Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
19 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

maktesløs, makteslaus, maktlaus, maktløs

adjektiv

Betydning og bruk

matt, svak, rådløs, kraftløs
Eksempel
  • kjenne seg maktesløs;
  • vi stod maktesløse mot sykdommen;
  • beskyldningene ble kjent døde og maktesløse
Artikkelside

Nynorskordboka 18 oppslagsord

makteslaus, maktlaus

adjektiv

Tyding og bruk

matt, veik, rådlaus, hjelpelaus
Døme
  • trøytt og makteslaus;
  • kjenne seg makteslaus;
  • vi stod makteslause mot sjukdomen
Artikkelside

overgitt

adjektiv

Opphav

av overgje

Tyding og bruk

  1. som har gjeve seg over;
    overgjeven (1), makteslaus
    • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
      • ein overgitt mann;
      • overgitte kvinner
    • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
      • han kjende seg overgitt;
      • dei kjende seg overgitt
  2. overgjeven (2), forundra, undren
    • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
      • ein overgitt lektor;
      • overgitte lektorar
    • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
      • eg vart heilt overgitt då han sa det;
      • dei vart heilt overgitt då ho sa det
Artikkelside

overgjeven

adjektiv

Opphav

av overgje

Tyding og bruk

  1. som har gjeve seg over;
    Døme
    • kjenne seg overgjeven;
    • dei var hjelpelaust overgjevne til landskap og lagnad
  2. Døme
    • eg vart heilt overgjeven da eg fekk sjå det;
    • dei såg overgjevne på kvarandre
Artikkelside

spele

spela

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

frå lågtysk spelen, spillen

Tyding og bruk

  1. Døme
    • sola spela i vassflata
  2. vere med i eller drive med ball- eller kulespel
    Døme
    • spele fotball;
    • dei spela mot eit utanlandsk lag
  3. vere med i spel med kort, terningar eller liknande
    Døme
    • spele sjakk
  4. satse pengar;
    vedde
    Døme
    • spele lotto;
    • spele på travbana
  5. få fram, lage musikk
    Døme
    • spele på trekkspel;
    • spele plater;
    • spele ein sonate
  6. om fugl: lage paringslyd
    Døme
    • orrhanen spelar oppi åsen
  7. utføre ei teaterrolle, filmrolle eller liknande
    Døme
    • spele ei rolle dårleg;
    • spele revy;
    • teateret spelar no ‘Nokon kjem til å komme’ av Jon Fosse
  8. Døme
    • spele idiot

Faste uttrykk

  • spele ballen over til
    overlate neste trekk til
    • staten spelar ballen over til kommunane
  • spele ei rolle
    ha noko å seie;
    påverke
    • det dårlege vêret kan ha spela ei rolle for dei dårlege avlingane;
    • det spelar inga rolle
  • spele eit høgt spel
    ta ein stor vågnad
  • spele fallitt
    mislykkast
    • prosjektet har spela fallitt
  • spele for galleriet
    appellere medvite og på ein lettvint måte til publikum eller massen
  • spele inn
    • lage opptak av (ein film, ei plate eller liknande)
      • filmen er spela inn i Noreg
    • gje inntekt ved framvisning (av film, teaterstykke eller liknande)
      • filmen har spela inn store summar
    • verke inn;
      ha noko å seie
      • fleire faktorar vil spele inn;
      • vêret spelar inn på inntrykket av turen
  • spele korta sine godt
    utnytte dei sjansane ein får
  • spele med
    vere delaktig i;
    ha verknad på
    • eg prøver å spele med i staden for å stide imot
  • spele med opne kort
    ikkje løyne noko
  • spele nokon eit puss
    lure eller narre nokon
  • spele nokon ut over sidelinja
    setje nokon ut av spel;
    gjere nokon makteslaus
  • spele opp
    byrje spelet
    • spele opp til dans
  • spele på lag
    samarbeide
  • spele på mange strenger
    vere allsidig
  • spele på noko
    utnytte noko
    • spele medvite på noko
  • spele ut
    ha utspelet
  • spele ut mot
    setje opp mot (kvarandre)
Artikkelside

sidelinje, sideline

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. linje langs sida av noko
    Døme
    • spele ballen ut over sidelinja
  2. linje som går ut frå ei hovudlinje;

Faste uttrykk

  • spele nokon ut over sidelinja
    setje nokon ut av spel;
    gjere nokon makteslaus
Artikkelside

spele nokon ut over sidelinja

Tyding og bruk

setje nokon ut av spel;
gjere nokon makteslaus;
Artikkelside

lumren

adjektiv

Tyding og bruk

  2. tung, makteslaus
Artikkelside

maktesløyse, maktløyse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å vere makteslaus;
vanmakt
Artikkelside

framandgjering

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Entfremdung, Verfremdung

Tyding og bruk

  1. det å bli eller gjere framand andsynes noko;
    kjensle av å stå utanfor og vere makteslaus i det miljøet ein er i
    Døme
    • politisk framandgjering;
    • emosjonell framandgjering
  2. i marxistisk teori: det at menneska misser kontrollen over resultatet av verksemda si og blir framande for sine eigne produkt
Artikkelside

avmaktsfølelse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

følelse av å vere makteslaus, ikkje kunne gjere noko med situasjonen;
Døme
  • kjenne avmaktsfølelse overfor dei store konfliktane i verda
Artikkelside
Side 1 av 2