Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

ære 2

æra

verb

Opphav

norrønt æra; frå lågtysk eren

Tyding og bruk

  1. syne ære (1, 1), vyrdnad
    Døme
    • du skal ære far din og mor di;
    • dei gamle skal ein ære, dei unge skal lære
  2. gjere ære (1, 2) på, heidre
    Døme
    • ho vart beden inn i beste stova og æra med det likaste huset hadde
  3. tilbe, dyrke, vise ærefrykt
    Døme
    • elske og ære Herren
Artikkelside

ære 3

æra

verb

Opphav

norrønt æra; av år (3

Tyding og bruk

særleg om korn: vekse og mognast godt
Døme
  • det ærer godt – det teiknar til god avling
Artikkelside

æra

substantiv hankjønn

Opphav

latin aera ‘tal, årstal som kronologisk utgangspunkt’, eigenleg fleirtal av aes ‘kopar, koparmynt’

Tyding og bruk

Døme
  • ein ny æra for norsk skisport
Artikkelside

ær

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt æðr

Tyding og bruk

Artikkelside

ære 1

substantiv hokjønn

Opphav

seint norrønt æra; frå lågtysk ere

Tyding og bruk

  1. vyrdnad, heiderleg omdømme, gjetord, ry, glans, respekt
    Døme
    • vinne ære
    • i ordtak:
      • når lorten kjem til ære, veit han ikkje korleis han vil vere;
      • kome til (heider og) ære;
      • setje si ære i å gjere det bra
  2. (sterk) ros, høg grad av påskjøning, hylling;
    Døme
    • dette er til ære for deg
      • æra er lettare gått enn fått;
      • det var ei ære for staden at kongen kom på vitjing;
      • gjere ære på ein – rose, hylle ein;
      • han gjorde oss den æra at han kom;
      • vere all ære verd – fortene ros, vørdnad
  3. noko som heidrar ein, noko som gjev vyrdnad, gjetord
    Døme
    • det er ikkje stor ære i det;
    • det er inga ære i slikt
  4. kjensle hos det einskilde mennesket av indre verd;
    Døme
    • ho bar inga ære i seg;
    • dette går på æra mi;
    • gå på æra laus;
    • eit folk utan ære;
    • gå eins ære for nær
    • òg: godt namn og rykte
      • redde æra
    • i høgtideleg lovnad
      • underskrive sjølvmeldinga på ære og samvit
  5. Døme
    • i tukt og ære;
    • ikkje ha ære i livet
  6. Døme
    • gjere ein ei ære;
    • den som gjer ei ære, får ei ære att;
    • den eine æra er den andre verd

Faste uttrykk

  • gjere ære på maten
    vise at ein set pris på maten
  • ha/få æra for
    vere den som fortener ros for (noko)
    • dei frivillige har all æra for framgangen;
    • mor mi skal få mykje av æra for at eg hadde ei så fin barndom
  • vise nokon den siste æra
    vere til stades i gravferda til nokon
Artikkelside

stå bak

Tyding og bruk

Sjå: bak, stå
  1. ha æra eller ansvar for;
    vere skuldig i
    Døme
    • stå bak ein idé;
    • stå bak store utslepp;
    • to personar stod bak innbrotet
  2. stille seg bak;
    støtte eller vere for
    Døme
    • eit fleirtal på Stortinget står bak forslaget
Artikkelside

berge fasaden

Tyding og bruk

berge æra;
vise seg upåverka;
Sjå: fasade
Artikkelside

godskrive

godskriva

verb

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. føre opp som kredit for nokon eller noko;
    Døme
    • godskrive kontoen;
    • godskrive kontohavaren for 1000 kr
  2. rekne som ein føremon for nokon
    Døme
    • lang praksis må godskrivast søkjaren
  3. la nokon ha æra eller fortenesta for noko;
    Døme
    • godskrive nokon for sigeren;
    • han skal godskrivast for stor innsats
Artikkelside

kreditere

kreditera

verb

Opphav

frå tysk, frå fransk; av kredit

Tyding og bruk

  1. føre inn på kreditsida i ein rekneskap;
    Døme
    • summen er kreditert kontoen
  2. gje æra for;
    Døme
    • alle dei tilsette må krediterast for resultatet
Artikkelside

æreskjelle

æreskjella

verb

Tyding og bruk

skjelle ut så det går på æra laus
Artikkelside
Side 1 av 3