Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 77 oppslagsord

karakter

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå gresk kharakter, av kharassein ‘risse inn’

Tyding og bruk

  1. kjenneteikn, særpreg
    Døme
    • besøket fekk ein offisiell karakter;
    • krisa er av forbigåande karakter
  2. psykisk eigenskap;
    Døme
    • ho har svak karakter
  3. person eller figur i film, teaterstykke eller roman;
    Døme
    • Holbergs karakterar;
    • bli kjend med karakterane i filmen
  4. mål på skuleprestasjonar
    Døme
    • gje karakter;
    • få ein god karakter

ikkje mors beste barn

Tyding og bruk

person med tvilsam karakter;
Sjå: barn

særs godt

Tyding og bruk

før: beste karakter (i grunnskulen);
forkorta Sg;
jamfør S (3;
Sjå: særs

kulør

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin color ‘farge’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • håret hans hadde ein kraftig rosa kulør
  2. i overført tyding: preg, karakter
    Døme
    • det er ikkje tvil om den politiske kuløren til avisa;
    • småorda gjev kulør til språket

Faste uttrykk

  • setje kulør på
    live opp
    • innslaget sette kulør på føredraget;
    • han set verkeleg kulør på tilværet
  • vise kulør
    seie meininga si om noko

figur

substantiv hankjønn

Opphav

av latin fingere ‘lage’

Tyding og bruk

  1. ytre form eller fasong, særleg på menneskekropp;
    Døme
    • ha slank figur
  2. Døme
    • ein tydeleg politisk figur;
    • kongen fungerer som ein samlande figur i kriser
  3. karakter i diktverk
    Døme
    • figurane i skodespelet
  4. måte å te seg eller opptre på
    Døme
    • gjere ein god figur
  5. skapnad laga i materiale som leire, plast, is, glas eller sand;
    Døme
    • skjere ut figurar i tre;
    • tørke støv av alle figurane på hylla;
    • ein figur til å setje på toppen av bryllaupskaka
  6. forklarande bilete til tekst
    Døme
    • sjå figur 6
  7. i matematikk: samling linjer og flater som lagar ei geometrisk form
    Døme
    • triangel, rektangel og andre figurar
  8. retorisk eller poetisk uttrykk som vik av frå vanleg språkføring
  9. i musikk: mindre, avgrensa gruppe av tonar som gjerne blir tekne opp att fleire gonger
  10. samanhengande og etablert sett av rørsler eller posisjonar i dans;
    avdeling av turdans

katastrofal

adjektiv

Opphav

jamfør katastrofe

Tyding og bruk

som fører til eller har karakter av katastrofe (1) eller stor ulykke;
lagnadstung, øydeleggjande
Døme
  • få katastrofale følgjer
  • brukt som adverb
    • oppslutnaden for partiet var katastrofalt låg

karaktereigenskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • vise gode karaktereigenskapar

karakterlaus

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • karakterlause personar

karakterstyrke

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

evne til å stå imot;
jamfør karakter (2)

karakterfast

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • han er stille, men karakterfast