Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
35 treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

harmonisk

adjektiv

Opphav

av latin harmonicus; av gresk harmonikos ‘samstemd’

Tyding og bruk

  2. vel tilpassa eller samsvarande;
    likevektig, roleg, fredsam;
    jamfør harmoni (2)
    Døme
    • eit harmonisk heile;
    • vere i ein harmonisk tilstand;
    • eit roleg og harmonisk menneske;
    • harmoniske tilhøve

Faste uttrykk

  • harmonisk mollskala
    mollskala der sjuande trinn er høgd
Artikkelside

stemme 2

stemma

verb

Opphav

av stemme (1

Tyding og bruk

  1. gje stemme (1, 3) i val eller avstemming;
    Døme
    • ho stemde Høgre i stortingsvalet
  2. få musikkinstrument til å klinge harmonisk;
    Døme
    • stemme gitaren;
    • stemme eit piano
  3. få i ei viss sinnsstemning
    Døme
    • situasjonen stemmer til alvor
    • brukt som adjektiv:
      • vere venleg stemd mot alle
  4. vere i samsvar med noko;
    vere rett
    Døme
    • det du seier, stemmer ikkje;
    • reknestykket stemmer;
    • måla stemmer ikkje
  5. uttale ein språklyd med svingande stemmeband
    • brukt som adjektiv:
      • 'b', 'd' og 'g' er stemde lydar og 'p', 't' og 'k' er dei tilsvarande ustemde

Faste uttrykk

  • stemme i
    setje i med (å syngje eller spele)
  • stemme ut
    utelukke frå vidare deltaking
  • vere stemd for
    ha hug til;
    føretrekkje
Artikkelside

klassisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk og fransk, frå latin classicus ‘førsteklasses’; jamfør klassikar

Tyding og bruk

  1. som høyrer til antikken
    Døme
    • klassisk arkeologi
  2. Døme
    • eit klassisk arbeid;
    • ein klassisk kriminalroman;
    • klassisk musikk
  3. rein, harmonisk
    Døme
    • ein klassisk profil
  4. som høver godt;
    Døme
    • eit klassisk døme;
    • ein klassisk replikk;
    • eit klassisk tilfelle

Faste uttrykk

  • klassisk danning
    danning som byggjer på gresk og romersk språk, litteratur og historie i antikken
  • klassiske språk
    gresk og latin
Artikkelside

einharmonisk

adjektiv

Opphav

frå bokmål enharmonisk, av gresk enharmonikos ‘samstemd’; jamfør harmonisk

Faste uttrykk

  • einharmoniske tonar
    tonar med same tonehøgd som blir skrivne ulikt, til dømes hiss og c;
    jamfør hiss (1
Artikkelside

uharmonisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. prega av musikalsk disharmoni (1)
  2. i overført tyding: som ikkje er harmonisk (2);
    Døme
    • uharmoniske menneske
Artikkelside

uorganisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ikkje høyrer til levande organismar og funksjonane deira;
    Døme
    • uorganiske fibrar;
    • uorganisk industriavfall
  2. i kjemi: som ikkje inneheld karbon
    Døme
    • uorganiske syrer
  3. som ikkje er ein harmonisk og naturleg del av ein større heilskap;
    uharmonisk
    Døme
    • teksten var ei uorganisk samanstilling av skildringar
Artikkelside

uformeleg

adjektiv

Tyding og bruk

utan harmonisk form;
klumpete;
Døme
  • ha ein tjukk og uformeleg kropp;
  • ein uformeleg masse
Artikkelside

trivast

verb

Opphav

norrønt þrífast

Tyding og bruk

  1. ha det godt på ein stad, i eit arbeid eller liknande;
    like seg
    Døme
    • eg trivst ikkje her;
    • ho treivst godt med arbeidet
  2. vekse jamt;
    utvikle seg harmonisk;
    vere frisk
    Døme
    • bjørnungen vil ikkje trivast;
    • gulrøter trivst i sandjord
Artikkelside

harmonisk mollskala

Tyding og bruk

mollskala der sjuande trinn er høgd;
Sjå: harmonisk
Artikkelside

mensendieckgymnastikk

substantiv hankjønn

Uttale

menˊsendik-

Opphav

etter namnet til den amerikanske legen B. Mensendieck, 1864–1957

Tyding og bruk

førebyggjande gymnastikk som øver opp harmonisk muskelarbeid gjennom haldnings- og avspenningsøvingar
Artikkelside
Side 1 av 4