Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
22 результатів

Словник нюношка 22 oppslagsord

aud, aude

прикметник

Походження

norrønt auðr

Значення та вживання

  1. ubygd (2 eller forlaten;
    utan liv;
    stussleg
    Приклад
    • aude vidder;
    • det var audt og daudt på garden;
    • det vart så audt etter deg
  2. tom for noko;
    utan
    Приклад
    • rommet var audt for folk;
    • aud for pengar
Сторінка статті

svart 2

прикметник

Походження

norrønt svartr

Значення та вживання

  1. med farge som liknar sot eller kol
    Приклад
    • svarte sko;
    • ein svart hest;
    • svarte haustnetter;
    • midt på svarte natta
  2. om person eller folkegruppe: som har medfødd mørk hudfarge;
    Приклад
    • dei svarte befolkninga i USA;
    • førebiletet hennar er den svarte kvinna Rosa Parks
    • brukt som substantiv:
      • dei svarte og kvite i Sør-Afrika
  3. mørk, aud
    Приклад
    • midt i svarte skogen
  4. skiten, urein
    Приклад
    • vere svart på fingrane;
    • bli svart på kleda
  5. Приклад
    • svart av folk
  6. Приклад
    • sauene gnog svart kring seg
  7. som er utan fangst
    Приклад
    • dra svarte garn
  8. dyster, mislykka, mørk
    Приклад
    • alt var svart og håplaust;
    • brått vart alt svart for meg;
    • ein svart dag for norsk skeisesport;
    • det er berre svarte armoda;
    • framtidsutsiktene er svartare enn nokon gong;
    • da det såg som svartast ut, reiste laget seg
    • brukt som adverb:
      • sjå svart på framtida
  9. brukt om pengar: som er unndregen skatt;
    som går føre seg uoffisielt og ulovleg;
    motsett kvit (4)
    Приклад
    • svarte pengar;
    • landet har ein stor svart økonomi;
    • ein av fire har kjøpt svarte tenester
    • brukt som adverb:
      • arbeide svart
  10. brukt i eid
    Приклад
    • for svarte svingande!

Фіксовані вирази

  • arbeide/jobbe svart
    arbeide for svarte pengar
    • dei arbeidde svart heile sommaren;
    • det er ulovleg å jobbe svart
  • på svarte livet
    alt ein orkar
    • henge i på svarte livet
  • svart hav
    hav utan fisk
  • svart hol
    område i verdsrommet med så sterk gravitasjon at ingenting slepp ut, ikkje eingong lys
    • svarte hol ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • svart humor
    grotesk, pessimistisk humor
  • svart kaffi
    kaffi utan fløyte eller mjølk
  • svart lygn
    sjofel lygn
  • svart magi
    trolldom som siktar mot å skade eller drepe;
    svartekunst
  • svarte pengar
    skattepliktige pengar som ein lèt vere å betale skatt for
Сторінка статті

øyden

прикметник

Походження

jamfør færøysk oyðin ‘aud, ubygd, berr’; samanheng med øyde (2

Значення та вживання

  1. aud (1), forlaten
    Приклад
    • jorda var aud og øyden;
    • eit øyde hus;
    • det er så øyde her
    • brukt som adverb:
      • garden låg øyde;
      • huset stod øyde
  2. om lukt, smak eller liknande: gammal, ufrisk
    Приклад
    • øyden smak
    1. brukt som adverb:
      • det luktar øyde
  3. som heilt vantar noko;
    Приклад
    • øyden for pengar;
    • vi var reint øydne for mat
  4. som bruker mykje;
    lite sparsam;
    Приклад
    • ho er svært øyden i hushaldet

Фіксовані вирази

  • leggje øyde
    leggje brakk;
    rasere, øydeleggje
Сторінка статті

øyde 3

øyda

дієслово

Походження

norrønt eyða; jamfør aud

Значення та вживання

  1. gjere aud;
    forlate, fare frå (ein stad så det blir folkelaust)
    Приклад
    • øyde garden;
    • øyde huset
  2. gjere snau;
    ta alt frå
    Приклад
    • øyde seg for pengar
  3. bruke, nytte (så det ikkje er nokon ting att)
    Приклад
    • han hadde øydd heile formuen sin;
    • ho har øydd tolmodet mitt
  4. gjere til inkjes;
    øydeleggje
    Приклад
    • øyde byen med våpenmakt;
    • elden øyder;
    • dette vil øyde venskapen mellom oss

Фіксовані вирази

  • øyde opp
    bruke opp;
    sløse bort
Сторінка статті

øyde 2

іменник середній

Походження

norrønt eyði

Значення та вживання

aud, folketom stad;
jamfør isøyde

Фіксовані вирази

  • leggje i øyde
    gjere aud;
    øydeleggje
    • byen vart lagd i øyde
Сторінка статті

vill

прикметник

Походження

norrønt villr

Значення та вживання

  1. som veks, lever i fri naturtilstand;
    Приклад
    • ville planter og dyr;
    • temje ein vill hest;
    • slike planter veks ikkje ville el. vilt i Noreg
  2. Приклад
    • på ville fjellet;
    • ville og forrivne fjell;
    • Det ville vesten – jamfør Vesten
  3. som har mista orienteringssansen;
    forvildra
    Приклад
    • døgnvill;
    • rådvill;
    • gå seg vill;
    • fare vill;
    • på ville vegar
    • som adverb:
      • vilt framande folk – heilt ukjende
  4. ståkande;
    Приклад
    • ville barn;
    • ein vill dans;
    • vill av raseri;
    • vere vill etter tobakk;
    • føre eit vilt liv
  5. Приклад
    • vill forvirring;
    • slå vilt om seg;
    • vere på vill flukt;
    • ein vill plan
    • i politikk:
      • ville rykte – utrulege

Фіксовані вирази

  • ville røyster
    røyster som fell på kandidat(ar) utanom dei offisielle listene
  • ville streikar
    spontane streikar som ikkje er i samsvar med avtalene i arbeidslivet
Сторінка статті

einsam

прикметник

Походження

av einsaman, omlaga etter -sam; jamfør ein (2 og saman

Значення та вживання

  1. som saknar samvære;
    Приклад
    • kjenne seg einsam;
    • i einsame stunder
  2. Приклад
    • det er så einsamt der

Фіксовані вирази

  • einsam ulv
    person som held seg for seg sjølv
Сторінка статті

daud, død 2

прикметник

Походження

norrønt dauðr

Значення та вживання

  1. ikkje lenger i live, avliden (1)
    Приклад
    • ho er død no;
    • død eller levande;
    • bli erklært død;
    • ein daud fisk;
    • daude fluger i vinduskarmen;
    • daude planter
    • brukt som substantiv:
      • følgje den døde til grava;
      • stå opp frå dei døde
  2. som framstår livlaus
    Приклад
    • bleike og daude augo;
    • snakke med ei daud røyst
  3. som har lite ferdsel, liv eller verksemd;
    Приклад
    • staden verkar daud;
    • her er det heilt daudt
  4. som ikkje blir brukt meir;
    Приклад
    • latin er eit daudt språk;
    • denne tradisjonen har vore daud lenge
  5. som ikkje fungerer meir;
    Приклад
    • motoren er daud;
    • telefonen min er heilt daud
  6. som ikkje er relevant eller aktuell lenger
    Приклад
    • bluesen er ikkje daud;
    • saka er heilt daud
  7. som kjennest slapp;
    Приклад
    • daud i kroppen;
    • ein daud fot
  8. i ro;
    Приклад
    • sjøen låg daud og still;
    • det er daudt i vêret;
    • ballen låg daud;
    • eit daudt publikum
  9. som er ugyldig;
    som ikkje tel (med)
    Приклад
    • eit daudt kast;
    • eit daudt hopp

Фіксовані вирази

  • daud og gravlagd
    • avliden og lagd i jorda
      • keisaren er død og gravlagd for fleire hundre år sidan
    • i overført tyding: avslutta og gløymd (2
      • stykket er ikkje daudt og gravlagt heilt enno
  • daud som ei sild
    heilt livlaus;
    steindaud
    • liggje daud som ei sild
  • daudt løp
    uavgjort resultat (i konkurranse, kamp eller strid)
    • det var daudt løp mellom konkurrentane
  • daudt prosjekt
    noko som er nyttelaust, fåfengd (2;
    fånytte
    • å klippe blautt gras er eit daudt prosjekt
Сторінка статті

leggje i øyde

Значення та вживання

gjere aud;
øydeleggje;
Sjå: øyde
Приклад
  • byen vart lagd i øyde
Сторінка статті

øydast

дієслово

Походження

jamfør øyde (3

Значення та вживання

bli aud eller snau (for noko);
bli slutt på;
minke, kverve, kome bort
Приклад
  • jorda øydest ut;
  • skogen øydest
Сторінка статті