Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 8 oppslagsord

auking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • auking i talet på brotsverk

rykk

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av rykkje (1

Tyding og bruk

  1. kraftig, brå rørsle;
    Døme
    • det gav ein rykk i henne;
    • hunden gav ein rykk i bandet;
    • bilen stansa med ein rykk
  2. ri (1, 2) eller periode (1) som varer kort
    Døme
    • få ein rykk med arbeidslyst
  3. øving i vektlyfting der ein skal lyfte stonga over hovudet i ei rørsle;
    til skilnad frå støyt (7)
    Døme
    • ta 150 kilo i rykk
  4. i idrett: brå auking i fart for å få eit forsprang frå konkurrentane
    Døme
    • ho satte inn ein rykk og kom fram i leiinga;
    • like før mål gjer han ein kraftig rykk

Faste uttrykk

  • i rykk og napp
    rykkevis, ujamt
  • stå rykken
    greie påkjenninga

deformasjonsherding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

auking i styrke, hardleik og formfastleik i metall og legeringar som resultat av kald behandling

babyboom

substantiv hankjønn

Uttale

beiˊbibum; bæiˊbibum

Opphav

av engelsk baby og boom

Tyding og bruk

sterk auking i talet på barnefødslar;
Døme
  • babyboomen i etterkrigstida

øksel

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt ǿxl, ǿxli ‘utvekst’

Tyding og bruk

  1. særleg: unge krøter som er med og nyar opp att buskapen smått om senn
    Døme
    • bonden har eit godt økselmykje ungfe
  2. evne til øksel (1)
    Døme
    • det er ikkje noko øksel i denne buskapen
  3. unaturleg utvokster på kroppen;

svulst

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; samanheng med svelle

Tyding og bruk

oppsvelling, auking av organ eller organdelar
Døme
  • godarta svulstsvulst som veks seint og utan å spreie seg til andre stader i kroppen

Faste uttrykk

  • vondarta svulst
    svulst som oftast veks snøgt og uregelrett og spreier seg

forstørring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å gjere noko større;
    Døme
    • forstørring av eit bilete
  2. noko som er auka
    Døme
    • biletet er ei forstørring

forrenting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å forrente seg;
Døme
  • forrenting og tilbakebetaling av lån;
  • forrenting av innskoten kapital