Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
107 результатів

Словник букмола 51 oppslagsord

stjerne

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt stjarna; beslektet med astronom og stella betydning 4 fra engelsk

Значення та вживання

  1. fjernt himmellegeme som er synlig som en lysende prikk
    Приклад
    • fiksstjerne, morgenstjerne;
    • en klar himmel med millioner av stjerner;
    • i vest blinket en stor stjerne;
    • være født under en lykkelig stjerne – etter den oppfatning at stjernenes stilling i det øyeblikk et menneske ble født, var bestemmende for dets skjebne
    • noe som står lysende for ens tanke
      • tenne håpets stjerne
  2. lysende, flimrende glimt
    Приклад
    • få et slag så en ser stjerner
  3. noe som ligner en stjerne (1)
    Приклад
    • et juletre med stjerne i toppen;
    • et ord merket med stjerne;
    • en hest med stjerne i panna;
    • campingplassen har tre stjerner – brukt for å angi en bestemt standard ; jamfør -stjerners
  4. berømt person
    Приклад
    • en stjerne på vitenskapens himmel;
    • en ny stjerne i langrennssporet;
    • filmstjerne, idrettsstjerne, popstjerne
  5. i sammensetninger i dyre- og plantenavn:
    Приклад
    • sjøstjerne, gullstjerne, skogstjerne

Фіксовані вирази

  • ha en høy stjerne
    være godt likt;
    stå høyt i kurs
    • hun har en høy stjerne hos ledelsen
  • stå skrevet i stjernene
    være bestemt av skjebnen
Сторінка статті

sol 1

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt sól; beslektet med latin sol

Значення та вживання

  1. lys- og energigivende stjerne som jorda og de andre planetene i solsystemet vårt kretser om, og som er forutsetningen for alt liv på jorda
    Приклад
    • jorda går i bane rundt sola
  2. i bestemt form entall: sola (1 slik den oppleves fra jorda, med fast regelmessig gang over himmelhvelvingen
    Приклад
    • sola står opp i øst og går ned i vest;
    • sola stod høyt på himmelen;
    • sola gikk ned bak fjellet;
    • vi så ikke sola i hele ferien
  3. sentral stjerne i et solsystem, som planeter og andre himmellegemer kretser om
    Приклад
    • Melkeveiens myriader av soler
  4. stråling fra sola (1;
    Приклад
    • det er sol i dag;
    • ligge rett ut i sola;
    • få sola i øynene;
    • han tåler ikke sol
  5. lysende punkt
    Приклад
    • få en smell så en ser både sol og måne
  6. svært vakker eller god person;
    noe eller noen som gir lykke
    Приклад
    • hun er en sol

Фіксовані вирази

  • blid som en sol
    strålende blid
  • en plass i sola
    gunstige ytre forhold;
    framtredende plass
  • etter regn kommer sol
    etter sorg kommer glede
  • forsvinne som dugg for sola
    bli borte raskt og sporløst
  • ikke la sola gå ned over sin vrede
    være snar til å glemme og tilgi
  • intet nytt under solen
    ikke noe nytt;
    ingen forandring
  • med sola
    medsols
    • snu seg med sola
  • mot sola
  • når man snakker om sola, så skinner den
    sagt når en nylig omtalt person eller ting dukker opp
  • skifte sol og vind
    ta rettferdige hensyn til begge sider
  • ta sol
    sole seg i et solarium (1)
Сторінка статті

hvit dverg

Значення та вживання

i astronomi: stjerne (1) med svært varm overflate og liten radius;
Se: dverg
Сторінка статті

ha en høy stjerne

Значення та вживання

stå høyt i gunst, aktelse (hos noen);
Сторінка статті

stå skrevet i stjernene

Значення та вживання

bestemt av skjebnen;
Сторінка статті

okkultere

дієслово

Походження

fra latin; jamfør okkult

Значення та вживання

om himmellegeme: skygge for et annet himmellegeme
Приклад
  • månen kan okkultere en stjerne

Фіксовані вирази

  • okkulterende fyr
    fyr med lys av jevn styrke, bare avbrutt av korte mørkeperioder
Сторінка статті

dverg

іменник чоловічий

Походження

norrønt dvergr

Значення та вживання

  1. i folketro og mytologi: underjordisk skapning
    Приклад
    • nisser og dverger
  2. kan oppfattes nedsettende: kortvokst person
  3. i biologi: arter som er mindre enn andre i samme slekt;
    i ord som dvergbjørk og dverghøns
  4. i overført betydning: noe som er lite
    Приклад
    • selskapet er en dverg i internasjonal sammenheng

Фіксовані вирази

  • hvit dverg
    i astronomi: stjerne (1) med svært varm overflate og liten radius
Сторінка статті

superstjerne

іменник жіночий або чоловічий

Походження

etter engelsk superstar

Значення та вживання

person som er blitt svært kjent innenfor et visst område, for eksempel i sport eller underholdning;
jamfør stjerne (5)
Сторінка статті

supernova

іменник чоловічий

Походження

av super- og nova

Значення та вживання

stjerne som plutselig øker sin lysstyrke ca. 100 millioner ganger
Сторінка статті

stellar, stellarisk

прикметник

Походження

av latin stella ‘stjerne’

Значення та вживання

som gjelder stjernene
Приклад
  • solar og stellar stråling
Сторінка статті

Словник нюношка 56 oppslagsord

stjerne

іменник жіночий

Походження

norrønt stjarna, i tyding 4 frå engelsk; samanheng med astronom og stella

Значення та вживання

  1. himmellekam som er synleg som ein lysande prikk
    Приклад
    • ein klar himmel med millionar av stjerner;
    • i vest blinka ei stor stjerne
    • etter trua på at den innbyrdes stillinga til stjernene når eit menneske blir fødd, avgjer lagnaden for det mennesket
      • vere fødd under ei lykkeleg stjerne
  2. Приклад
    • få eit slag så ein ser stjerner
  3. noko som liknar ei stjerne
    Приклад
    • eit juletre med stjerne i toppen;
    • eit ord merkt med stjerne
    • merke på ein viss standard
      • campingplassen har tre stjerner
    • avteikn
      • ein hest med stjerne i panna
  4. vidkjend person
    Приклад
    • ei ny stjerne i langrennssporet

Фіксовані вирази

  • ha ei høg stjerne
    vere godt likt;
    stå høgt i kurs
    • førelesaren har ei høg stjerne hos studentane
  • stå skrive i stjernene
    vere fastsett av lagnaden
Сторінка статті

sol 1

іменник жіночий

Походження

norrønt sól; samanheng med latin sol

Значення та вживання

  1. lys- og energigjevande stjerne som jorda og dei andre planetane i solsystemet vårt krinsar om, og som er føresetnaden for alt liv på jorda
    Приклад
    • jorda går i bane rundt sola
  2. i bunden form eintal: sola (1 slik ho blir opplevd frå jorda, med fast regelbunden gang over himmelkvelven
    Приклад
    • sola står opp i aust og går ned i vest;
    • sola stod høgt på himmelen;
    • sola gjekk ned i havet;
    • vi såg ikkje sola i heile ferien
  3. sentral stjerne i eit solsystem, som planetar og andre himmellekamar krinsar om
    Приклад
    • mylderet av soler i Mjølkevegen
  4. stråling frå sola (1;
    Приклад
    • det er sol og varme;
    • ein vakker morgon med sol;
    • liggje rett ut i sola;
    • få sola i auga
  5. lysande punkt
    Приклад
    • få seg ein smell så ein ser både sol og måne
  6. svært vakker eller god person;
    noko eller nokon som gjev lykke
    Приклад
    • ho var ei sol;
    • du er sola mi

Фіксовані вирази

  • blid som ei sol
    strålande blid
  • ein plass i sola
    særs gode ytre vilkår;
    framståande plass
  • etter regn kjem sol
    etter sorg kjem glede
  • forsvinne som dogg for sola
    bli sporlaust borte
  • ikkje la sola gå ned over vreiden sin
    vere snar å gløyme og tilgje
  • ikkje noko nytt under sola
    ikkje noko nytt;
    inga endring
  • med sola
    medsols
    • snu seg med sola
  • mot sola
  • når ein snakkar om sola, så skin ho
    sagt når ein nyss omtalt person eller ting dukkar opp
  • skifte sol og vind
    ta rettferdige omsyn til begge sider
  • ta sol
    sole seg i eit solarium (1)
Сторінка статті

sørhimmel

іменник чоловічий

Значення та вживання

sørleg del av himmelen
Приклад
  • ei stjerne var synleg nedst på sørhimmelen
Сторінка статті

okkultere

okkultera

дієслово

Походження

frå latin; jamfør okkult

Значення та вживання

om himmellekam: skyggje for ein annan himmellekam
Приклад
  • månen kan okkultere ei stjerne

Фіксовані вирази

  • okkulterande fyr
    fyr med jamn lysstyrke, avbroten av korte, mørklagde bolkar
Сторінка статті

ny 2

прикметник

Походження

norrønt nýr

Значення та вживання

  1. som er laga eller komen til for kort tid sidan;
    som berre har vore i bruk ei kort tid;
    motsett gammal
    Приклад
    • sykkelen er god som ny;
    • ta på seg nye sko;
    • dei har bygd nytt hus;
    • ho er ny i tenesta;
    • godt nytt år!
  2. ukjend til no
    Приклад
    • astronomane oppdaga ei ny stjerne;
    • ho er eit nytt ansikt i politikken
  3. som skil seg ut frå det som har vore før
    Приклад
    • ta ei ny vending;
    • eit nytt og betre liv
  4. som kjem etter eller i staden for noko av same slaget
    Приклад
    • ei ny regjering;
    • byrje å skrive på ny linje
  5. som kjem att i ei anna form, til dømes omarbeidd, forbetra, auka eller liknande;
    fornya
    Приклад
    • ho starta att med nye krefter;
    • bli rekna som ein ny Ibsen;
    • boka kom i ny utgåve

Фіксовані вирази

  • den nye verda
    dei delane av verda som ikkje var kjende for europearane før dei store oppdagingane på 1500-talet, oftast brukt om Amerika
  • frå nytt av
    frå byrjinga av
  • nyare tid
    • historisk periode frå cirka 1500 til 1800;
      tidleg moderne tid
    • dei siste tiåra eller hundreåra
      • dette året hadde den høgaste gjennomsnittstemperaturen i nyare tid;
      • den beste filmen frå nyare tid
  • på ny
    om igjen
    • oppdag heimbyen din på ny!
    • ho las boka på nytt
  • på nytt lag
    på ny
    • slåstkjempene rauk i hop på nytt lag
Сторінка статті

dverg

іменник чоловічий

Походження

norrønt dvergr

Значення та вживання

  1. i folketru og mytologi: underjordisk skapning
    Приклад
    • nissar og dvergar
  2. kan oppfattast nedsetjande: kortvaksen person
  3. i biologi: arter som er mindre enn andre i den same slekta;
    i ord som dvergbjørk og dverghøns
  4. i overført tyding: noko som er lite
    Приклад
    • selskapet er ein dverg i internasjonal samanheng

Фіксовані вирази

  • kvit dverg
    i astronomi: stjerne (1) med svært varm overflate og liten radius
Сторінка статті

superstjerne

іменник жіночий

Походження

etter engelsk superstar

Значення та вживання

person som er vorten svært kjend innanfor eit visst område, til dømes i sport eller underhaldning;
jamfør stjerne (5)
Сторінка статті

supernova

іменник жіночий

Походження

av super- og nova

Значення та вживання

stjerne som brått aukar lysstyrken sin om lag 100 millionar gonger
Сторінка статті

stellar, stellarisk

прикметник

Походження

av latin stella ‘stjerne’

Значення та вживання

som gjeld stjernene
Приклад
  • solar og stellar stråling
Сторінка статті

stella

іменник незмінні

Походження

frå latin

Значення та вживання

Сторінка статті