Avansert søk

23 treff

Bokmålsordboka 11 oppslagsord

tinn

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt tin, uvisst opphav

Betydning og bruk

  1. sølvhvitt metallisk grunnstoff med atomnummer 50;
    kjemisk symbol Sn
  2. gjenstand av tinn
    Eksempel
    • de ønsker seg tinn

Sn

symbol

Opphav

forkorting for nylatin stannum

Betydning og bruk

symbol for grunnstoffet tinn

stanniol

substantiv hankjønn

Opphav

latin nydanning, diminutiv av stannum ‘tinn’

Betydning og bruk

kannestøper, kannestøyper

substantiv hankjønn

Opphav

i betydingen ‘kunnskapsløs person’ etter L. Holbergs komedie ‘Den politiske Kandestøber’

Betydning og bruk

  1. om eldre forhold: håndverker som lager kanner og lignende av tinn
  2. kunnskapsløs person som uttaler seg skråsikkert om (politiske) saker

tinnsoldat

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

leketøyssoldat støpt av tinn (eller bly)
  • om person:
    • stram som en tinnsoldat

blanding

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • ved blanding av væsker
  2. Eksempel
    • bronse er en blanding av kobber og tinn;
    • en blanding av elghund og buhund
  3. Eksempel
    • en blanding av frekkhet og sjarm;
    • en blanding av fantasi og mot

fortinning

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. det å fortinne
    Eksempel
    • elektrolytisk fortinning
  2. ytre lag av tinn
    Eksempel
    • et nytt lag fortinning

lodding

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

av lodde (3

Betydning og bruk

  1. det å måle dybde i sjø eller vann med loddline eller annen dybdemåler
    Eksempel
    • utstyr til lodding av store havdyp
  2. det å søke etter fisk med lodd (2, 2) eller ekkolodd
    Eksempel
    • lodding etter sild og brisling
  3. i overført betydning: det å danne seg et inntrykk av noe en ikke kan observere direkte
    Eksempel
    • lodding av stemningen
  4. det å bruke loddline, laser eller annet for å sørge for at noe blir loddrett
    Eksempel
    • bruke laser til lodding
  5. det å binde sammen to metallstykker med flytende metall
    Eksempel
    • bruke tinn til lodding
  6. sted der noe er loddet (3
    Eksempel
    • gå opp i loddingen

bronse 1

substantiv hankjønn

Uttale

brånˋse eller  brånˋgse

Opphav

gjennom fransk; fra italiensk bronzo

Betydning og bruk

  1. legering (2) av kobber (1) og tinn (1) der tinnet utgjør mindre enn 25 %
    Eksempel
    • et smykke av bronse
  2. tredjeplass i konkurranse;
    Eksempel
    • Norge tok en bronse i VM

fortinne

verb

Opphav

av for- (2 og tinn

Betydning og bruk

dekke med et lag tinn (1)
  • brukt som adjektiv:
    • en fortinnet kobberkjele

Nynorskordboka 12 oppslagsord

tinn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt tin, uvisst opphav

Tyding og bruk

  1. sølvkvitt metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 50; kjemisk symbol Sn
  2. (pryd)ting av tinn (1)
    Døme
    • få tinn i gåve

Sn

symbol

Opphav

av nylatin stannum

Tyding og bruk

symbol for grunnstoffet tinn

lodding

substantiv hokjønn

Opphav

av lodde (3

Tyding og bruk

  1. det å måle djupn i sjø eller vatn med loddline (1 eller annan djupnemålar
    Døme
    • utstyr til lodding av store havdjup
  2. det å søkje etter fisk med lodd (1, 2) eller ekkolodd
    Døme
    • lodding etter sild og brisling
  3. i overført tyding: det å danne seg eit inntrykk av noko ein ikkje kan observere direkte
    Døme
    • lodding av stemninga
  4. det å bruke loddline (1, laser eller anna for å syte for at noko blir loddrett
    Døme
    • bruke laser til lodding
  5. det å binde saman to metallstykke med flytande metall
    Døme
    • bruke tinn til lodding
  6. stad der noko er lodda (3
    Døme
    • gå opp i loddinga

fortinne

fortinna

verb

Tyding og bruk

dekkje med eit lag av tinn (1)
  • brukt som adjektiv
    • ein fortinna koparkjel

fortinning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å fortinne
    Døme
    • elektrolytisk fortinning
  2. ytre lag av tinn
    Døme
    • eit nytt lag fortinning

bronse 1

substantiv hankjønn

Uttale

brånˋse eller  brånˋgse

Opphav

gjennom fransk; frå italiensk bronzo

Tyding og bruk

  1. legering (2) av kopar (1) og tinn (1) der tinnet utgjer mindre enn 25 %
    Døme
    • ein gammal mynt av bronse
  2. tredjeplass i konkurranse;
    Døme
    • Noreg tok ein bronse i verdsmeisterskapen

vektprosent

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mål for mengd vekteiningar av eit stoff i 100 vekteiningar av ei blanding eller ei løysning
Døme
  • vektprosenten av tinn i bronse kan vere 20

kannestøypar

substantiv hankjønn

Opphav

i tydinga ‘kunnskapslaus person’ etter Holberg-komedien Den politiske Kandestøber

Tyding og bruk

  1. i eldre tid: handverkar som lagar kanner og liknande (av tinn)
  2. kunnskapslaus person som uttaler seg skråsikkert om (politiske) saker

tinnsoldat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

liten soldatdokke støypt av tinn (eller bly)
Døme
  • stram som ein tinnsoldat

tinntallerk, tinntallerken

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

òg i uttrykk:
Døme
  • auge som tinntallerkarstorøygd