Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
24 результатів

Словник нюношка 24 oppslagsord

genus

іменник чоловічий або середній

Походження

frå latin ‘slekt, kjønn, art’

Значення та вживання

  1. i biologi: slekt (3)
  2. i språkvitskap: grammatisk kjønn for substantiv, adjektiv og pronomen
  3. i språkvitskap: kategori av verbform
    Приклад
    • genus for verb er aktiv, passiv og medium

Фіксовані вирази

  • genus commune
    felleskjønn
  • genus verbi
    kvar av verbalkategoriane aktiv, passiv og medium
Сторінка статті

lodd 2

іменник середній

Походження

jamfør dansk lod, same opphav som lott; genus påverka av lodd (1

Значення та вживання

  1. kvar av fleire like ting som blir kasta eller trekte ut for å la tilfellet avgjere ei fordeling
    Приклад
    • kaste lodd;
    • trekkje lodd om noko
  2. setel med nummer som er med i trekninga i eit lotteri
    Приклад
    • kjøpe lodd;
    • ta lodd på noko
  3. Приклад
    • vinne det store loddet

Фіксовані вирази

  • loddet er kasta
    avgjerda er teken
Сторінка статті

kjønn

іменник середній

Походження

norrønt kyn, påverka av latin sexus; i tydinga ‘grammatisk kjønn’ etter latin genus

Значення та вживання

  1. sum av fysiologiske eigenskapar hos individ som produserer same slag kjønnsceller
    Приклад
    • kva kjønn har barnet?
  2. gruppe av individ eller organismar som anten har hankjønns- eller hokjønnseigenskapar
    Приклад
    • arbeide for likestilling mellom kjønna;
    • koret har songarar av begge kjønn;
    • eg kjenner meg ikkje heilt heime i verken det eine eller det andre kjønnet
  3. Приклад
    • vise fram kjønnet sitt
  4. i språkvitskap: kvar av to eller tre klasser som substantiva, adjektiva og ein del av pronomena er delte inn i;
    Приклад
    • grammatisk kjønn;
    • kva kjønn har dette substantivet?

Фіксовані вирази

  • biologisk kjønn
    genetisk og/eller anatomisk kjønn
  • det sterke kjønn
    utdatert nemning for menn
  • det svake kjønn
    utdatert nemning for kvinner
  • eit tredje kjønn
    eit kjønn som ikkje er mann eller kvinne
  • juridisk kjønn
    kjønn slik det er offisielt registrert i samfunnet
    • Stortinget har vedteke ei lov om endring av juridisk kjønn
  • sosialt kjønn
    kjønn som andre opplever at ein høyrer til, og som ein blir sosialisert inn i
Сторінка статті

grad 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

av latin gradus ‘steg, trinn’

Значення та вживання

  1. steg på ein konkret eller abstrakt skala;
    Приклад
    • landet har stor grad av sjølvforsyning;
    • ulike grader av straff;
    • grada av stønad kan variere;
    • i den grad ein kan kalle dette venskap
  2. rang, nivå av utvikling
    Приклад
    • akademisk grad;
    • embetseksamen av lågare grad
  3. i språkvitskap: nemning for formene positiv, komparativ og superlativ av eit adjektiv (eller adverb)
    Приклад
    • norske adjektiv blir bøygde i grad (fin – finare – finast) og genus
  4. i matematikk: potens (2)
    Приклад
    • ei likning av første, andre eller tredje grad har den ukjende i første, andre eller tredje potens
  5. eining for vinkelmål som svarer til ¹⁄₉₀ av ein rett vinkel, ¹⁄₃₆₀ av ein sirkel;
    jamfør gon
    Приклад
    • ein vinkel på 60 grader;
    • eit vinkelmål på 60°
  6. eining for inndeling i meridianar og parallellsirklar
    Приклад
    • på 67 grader nordleg breidd;
    • 70° nord
  7. eining for temperatur
    Приклад
    • vatn koker ved 100 grader celsius (100 °C);
    • det er 25 grader ute

Фіксовані вирази

  • forhøyr av tredje grad
    forhøyr under tortur
  • gå gradene
    avansere steg for steg (i eit yrke eller liknande)
  • i/til ei viss grad
    til dels, litt
    • i ei viss grad kan ein seie det;
    • eg er til ei viss grad einig med deg
  • stige i gradene
    rykkje opp;
    avansere
  • så til dei grader
    brukt forsterkande;
    særs, veldig, i høg grad
    • konserten innfridde så til dei grader;
    • ho var så til dei grader misunneleg
Сторінка статті

verbalkategori

іменник чоловічий

Значення та вживання

kategori ei verbalform høyrer til i;
jamfør genus (3) og modus (1)
Сторінка статті

sjenerøs

прикметник

Походження

gjennom fransk; frå latin, av genus ‘slekt’

Значення та вживання

Приклад
  • ei sjenerøs gåve;
  • ein sjenerøs person
Сторінка статті

genus verbi

Значення та вживання

kvar av verbalkategoriane aktiv, passiv og medium;
Sjå: genus
Сторінка статті

genus commune

Значення та вживання

felleskjønn;
Sjå: genus
Сторінка статті

maskulinum

іменник середній

Походження

av latin (genus) masculinum ‘mannleg (kjønn)'

Значення та вживання

  1. Приклад
    • ordet ‘stol’ er maskulinum
  2. Приклад
    • femininum, maskulinum og nøytrum
Сторінка статті

inkjekjønn

іменник середній

Походження

etter latin genus neutrum

Значення та вживання

grammatisk kategori som ein deler substantiv inn i, og som adjektiv, pronomen og determinativ kan bøyast i;
til skilnad frå hankjønn (2) og hokjønn (2)
Приклад
  • ‘hus’ og ‘eple’ er inkjekjønn
Сторінка статті
Сторінка 1 з 3