Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
10979 результатів

Словник букмола 5366 oppslagsord

person

іменник чоловічий

Походження

norrønt persóna; fra latin

Значення та вживання

  1. Приклад
    • bilen har plass til fem personer
  2. skikkelse i film, roman eller lignende
  3. i jus: individ eller sammenslutning som har juridiske rettigheter og forpliktelser;
  4. i grammatikk: trekk innenfor pronomen (i mange språk også verb) som angir om et utsagn gjelder den/de som snakker (1. person), den/de det snakkes til (2. person), eller den/de det snakkes om (3. person)
    Приклад
    • pronomenet ‘vi’ er i 1. person flertall

Фіксовані вирази

  • andre person
    grammatisk trekk som viser at et utsagn gjelder den eller de det snakkes til
    • det personlige pronomenet i andre person flertall er ‘dere’;
    • ‘du’ er 2. person entall
  • første person
    grammatisk trekk som viser at et utsagn gjelder den eller de som snakker
    • det personlige pronomenet i første person entall er ‘jeg’;
    • ‘vi’ er 1. person flertall
  • i egen person
    selv;
    uten stedfortreder
    • statsråden kom i egen person
  • tredje person
    grammatisk trekk som viser at et utsagn gjelder den eller de det snakkes om
    • det personlige pronomenet i tredje person flertall er ‘de’;
    • ‘han’, ‘hun’ og ‘det’ er 3. person entall
Сторінка статті

spøkelse

іменник середній

Походження

fra lavtysk

Значення та вживання

  1. overnaturlig, menneskelignende skikkelse som forestiller en person som går igjen etter døden;
    Приклад
    • være redd for spøkelser
  2. noe uhyggelig eller truende
    Приклад
    • hungersnødens spøkelse

Фіксовані вирази

  • se spøkelser ved høylys dag
    være redd uten grunn
Сторінка статті

språkrenser

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som ønsker å holde språket fritt for påvirkning utenfra, og som for eksempel arbeider for å erstatte lånord med hjemlige ord;
Сторінка статті

svart 2

прикметник

Походження

norrønt svartr

Значення та вживання

  1. med farge som ligner sot eller kull
    Приклад
    • svarte sko;
    • en svart hest;
    • svarte høstnetter;
    • midt på svarte natta;
    • plutselig ble alt svart for meg
  2. om person eller folkegruppe: som har medfødt mørk hudfarge;
    jamfør brun (2) og hvit (2)
    Приклад
    • en svart mann fra sørstatene;
    • den svarte befolkningen i USA
    • brukt som substantiv:
      • de svarte og hvite i Sør-Afrika
  3. mørk, øde
    Приклад
    • midt i svarte skogen
  4. møkkete, skitten
    Приклад
    • være svart på fingrene
  5. Приклад
    • svart av folk
  6. Приклад
    • sauene gnagde svart omkring seg
  7. som er uten fangst
    Приклад
    • trekke svarte garn
  8. mislykket, dyster, mørk
    Приклад
    • en svart dag for norsk fotball;
    • alt var svart og håpløst;
    • virkeligheten er enda svartere;
    • den svarteste fortvilelse
    • brukt som adverb:
      • se svart på framtiden
  9. brukt om penger: som er unndratt skatt;
    som foregår uoffisielt og ulovlig;
    motsatt hvit (4)
    Приклад
    • svarte penger;
    • landet har en stor svart økonomi;
    • en av fire har kjøpt svart arbeid
    • brukt som adverb:
      • arbeide svart;
      • de kjøpte tjenesten svart
  10. brukt i ed
    Приклад
    • for svarte svingende!

Фіксовані вирази

  • arbeide/jobbe svart
    arbeide for svarte penger
    • bli dømt for å arbeide svart;
    • en useriøs aktør som jobber svart
  • på svarte livet
    alt en orker
    • henge i på svarte livet;
    • springe på svarte livet
  • svart hav
    hav uten fisk
  • svart hull
    område i verdensrommet med så sterk gravitasjon at ingenting slipper ut, ikke engang lys
  • svart humor
    pessimistisk, grotesk humor
  • svart kaffe
    kaffe uten fløte eller melk
  • svart løgn
    sjofel løgn
  • svart magi
    trolldom som er ment å skade eller drepe;
    svartekunst
  • svarte penger
    penger som unndras beskatning
Сторінка статті

storebror ser deg

Значення та вживання

i overført betydning: det at person, organisasjon eller institusjon overvåker noen;
Сторінка статті

strategiker

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som er dyktig i strategi;
Сторінка статті

stortyv, stortjuv

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som stjeler mye eller verdifulle ting
Приклад
  • stortyven Gjest Baardsen
Сторінка статті

storspiller

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som er svært flink til å spille
Сторінка статті

storskryter

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som skryter veldig
Сторінка статті

stordrikker

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som drikker mye (alkohol);
Сторінка статті

Словник нюношка 5613 oppslagsord

person

іменник чоловічий

Походження

norrønt persóna; frå latin

Значення та вживання

  1. Приклад
    • hytta har plass til seks personar
  2. figur i film, roman eller liknande
  3. i jus: samanslutning eller individ som har rettar og plikter etter lova;
  4. i grammatikk: trekk knytt til visse pronomen (i somme språk òg til verb) som viser at bodskapen gjeld avsendaren/avsendarane (1. person), mottakaren/mottakarane (2. person), eller den/det/dei det blir snakka om (3. person)
    Приклад
    • pronomenet ‘vi’ er i 1. person fleirtal

Фіксовані вирази

  • andre person
    grammatisk trekk som viser at ei utsegn gjeld den eller dei det blir snakka til
    • det personlege pronomenet i andre person fleirtal er ‘de’ eller ‘dokker’;
    • ‘du’ er 2. person eintal
  • første person
    grammatisk trekk som viser at ei utsegn gjeld den eller dei som snakkar
    • det personlege pronomenet i første person eintal er ‘eg’;
    • ‘vi’ er 1. person fleirtal
  • i eigen person
    sjølv;
    utan avløysar
    • statsministeren møtte i eigen person
  • tredje person
    grammatisk trekk som viser at ei utsegn gjeld den, det eller dei det blir snakka om
    • det personlege pronomenet i tredje person fleirtal er ‘dei’;
    • ‘han’, ‘ho’ og ‘det’ er 3. person eintal
Сторінка статті

stifting 2

іменник жіночий

stiftelse

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. kapital som er sett av til eit visst (allmennyttig) føremål utan å høyre til nokon særskild person
  2. filantropisk institusjon driven med midlar som er gjevne som gåver, til dømes eit sjukehus
Сторінка статті

eit dårleg papir

Значення та вживання

ein person som har dårleg rykte eller omdøme;
Sjå: papir
Приклад
  • den nye partnaren hennar viste seg å vere eit dårleg papir
Сторінка статті

papir

іменник середній

Походження

seint norrønt pappir, gjennom lågtysk og latin; frå gresk papyros

Значення та вживання

  1. stoff av samanfiltra, valsa, tynne fibrar
  2. blad eller ark til å skrive, teikne eller trykkje noko på, eller til å pakke noko inn i
    Приклад
    • ho skreiv handlelista ned på eit papir;
    • han pakka bøkene inn i papir
  3. Приклад
    • aksjane vart rekna som sikre papir
  4. noko som er trykt eller skrive;
    Приклад
    • dei trykte opp papira til årsmøtet;
    • dei etterlatne papira til forfattaren;
    • leite i papira på pulten
  5. offisielt dokument;
    Приклад
    • falske papir;
    • politiet tok alle papira deira

Фіксовані вирази

  • avskil på grått papir
    plutseleg oppseiing
    • ho fekk avskil på grått papir
  • eit dårleg papir
    ein person som har dårleg rykte eller omdøme
    • den nye partnaren hennar viste seg å vere eit dårleg papir
  • feste til/på papiret
    skrive ned
    • han festa tankane sine til papiret;
    • avtalen er festa på papiret
  • få ned på papiret
    skrive ned
    • eg må få ned denne tanken på papiret før eg gløymer han
  • gullkanta papir
    (etter engelsk gilt-edged paper) sikkert og gjerne statsgarantert verdipapir som gjev stor forteneste
  • ha/få papir på
    ha eller få gyldig dokument på noko
    • ho hadde gyldige papir på opphald;
    • dei fekk papir på kompetansen
  • på papiret
    i teorien
    • på papiret er dette ein god plan, men han lèt seg ikkje gjennomføre
  • stein, saks, papir
    leik eller spel mellom to personar der begge samstundes med handa viser teikn for stein, saks eller papir, og kvart teikn vinn over eit av dei to andre moglege teikna
    • dei avgjorde saka med ein runde stein, saks, papir
Сторінка статті

klippar

іменник чоловічий

Походження

norrønt klippari, klyppari

Значення та вживання

  1. person som klipper
    Приклад
    • frisøren er ein røynd klippar;
    • tv-selskapet har tilsett mange klipparar
  2. reiskap eller maskin til å klippe med
Сторінка статті

spøkjelse, spøkelse

іменник середній

Значення та вживання

  1. overnaturleg, menneskeliknade skapnad som førestiller ein person som går att etter døden;
    Приклад
    • sjå eit spøkjelse på kyrkjegarden
  2. noko uhyggjeleg eller trugande;
    Приклад
    • svolten er det store spøkjelset

Фіксовані вирази

  • sjå spøkjelse midt på lyse dagen
    vere redd utan grunn
Сторінка статті

språkreinsar

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som ynskjer å halde språket fritt for påverknad utanfrå, og som til dømes arbeider for å erstatte lånord med heimlege ord;
Сторінка статті

gjevar, givar

іменник чоловічий

Значення та вживання

person (eller institusjon, lag) som gjev noko;
Приклад
  • ein anonym gjevar;
  • gjevarane var svært rause
Сторінка статті

strandar

іменник чоловічий

Значення та вживання

person frå Stranda på Sunnmøre
Сторінка статті

strandbu, strandabu

іменник чоловічий

Походження

jamfør -bu (1

Значення та вживання

person frå Strand i Ryfylke
Сторінка статті