Avansert søk

18 treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

anatomi

substantiv hankjønn

Uttale

anatomiˊ

Opphav

av gresk anatomia ‘oppskjering’

Tyding og bruk

  1. lære, vitskap om organisk bygnad
    Døme
    • professor i anatomi;
    • lærebok i anatomi
  2. bygnaden til ein organisme eller eit organ
    Døme
    • menneskets anatomi;
    • hjernens anatomi
  3. i overført tyding: bygnad eller samansetjing
    Døme
    • maktas anatomi;
    • pyramidanes anatomi
  4. det å dissekere, skjere opp (ein del av) ein organisme for å granske bygnaden

mannleg

adjektiv

Opphav

norrønt mannligr

Tyding og bruk

som gjeld menn, som er mann (1);
jamfør kvinneleg
Døme
  • mannleg avkom;
  • mannleg lærar;
  • mannleg anatomi

Faste uttrykk

hamar 1, hammar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hamarr ‘stein’

Tyding og bruk

  1. bratt bergvegg, knaus
    Døme
    • fare over haug og hamar
  2. handreiskap med lett skaft og tungt slaghovud til å banke med
    Døme
    • slå i spikaren med ein hamar;
    • med hamar og tong;
    • øksehovudet kan brukast som hamar
  3. mekanisk driven bankereiskap
  4. i musikk: filtkledd treklubbe på klaver som slår mot ein streng når den tilsvarande tangenten blir trykt ned;
    jamfør hamarklaver
  5. i anatomi: det ytste av dei tre små beina i mellomøyret;

Faste uttrykk

  • hamar og sigd
    kommunistisk symbol
  • kome under hamaren
    bli seld på auksjon (der sal blir markert med eit hamarslag)
  • Tor med hamaren
    i norrøn mytologi: toreguden, ofte brukt om torevêr
    • med desse mørke skyene er nok ikkje Tor med hamaren langt unna

veterinærvitskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vitskap om anatomi og sjukdomar hos husdyr og om kontroll med animalsk føde

prosektor

substantiv hankjønn

Uttale

prosekˊtor, i fleirtal prosekˊtorar eller  prosektoˊrar

Opphav

av mellomalderlatin prosecare ‘skjere opp’

Tyding og bruk

universitets- eller høgskulelærar som underviser i anatomi eller patologi

histologi

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -logi

Tyding og bruk

lære, vitskap om den finare bygnaden av dei einskilde veva i plante- og dyrekroppen;
mikroskopisk anatomi

okulær

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld auga;
som blir utført med auga
Døme
  • okulær anatomi

follikkel

substantiv hankjønn

Opphav

av latin follis ‘sekk’

Tyding og bruk

i anatomi: lita sekk- eller blæreforma danning i kroppen
Døme
  • folliklar i tarmen

ana-

prefiks

Opphav

frå gresk ‘opp, oppover, på, gjennom’

Tyding og bruk

prefiks (1) brukt i greske lånord;
i ord som anagram, analyse og anatomi

nevron, neuron

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

i anatomi: nervecelle med utløparar