Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
105 результатів

Словник букмола 11 oppslagsord

ar

іменник середній

Походження

gjennom fransk; fra latin area ‘åpen plass, flate’

Значення та вживання

nå lite brukt målenhet for flate;
symbol a
Приклад
  • 1 ar = 100 m2
Сторінка статті

skræling

іменник чоловічий

Походження

jamfør norrønt skræling(j)ar, navn som norboere satte på urfolkene på Grønland og i Vinland

Значення та вживання

svak, kraftløs person;
Сторінка статті

dekar

іменник середній

Походження

av deka- og ar

Значення та вживання

enhet for flatemål som svarer til 1000 m2;
symbol daa
Приклад
  • flere dekar skog ble skadd i brannen;
  • 1 dekar = 1000 m2
Сторінка статті

-ar

прикметник

Вимова

-aˊr

Походження

av latin -ar- ‘som gjelder’

Значення та вживання

etterledd brukt til å lage adjektiv av substantiv, for det meste importord;
i ord som cellular og polar
Сторінка статті

hektar

іменник середній

Походження

av fransk hectare, av gresk hekaton ‘100'; av hekto- og ar

Значення та вживання

målenhet for flate som svarer til 100 ar, 10 dekar og 10 000 m2;
symbol ha
Сторінка статті

art deco

іменник чоловічий

Вимова

ar-dekåˊ

Походження

fra fransk art déco, forkortet form av art décoratif ‘dekorativ kunst’

Значення та вживання

stil (1) innenfor arkitektur (1), design eller lignende i 1920- og 30-årene som er preget av dekorative framfor funksjonelle hensyn
Приклад
  • bygningen bærer preg av art deco
Сторінка статті

art nouveau

іменник чоловічий

Вимова

ar-novåˊ

Походження

fra fransk ‘ny kunst’

Значення та вживання

stilretning fra omkring 1900 som tilsvarer tysk jugendstil
Сторінка статті

a 2

символ

Значення та вживання

symbol for måleenheten ar
Сторінка статті

examen artium

іменник незмінні

Вимова

eksaˊmen arˊtsium

Походження

jamfør eksamen og artium

Значення та вживання

om eldre forhold: avsluttende eksamen ved gymnas (1), tilsvarer eksamen fra treårig videregående skole på studiespesialisering
Приклад
  • hun tok examen artium i 1980
Сторінка статті

arrest

іменник чоловічий

Вимова

arˊest

Походження

gjennom lavtysk, fra gammelfransk; se arrestere

Значення та вживання

  1. i jus: midlertidig fengsling av person eller beslaglegging av gods
    Приклад
    • ta arrest i utestående fordringer;
    • begjære arrest
  2. militært: vaktarrest, kakebu
  3. rom til å ha arrestanter i
    Приклад
    • sitte i arresten
Сторінка статті

Словник нюношка 94 oppslagsord

ar

іменник середній

Походження

gjennom fransk; frå latin area ‘open plass, flate’

Значення та вживання

no lite brukt måleining for flate;
symbol a
Приклад
  • 1 ar = 100 m2
Сторінка статті

arde 2, are

arda, ara

дієслово

Походження

truleg av lågtysk arden

Фіксовані вирази

  • arde seg
    høve, passe seg;
    ta seg ut
Сторінка статті

vere 3

vera

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt vera

Значення та вживання

  1. finnast, eksistere;
    om person: leve
    Приклад
    • det er ikkje meir mat i kjøleskapet;
    • det var ein gong ein konge;
    • hadde det ikkje vore for dette uhellet, ville vi ha greidd oss;
    • han er ikkje meir
  2. halde til på ein stad;
    opphalde seg;
    kome
    Приклад
    • ha ein stad å vere;
    • dei var i utlandet;
    • bli verande lenge på ein stad;
    • eg skal vere der heile dagen;
    • sommaren er her;
    • vere ute ein augeblink;
    • dei har vore på tur;
    • eg er straks attende;
    • han var nettopp innom
  3. gå føre seg;
    hende
    Приклад
    • møtet er i neste veke;
    • fredag i veka som var
  4. stå i ein viss situasjon eller tilstand, på eit visst nivå, steg eller liknande
    Приклад
    • vere saman om noko;
    • ho var i femtiårsalderen;
    • kvar er du i arbeidet?
  5. (opphavleg) høyre heime;
    kome frå
    Приклад
    • eg er frå Moss;
    • hytta var frå sekstitalet
  6. bli i same posisjon eller tilstand over ei viss tid;
    ikkje bli rørt eller gjort noko med
    Приклад
    • det kan vere til i morgon;
    • la dei vere i fred!
  7. fare fram;
    stelle seg
    Приклад
    • ein god måte å vere på;
    • korleis er det med deg?
    • det er som eg seier;
    • vere for ei sak;
    • vere imot eit framlegg;
    • vere med på noko;
    • ver så snill!
    • brukt i konjunktiv (1)
      • ulike arrangement, det vere seg slektsstemne, seminar eller framsyningar
  8. vilje seie;
    føre med seg
    Приклад
    • ho har alltid visst kva arbeid er
  9. brukt i uttrykk med gjenteke subjekt, for å framheve ei vanleg førestilling knytt til dette ordet
    Приклад
    • eit ord er eit ord;
    • ein amerikanar er ein amerikanar
  10. brukt som kopula: kunne bli klassifisert eller omtalt som
    Приклад
    • vere eit barn;
    • dei var arbeidarar;
    • han var flygar;
    • vere fleire om noko;
    • vere frisk;
    • ho var på gråten;
    • dei var heldige;
    • kjolen er raud;
    • det var god kaffi!
    • tråden var av ull;
    • klokka er fem;
    • vindauget er ope;
    • straumen er på
  11. brukt i setning med ‘det’ som formelt subjekt (presenteringssetning)
    Приклад
    • det var Alf som sa det;
    • det er torsk som er best;
    • kva er det som står på?
    • det er i morgon han kjem
  12. brukt som hjelpeverb (i presens eller preteritum perfektum) ved intransitive verb som uttrykkjer rørsle eller overgang til ein ny stad eller tilstand;
    jamfør ha (2, 13)
    Приклад
    • dei var komne;
    • ho er vakna;
    • han er vorten bonde
  13. brukt som hjelpeverb i passiv
    Приклад
    • ho er nemnd;
    • dei er sett;
    • det var laga i går

Фіксовані вирази

  • har vore
    etter substantiv eller namn: tidlegare;
    som var;
    forkorta h.v.
    • statsråd har vore;
    • stortingspresident har vore
  • la vere
    ikkje bry seg om;
    halde seg unna;
    avstå frå
    • eg klarer ikkje å la vere;
    • dei lét vere å reise
  • vere eller ikkje vere
    • eksistere eller ikkje eksistere;
      overleve eller ikkje
      • forhandlingane var eit spørsmål om å vere eller ikkje vere for bøndene
    • brukt substantivisk: det å eksistere eller ikkje eksistere;
      livsviktig sak;
      liv eller død
      • skulen var eit vere eller ikkje vere for bygda deira
  • vere til
    finnast, eksistere
  • vere ved
Сторінка статті

brenne 2

brenna

дієслово

Походження

norrønt brenna ‘få til å brenne’

Значення та вживання

  1. gjere opp eld og la brenne (1, 1);
    øydeleggje eller gjere til inkjes med eld
    Приклад
    • brenne bål;
    • brenne lys på grava;
    • brenne bråte;
    • ho brende gamle aviser
  2. lage merke eller hol med eld eller varme
    Приклад
    • gloa brende hol i teppet;
    • han brende inn merke med eit svijern
  3. lage til med eld, varme, laser eller liknande
    Приклад
    • brenne kaffi;
    • brenne kol;
    • dei brenner brennevin heime;
    • brenne cd-ar
    • brukt som adjektiv
      • brend kalk;
      • brende mandlar
  4. ska eller bli skadd ved bruk av eld, sterk varme eller stoff som etsar;
    Приклад
    • fangane vart brende med sigarettglør
    • brukt som adjektiv:
      • brend mat
  5. varme sterkt;
    Приклад
    • sola brende
  6. Приклад
    • trene for å brenne kaloriar
  7. i ballspel: øydeleggje ein sjanse til å skåre mål, få poeng eller liknande
    Приклад
    • brenne straffekast;
    • dei brende sjansane sine

Фіксовані вирази

  • brenne alle bruer
    bryte alt samband;
    ikkje kunne vende om
  • brenne av
    • i skyting eller ballspel: sende i veg (ball, prosjektil eller liknande);
      fyre av
      • brenne av eit skot
    • bruke opp
      • festivalane brenner av store summar på internasjonale artistar
  • brenne fingrane
    få seg ein lærepenge
  • brenne laus
    • fyre av (mange) skot
      • han greip børsa og brende laus
    • sende i veg ball med stor kraft
      • ho brenner laus med høgrebeinet
    • uttale seg raskt og djervt
      • dei brende laus mot leiinga
  • brenne seg
    • skade seg på eld, varme eller svidande stoff
      • brenne seg på handa;
      • ho brende seg på ei manet
    • røyne at noko får svært uheldige følgjer
      • mange har brent seg på ein impulsiv netthandel
  • brenne seg inn
    gjere varig inntrykk
    • orda brende seg inn i minnet
Сторінка статті

turné 1, turne

іменник чоловічий

Вимова

turneˊ

Походження

fransk; eigenleg perfektum partisipp av turnere

Значення та вживання

reise som kunstnar(ar), talar(ar), idrettsfolk eller liknande gjer for å vere med på tilskipingar fleire ulike stader
Приклад
  • foredragsturné;
  • koret reiste på turné til USA
Сторінка статті

sendeferd

іменник жіночий

Походження

norrønt sendiferð

Значення та вживання

  1. ferd som ein eller fleire personar gjer som utsending(ar)
  2. utsendingar som er med i ei sendeferd (1)
Сторінка статті

pigge 1

pigga

дієслово

Походження

av pigg (1

Значення та вживання

  1. skuve seg fram med stav(ar) med pigg
    Приклад
    • ho pigga kjelken over mål i god fart
  2. Приклад
    • det er vel snart på tide å pigge heim
  3. setje piggar i noko
    Приклад
    • pigge vinterdekka
  4. bryte stein, asfalt eller liknande ved hjelp av ein spiss reiskap

Фіксовані вирази

  • pigge av
    stikke av;
    bli borte
    • sjåføren hadde pigga av før politiet kom fram
Сторінка статті

vill

прикметник

Походження

norrønt villr

Значення та вживання

  1. som veks, lever i fri naturtilstand;
    Приклад
    • ville planter og dyr;
    • temje ein vill hest;
    • slike planter veks ikkje ville el. vilt i Noreg
  2. Приклад
    • på ville fjellet;
    • ville og forrivne fjell;
    • Det ville vesten – jamfør Vesten
  3. som har mista orienteringssansen;
    forvildra
    Приклад
    • døgnvill;
    • rådvill;
    • gå seg vill;
    • fare vill;
    • på ville vegar
    • som adverb:
      • vilt framande folk – heilt ukjende
  4. ståkande;
    Приклад
    • ville barn;
    • ein vill dans;
    • vill av raseri;
    • vere vill etter tobakk;
    • føre eit vilt liv
  5. Приклад
    • vill forvirring;
    • slå vilt om seg;
    • vere på vill flukt;
    • ein vill plan
    • i politikk:
      • ville rykte – utrulege

Фіксовані вирази

  • ville røyster
    røyster som fell på kandidat(ar) utanom dei offisielle listene
  • ville streikar
    spontane streikar som ikkje er i samsvar med avtalene i arbeidslivet
Сторінка статті

vakt 1

іменник жіночий

Походження

frå lågtysk; samanheng med vake (2

Значення та вживання

  1. det å vake eller vakte
    Приклад
    • halde vakt (over noko(n))
    • sitje, stå på vakt;
    • gå av, på vakt – slutte, byrje vakta; jamfør vakt (1, 2);
    • dr. Aasen har vakt i natt – har teneste
  2. tidsrom da ein held vakt (1, 1), vakttørn
    Приклад
    • til sjøs er døgnet delt inn i seks vakter;
    • ta siste vakta
  3. stad, lokale der det blir halde vakt
    Приклад
    • melde seg i vakta
  4. person(ar) som held vakt;
    jamfør vaktar
    Приклад
    • dørvakt;
    • snikje seg forbi vakta;
    • gå, stå vakt;
    • setje ut vakter

Фіксовані вирази

  • på vakt mot
    påpasseleg (og mistenksam) mot
    • vi må vere på vakt mot forsøk på svindel
Сторінка статті

terningkast

іменник середній

Значення та вживання

  1. kast med terning(ar)
  2. trinn på ein skala frå 1 til 6 som blir brukt i meldingar av bøker, filmar og liknande
    Приклад
    • konserten fekk terningkast fem

Фіксовані вирази

  • setje alt på eitt terningkast
    satse alt på éin gong
Сторінка статті