Avansert søk

Nynorskordboka 706 oppslagsord

meir

adjektiv

Opphav

norrønt meiri, komparativ av mykje (; jamfør mest

Tyding og bruk

i større mengd, omfang eller utstrekning;
i tillegg
Døme
- kjøpe meir mat;
- ha meir pengar;
- gjere meir skade enn gagn;
- han har vel ikkje meir vit;
- det er ikkje meir å seie om den saka;
- streve meir enn før;
- gjere meir for å hjelpe;
- dei sa ikkje meir;
- ho har fått meir enn nok av det arbeidet
ut over ei viss grense i tid;
lenger (2)
Døme
- han bur ikkje der meir;
- eg vil ikkje fare dit meir
brukt til å lage komparativ (1
Døme
- meir fillete;
- meir gammaldags;
- han har vorte meir passiv i det siste

Faste uttrykk

med meir
og anna (av same slaget);
og meir;
forkorta m.m.
naturressursar som fisk, olje, vassenergi med meir
meir eller mindre
i varierande grad;
nokså
meir eller mindre tilfeldig
meir og meir
som finst i stadig aukande mengd eller grad
bli meir og meir elendig
og meir
og anna
staden har møller, sagbruk, slakteri og meir
så mykje meir som
særleg fordi

mykje 1

adjektiv

Opphav

av mykjen; jamfør meir og mest

Tyding og bruk

som finst i stor mengd eller i sterk grad
Døme
- mykje bær;
- mykje snø;
- mykje arbeid;
- setje mykje pris på noko;
- blir det mykje bry for deg?
- det fekk du ikkje mykje glede av
brukt som substantiv: stor mengd, stor del (av);
mange (ting)
Døme
- ha mykje å gjere;
- dobbelt så mykje;
- ho seier ikkje så mykje;
- det fekk du ikkje mykje att for;
- kor mykje kostar genseren?
- kor mykje er klokka?
- mykje av pengane var borte
brukt som adverb: i høg grad;
sterkt, ofte
Døme
- arbeide mykje;
- ete for mykje;
- det varierer mykje;
- vi omgåst mykje;
- takk så mykje!
- han har vore her mykje i det siste
brukt framfor adjektiv og adverb: i høg grad, svært
Døme
- mykje stor;
- mykje meir;
- eg vil mykje heller vere heime
brukt i streng og irettesetjande tiltale
Døme
- no kjem du, så mykje du veit det!

Faste uttrykk

for mykje av det gode
for stor mengd av noko som i utgangspunktet er ynskeleg
for mykje og for lite skjemmer alt
det er aldri bra med for mykje eller for lite av noko
gjere mykje av seg
gjere seg svært synleg
dei gjer mykje av seg i nabolaget
ha mykje å seie
vere viktig, ha stor innverknad, spele ei stor rolle
mangt og mykje
mange ulike ting
dei prata om mangt og mykje
mykje godt
om eldre forhold: nest beste skulekarakter;
forkorta M
mykje skrik og lite ull
- mykje strev utan nyttig resultat
- mykje oppstyr utan særleg grunnlag
mykje til kar
svært til kar, ein grepa kar
mykje vil ha meir
har ein oppnådd mykje, vil ein ofte ha meir
så mykje meir som
særleg fordi
så mykje som
brukt saman med nekting: eingong (3)
ho kasta ikkje så mykje som eit blikk på han

teksturere

teksturera

verb

Tyding og bruk

lage ei meir følbar eller synleg form eller mønster på ei overflate
Døme
- naturbileta vil sjå meir levande ut på teksturert papir
gje (særleg syntetiske) tekstilfibrar ei krøllete eller krusete form, slik at ein kan få til tøyeleg og varmt garn
Døme
- garnet er teksturert

teknifisere

teknifisera

verb

Opphav

Tyding og bruk

gjere (meir) teknisk;

leggje om til teknisk drift

brukt som adjektiv:
- det teknifiserte samfunnet vårt

sårbar

adjektiv

Tyding og bruk

som er lett å skade fysisk eller psykisk;
som toler lite påkjenning
Døme
- eldre er meir sårbare for sjukdommen;
- sårbare grupper som skeive
som lett kan bli skadd;
som lett kan bli øydelagd eller sett ut av spel
Døme
- dei polare områda er sårbare;
- ein sårbar økonomi;
- slå til der fienden er mest sårbar

søl 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

Tyding og bruk

noko som er sølt, har runne eller leke ut;
griseri (1), spill (2)
Døme
- det var mykje søl på golvet
- - blodsøl
  - oljesøl
det å søle (2, 1) eller grise til noko
Døme
- slutt med det sølet!
tynn, dårleg drikk;
skvip (1)
Døme
- eg drikk ikkje slikt søl

Faste uttrykk

dess fleire kokkar, dess meir søl
når mange skal vere med og bestemme, blir det rot

segle opp

Tyding og bruk

ha framgang;

bli (meir) kjend og populær;

Sjå: segle

Døme

ho segler opp som ein heit kandidat til leiarvervet

stutt/kort sagt

Tyding og bruk

i samandrag;

med få ord;

Sjå: seie

Døme

stutt sagt er det ein dårleg idé;
vi må kort sagt bry oss meir om kvarandre

ta rev i segla

Tyding og bruk

Sjå: rev, segl

trekkje felt i eit segl ned mot bommen for å få mindre seglflate
gå meir varsamt fram;
moderere seg

sekk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sekkr; av latin saccus

Tyding og bruk

større pose eller behaldar av strie, plast, papir eller liknande brukt til emballasje eller til å frakte eller oppbevare noko i
Døme
- ein sekk med mjøl;
- fylle sekken med klede;
- ein sekk med poteter
- - havresekk
  - mjølsekk
  - søppelsekk
pose med reimar til å bere på ryggen, ofte med beremeis og eit lokk
Døme
- ho tok sekken på ryggen og la i veg;
- reimane på sekken gnog på skuldrene
- - ryggsekk
  - svipptursekk
mengd som får rom i ein sekk (1)
Døme
- ein sekk mjøl
klesplagg som sit laust på kroppen
Døme
- denne kjolen er ein sekk;
- ho likte å gå rundt i ein sekk heime
uordna samling av noko ueinsarta eller uspesifisert
Døme
- tilskota er samla i ein stor sekk
brukt som etterledd inemningar for poseliknande organ eller holrom i kropp
- - hårsekk
  - magesekk
brukt som etterledd i botaniske nemningar om lite holrom
- - kimsekk

Faste uttrykk

i både pose og sekk
meir enn ein kunne håpe eller rekne med
her får kjøparen i både pose og sekk
kjøpe katten i sekken
- ikkje vite kva ein får;
  bli snytt (1)
- gjere eit dårleg kjøp
kle seg i sekk og oske
(opphavleg ein jødisk skikk) vise ytre teikn på sorg eller anger
mørkt som i ein sekk
veldig mørkt, bekmørkt
da straumen gjekk, vart det mørkt som i ein sekk i stova
sleppe katten ut av sekken
- røpe ei hemmelegheit
- kome med ei sensasjonell opplysning
som sleppt ut av ein sekk
plutseleg og kraftig
stormen kom som sleppt ut av ein sekk

Side 1 av 71

Resultat per side: