Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
32 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

tegne

verb

Opphav

norrønt teikna eller tákna, i betydning 1 og 2 av tysk zeichnen

Betydning og bruk

  1. avbilde (2, gjengi ved hjelp av streker
    Eksempel
    • tegne en blomst
    • i overført betydning:
      • tegne et dystert bilde av framtiden
    • refleksivt: framtre i omriss
      • skyggen tegnet seg (av) mot veggen
  2. gi en forpliktende underskrift på brev, kontrakter eller lignende
    Eksempel
    • tegne et abonnement, aksjer, nye medlemmer;
    • tegne firmaet – undertegne på firmaets vegne
    • refleksivt, i overført betydning:
      • tegne seg på talerlista
  3. vise tegn til, peke i retning av
    Eksempel
    • begynnelsen tegner bra;
    • året tegner til å bli godt for jordbruket
Artikkelside

Nynorskordboka 31 oppslagsord

teikne

teikna

verb

Opphav

norrønt teikna eller tákna, i tyding 2, 3 og 4 frå tysk zeichnen

Tyding og bruk

  1. syne teikn til, peike i retning av
    Døme
    • året teiknar godt
    • i uttrykk:
  2. Døme
    • teikne ned nokre ord
    • skrive, notere (namnet til ein person) på liste og liknande (som medlem, tingar og liknande)
      • teikne nye medlemer
    • refleksivt:
      • teikne seg på ei liste
      • teikne seg for 1000 kr på gjevarlista;
      • teikne firmaet – skrive under for
    • (prøve å) sikre seg, få del i, bli eigar av (ved skriftleg avtale, ved å la seg notere og liknande)
      • teikne abonnement, livstrygding, aksjar
  3. lage bilete av, gje att (noko(n)) med omriss, strekar, skuggar og liknande der ein bruker blyant, penn, fargestift og liknande (drive som tidtrøyte, skulefag, kunst eller yrke)
    Døme
    • teikne ein blomster;
    • teikne etter naturen;
    • lære å teikne
    • med strekar framstille i riss, skisse, plan og liknande
      • teikne nye møbelmodellar
    • om arkitekt:
      • teikne eit nytt hus
    • refleksivt: kome fram, vere, bli synleg i omriss
      • skuggen teikna seg (av) mot veggen
    • i overført tyding:
      • det teiknar seg nye skiljelinjer i debatten
  4. skildre i ord;
    særleg i uttrykk:
    Døme
    • teikne eit bilete av – gje ei skildring, framstilling av;
    • teikne eit bilete av ei sak, ein person

Faste uttrykk

  • teikne seg for
    kjøpe aksjer for (eit visst beløp)
  • teikne til
    gje von om;
    sjå ut til å vilje bli
    • det teiknar til å bli eit rekordår
Artikkelside

teikn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt teikn eller tákn

Tyding og bruk

  1. merke til identifisering;
    Døme
    • kjenneteikn;
    • krossteikn;
    • stjerneteikn;
    • gjere teikn til nokon;
    • (ikkje) vise teikn til anger;
    • det er ikkje teikn til snø enno;
    • dugnaden er eit teikn på god granneskap
  2. symbol for eit tydingsinnhald, særleg om del av alfabet eller skriftsystem
    Døme
    • bokstavteikn;
    • runeteikn;
    • skiljeteikn;
    • talteikn
  3. samband mellom eit omgrep og ei lydførestilling
    Døme
    • språkleg teikn
  4. Døme
    • sjå, ta teikn;
    • eit godt teikn;
    • teikn i sol og måne, i tida
Artikkelside

pastellbilete, pastellbilde

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bilete teikna med pastellstift
Artikkelside

biletskrift, bildeskrift

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

skrift (1, 1) som berre nyttar teikna figurar;
til skilnad frå bokstavskrift
Artikkelside

påteikna

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ei påteikna reiserekning
  2. som er teikna på
    Døme
    • putene hadde påteikna mønster
Artikkelside

svare 2

svara

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt svara; av svar

Tyding og bruk

  1. ytre (4 seg munnleg eller skriftleg på tiltale eller spørsmål;
    Døme
    • svare når ein blir spurd;
    • svare i avisa
    • gje svar med ei mine, rørsle
      • svare med eit smil, eit skuldertrekk;
      • elevane svarte greitt på alt;
      • svare på ein førespurnad;
      • kva skal ein svare til slikt?
    • ta til motmæle
      • du skal ikkje svare vaksne folk;
      • svarer du òg?
    • reagere
      • motoren svarer lett når ein gjev ekstra gass
    • gje atterljom
      • bergveggen svarte når ein ropte
  2. gå til mottrekk
    Døme
    • lønene vart sette ned, og arbeidarane svarte med streik
    • i idrett:
      • (ikkje) greie å svare på spurten
  3. stå til rekneskap
    Døme
    • dette må du svare for sjølv
    • gå god for, garantere
      • ingen tingar svarer for meir enn han har teikna seg for
  4. Døme
    • svare skatt
  5. falle saman (med);
    høve (med)
    Døme
    • dei to omgrepa svarer heilt til kvarandre;
    • resultatet svarte ikkje til innsatsen

Faste uttrykk

  • svare seg
    løne seg
    • han må rekne ut om det svarar seg økonomisk
Artikkelside

vinkelparentes

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

spiss parentes;
svarer til teikna < og >
Artikkelside

kartskisse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

teikna kart (3, 1) utan oppmåling
Døme
  • kartskissa viser kor stiane går
Artikkelside

fantomteikning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

parentesteikn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kvart av teikna som dannar ein parentes (1): ( ), [ ], { } og < >;
Artikkelside
Side 1 av 4