Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
7 treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

handfull

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

så mykje som ei hand rommar;
lita mengd
Døme
  • ei handfull rosiner;
  • ei handfull menneske
Artikkelside

trylle

trylla

verb

Opphav

norrønt trylla ‘fortrolle’; av troll

Tyding og bruk

  1. Døme
    • trylle hugen på ein;
    • den fagre naturen tryller meg heilt;
    • bli ståande reint (som) trylt
  2. drive magi, trolle, mane
  3. gjere tryllekunstar, trikse
    Døme
    • lære å trylle med kort

Faste uttrykk

  • trylle fram
    skaffe eller finne fram noko på ein forunderleg god eller rask måte
    • verten trylla fram ei handfull velsmakande rettar;
    • trylle fram eit lommetørkle
Artikkelside

neve 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hnefi

Tyding og bruk

  1. Døme
    • knyte nevane i sinne;
    • ha nevar som ein tømmerhoggar;
    • han har alltid vore flink med nevane
  2. Døme
    • ein neve salt

Faste uttrykk

  • ein neve stor
    ganske liten
    • eg har vore glad i musikk frå eg var ein neve stor
  • på tørre nevane
    utan våpen
    • dei slost på tørre nevane
  • spytte i nevane
    gjere seg klar til eit krafttak;
    kome i gang
    • her er det berre å spytte i nevane og gå på
Artikkelside

grep

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gripe

Tyding og bruk

  1. det å gripe med hendene;
    Døme
    • ta eit fast grep i armen;
    • opne boksen med eit enkelt grep
  2. jamfør veggrep
    Døme
    • bildekk med godt grep
  3. Døme
    • stramme grepet om undersåttane;
    • ha eit godt grep på publikum
  4. Døme
    • ha det rette grepet på arbeidet
  5. Døme
    • eit lurt grep;
    • gjere nokre stygge grep
  6. mengd ein kan ta i ei hand;
    Døme
    • eit grep mjøl
  7. plassering av fingrar på visse instrument
    Døme
    • kunne tre grep på gitar
  8. i folketru: sjukdom som kjem av berøring av døde eller overnaturlege skapningar;
    jamfør trollgrep

Faste uttrykk

  • falle for eige grep
    øydeleggje for seg sjølv
  • ta grep
    ta kontroll
    • dei må ta grep for å kome i økonomisk balanse
Artikkelside

gaupn

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gaupn, opphavleg ‘noko bøygd’

Tyding og bruk

  1. innbøygd rom eller klype som ein lagar med ei handflate eller med begge handflatene inntil kvarandre
    Døme
    • ta noko i gaupna;
    • ta gaupna full
  2. mengd som rømmest i ei eller to hender;
    Døme
    • ei gaupn mjøl
Artikkelside

manipulere

manipulera

verb

Opphav

av latin manipulus ‘handfull’

Tyding og bruk

  1. bruke hendene på ein viss måte
  2. påverke andre ved å bruke knep;
    føre bak lyset;
    Døme
    • manipulere opinionen;
    • bli manipulert av reklamen;
    • manipulere med galluptala
Artikkelside

-full 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

med kjønn etter førsteleddet: mengd som det som førsteleddet nemner kan romme;
i ord som handfull, munnfull og skeifull
Artikkelside