Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
31 treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

lengte

lengta

verb

Opphav

av lang (2; jamfør lengast

Tyding og bruk

sakne eller trå etter;
ynskje inderleg
Døme
  • lengte etter nokon;
  • lengte mot noko;
  • lengte attende
Artikkelside

vår 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vár n

Tyding og bruk

  1. i kvardagsmål: årstid som lagar overgangen frå vinter til sommar og jamnast femner om månadene mars, april og mai
    Døme
    • sein, tidleg vår;
    • i fjor vår;
    • til våren;
    • lengte etter våren;
    • det gjekk både vinter og vår – svært lang tid
  2. i astronomi: tid frå vårjamdøger til sommarsolsnu
  3. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen ligg mellom 0 og 10 °C

Faste uttrykk

  • i vår
    våren ein er inne i (eller som nyleg har vore)
    • ho skal konfirmere seg i vår
Artikkelside

trakte

trakta

verb

Opphav

av lågtysk trachten; same opphav som traktere

Faste uttrykk

  • trakte etter
    trå etter;
    lengte etter;
    ynskje seg
Artikkelside

langt

adverb

Opphav

av lang (2

Tyding og bruk

  1. med stor avstand;
    fjernt
    Døme
    • langt unna;
    • gå langt og lenger enn langt;
    • det er ikkje så langt dit;
    • det var langt mellom dei interessante innslaga;
    • vere i slekt langt ute;
    • eg har ikkje tenkt så langt;
    • målet er å kome lengst mogleg
  2. brukt i uttrykk for motsetning
    Døme
    • det blir noko langt anna
  3. med stor tidsavstand;
    framskriden i tid
    Døme
    • langt på dag;
    • langt opp i åra;
    • det er langt fram til vi er ferdige;
    • det ligg nok lenger fram i tida
  4. brukt forsterkande: mykje, i stor grad
    Døme
    • det går langt betre enn vi trudde;
    • det var langt vanskelegare enn vi hadde venta;
    • langt dei fleste var positive til innlegget

Faste uttrykk

  • drive det for langt
    gå over grensa for kva som høver seg
  • gå for langt
    gå for vidt;
    overdrive
    • nei, no går det for langt!
  • i det lengste
    så lenge som mogleg
  • langt om lenge
    etter lang tid;
    omsider
  • langt på veg
    i stor grad
    • dei er langt på veg samde om ei avtale
  • på langt nær
    slett ikkje;
    på ingen måte
    • planen er på langt nær oppfylt enno;
    • dei er ikkje på langt nær klare til å dra
  • sitje langt inne
    vere vanskeleg å oppnå
    • sigeren sat langt inne
  • sjå langt etter
    lengte etter utan å kunne få
    • eg kan nok sjå langt etter den skuleplassen
  • så langt råd er
    i den grad det er mogleg
  • vere like langt
    vere tilbake til utgangspunktet
    • da er vi like langt
Artikkelside

kvile 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hvíla ‘seng’

Tyding og bruk

  1. det å kvile;
    ro, fred;
    Døme
    • leggje seg til kvile;
    • trenge kvile;
    • det var tid for kvile
  3. i botanikk: tilstand der frø eller knoppar ikkje spirer

Faste uttrykk

  • den evige kvila
    døden
    • lengte etter den evige kvila
  • gå til kvile
    • gå for å kvile
      • vi treng ein matbit før vi går til kvile
    • døy (1)
      • to unge liv var no gått til kvile
Artikkelside

kjøtkake, kjøttkake

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. steikt kake av kjøtdeig
    Døme
    • ha kjøtkaker i brun saus til middag
  2. i overført tyding: stygt forslått kroppsdel
    Døme
    • eg skal lage kjøtkake av fjeset ditt!

Faste uttrykk

  • mor sine kjøtkaker
    den maten ein er van med å få heime;
    heimlege tilhøve
    • lengte heim til mor sine kjøtkaker
Artikkelside

evig

adjektiv

Opphav

frå lågtysk, samanheng med norrønt ævi ‘leve(tid)'; jamfør æve

Tyding og bruk

  1. som varer alltid;
    Døme
    • vare evig;
    • draumen om eit evig liv
  2. Døme
    • det er eit evig mas;
    • eg skal vere deg evig takksam
  3. Døme
    • han øver kvar evige dag

Faste uttrykk

  • den evige kvila
    døden
    • lengte etter den evige kvila
  • den evige staden
    Roma
  • det evige livet
    livet etter døden
    • tru på Gud og det evige livet
  • evig din
    din for alltid
    • eg er evig din
  • evig nok
    meir enn nok
    • eg har evig nok med eigne problem
  • evig og alltid
    all framtid
    • det er slutt for evig og alltid
  • til evig tid
    utan å ta slutt;
    for alltid
    • dei vil vere saman til evig tid
Artikkelside

trakte etter

Tyding og bruk

trå etter;
lengte etter;
ynskje seg;
Sjå: trakte
Artikkelside

ynskje, ynske 2, ønskje, ønske 2

ynskja, ynska, ønskja, ønska

verb

Opphav

norrønt ǿskja, ýskja; innverknad frå lågtysk wunschen

Tyding og bruk

  1. ha lyst til eller lyst på;
    gjerne vilje;
    lengte etter
    Døme
    • ynskje seg noko til jul;
    • ho ynskte å få ein slutt på det;
    • eg skulle ynskje det kom litt regn no
  2. ha ynske om for ein annan
    Døme
    • eg ynskjer at det skal gå deg godt;
    • dei ynskte kvarandre god jul
Artikkelside

vansmekte

vansmekta

verb

Opphav

av van- og smekte

Tyding og bruk

lide sterkt (av mangel på noko);
lengte
Døme
  • sitje i byen og vansmekte
Artikkelside
Side 1 av 4