Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
1956 результатів

Словник букмола 1053 oppslagsord

adjektiv

іменник середній

Походження

av latin (nomen) adjectivum ‘(navn) som blir lagt til’

Значення та вживання

ord som karakteriserer et substantiv, og som på norsk kan gradbøyes og bøyes i kjønn (4) og tall (2, 4)
Приклад
  • ‘rød’ og ‘god’ er adjektiv
Сторінка статті

springe

дієслово

Походження

norrønt springa

Значення та вживання

  1. bevege seg raskt framover på føttene;
    Приклад
    • springe om kapp;
    • springe etter noen;
    • springe opp bakkene;
    • han springer fra de andre
  2. endre eller flytte seg raskt;
    hoppe, sprette, fyke
    Приклад
    • springe ut av bilen;
    • springe over noe;
    • prisene sprang i været;
    • øynene sprang nesten ut av hodet på dem;
    • døra sprang opp
  3. brukt som adjektiv: usammenhengende
    Приклад
    • et springende foredrag
  4. åpne seg, folde seg ut
    Приклад
    • springe ut i full blomst
  5. eksplodere, sprekke
    Приклад
    • brua sprang i lufta;
    • båten sprang lekk;
    • et blodkar har sprunget

Фіксовані вирази

  • det springende punkt
    kjernen i en sak;
    det avgjørende
    • det springende punkt i saken er penger
  • la bomben springe
    avsløre en sensasjonell nyhet
    • hun lot bomben springe og fortalte om fortiden sin
  • springe fram
    stikke ut;
    vise seg
    • hvitveisen springer fram om våren
  • springe i lufta
    eksplodere
  • springe i øynene
    være lett å legge merke til
    • en løsning som umiddelbart springer i øynene;
    • språket i romanen springer oss i øynene
  • springe skoene av seg
    skynde seg
  • springe ut av
    ha sitt grunnlag i
    • mye av kriminaliteten springer ut av nød
Сторінка статті

sprenge

дієслово

Походження

norrønt sprengja, opprinnelig ‘få til å springe’

Значення та вживання

  1. få til å eksplodere eller springe i stykker
    Приклад
    • de sprengte en mine;
    • sprenge noe i lufta;
    • vi sprenger ut en tunnel;
    • naboen har sprengt vekk fjell
  2. bryte (opp)
    Приклад
    • sprenge en låst dør;
    • han sprenger lenkene
  3. Приклад
    • koalisjonen ble sprengt
  4. ødelegge ved overanstrengelse
    Приклад
    • hun ønsker ikke å sprenge stemmen når hun synger
  5. overskride, overbelaste
    Приклад
    • sprenge et budsjett;
    • alle hoteller er sprengt
  6. presse, trenge
    Приклад
    • sprenge seg forbi;
    • gråten sprengte i brystet
  7. ri eller kjøre fort
    Приклад
    • hun kaster seg på hesten og sprenger i vei
  8. salte;
    Приклад
    • sprenge fisk
    • brukt som adjektiv:
      • sprengt torsk
  9. brukt som etterledd i sammensetninger: som har et stenk av

Фіксовані вирази

  • sprenge seg
    overanstrenge seg
    • han akter ikke å sprenge seg ved å sykle i høyt tempo
Сторінка статті

sprekke

дієслово

Походження

av norrønt sprakk, fortid av springa

Значення та вживання

  1. få sprekker;
    revne, briste
    Приклад
    • glasset sprakk;
    • muren sprakk opp på flere steder;
    • skia hadde sprukket
    • brukt som adjektiv:
      • en sprukket leppe;
      • de sprukne rørene
  2. i overført betydning: overskride en grense
    Приклад
    • spise til en nesten sprekker;
    • holde på å sprekke av nysgjerrighet;
    • stemmen sprakk
  3. bli splittet
    Приклад
    • etter 100 kilometer sprakk hovedfeltet i to
  4. tilstå under press
    Приклад
    • den mistenkte sprakk under forhøret
  5. brått gå tom for krefter eller mislykkes
    Приклад
    • han sprakk totalt på 5000 m;
    • en tørrlagt alkoholiker kan lett sprekke

Фіксовані вирази

  • sprekke nullen
    få det første målet i lagspill
    • endelig sprakk nullen
Сторінка статті

skrense

дієслово

Походження

av norrønt skriðna ‘gli’

Значення та вживання

gli sidelengs
Приклад
  • bilen skrenset på det glatte føret
  • brukt som adjektiv:
    • en skrensende bil

Фіксовані вирази

  • skrense bort i/borti
    støte så vidt mot (ved skrensing)
    • sjåføren skrenset bort i en parkert bil;
    • bilene har skrenset borti hverandre
Сторінка статті

straks 3

прислівник

Походження

fra lavtysk av strak

Значення та вживання

  1. ikke så lang fra;
    like, tett
    Приклад
    • huset lå straks bortenfor
  2. med en gang;
    uten opphold;
    umiddelbart
    Приклад
    • straks etter gikk vi;
    • dette var straks bedre;
    • han sa ikke noe straks;
    • gå i gang straks
  3. om et øyeblikk
    Приклад
    • klokka er straks ti
  4. brukt som adjektiv: med det samme;
    omgående
    Приклад
    • straks levering
Сторінка статті

sitte

дієслово

Походження

norrønt sitja

Значення та вживання

  1. hvile setet eller bakdelen med overkroppen mer eller mindre oppreist
    Приклад
    • sitte på en stol;
    • katten sitter ute på trappa;
    • sitte til hest
  2. sette seg
    Приклад
    • vil du ikke sitte?
  3. være plassert
    Приклад
    • sitte øverst ved bordet
  4. være i virksomhet eller holde på med noe i sittende stilling
    Приклад
    • sitte og arbeide
  5. stå rolig, være i hvilestilling
    Приклад
    • hønene sitter på vaglet;
    • fuglene satt i rekker på telefonledningene;
    • det sitter en flue i taket
  6. bo, befinne seg, være
    Приклад
    • hun satt på gården så lenge hun levde;
    • sitte i fengsel;
    • han sitter hjemme hele dagen;
    • hun satt igjen med mange barn;
    • nå sitter du der, i klemma;
    • det sitter et godt hode på henne;
    • nøkkelen sitter i låsen;
    • lua satt på snei
  7. være fast
    Приклад
    • slå i en spiker så den sitter;
    • sykdommen satt lenge i;
    • jeg vil ikke ha mistanken sittende på meg
  8. utøve en viss virksomhet
    Приклад
    • sitte med makten;
    • sitte på Stortinget;
    • sitte i en komité;
    • sitte i billettluka
    • brukt som adjektiv:
      • den sittende regjering
  9. ha rett størrelse;
    passe
    Приклад
    • dressen sitter som støpt
  10. slite ved sitting
    Приклад
    • sitte hull på buksa;
    • sitte ned en sofa

Фіксовані вирази

  • sitte ... i det
    være i en viss økonomisk situasjon
    • hun sitter godt i det;
    • familen satt dårlig i det
  • sitte i hell
    stadig ha hell med seg
  • sitte igjen
    måtte bli igjen på skolen etter skoletid som straff
  • sitte inne
    være i fengsel
  • sitte langt inne
    være vanskelig å oppnå
    • seieren satt langt inne
  • sitte med
    ha eller disponere noe
  • sitte med armene i kors
    forholde seg passiv
  • sitte modell
    posere
  • sitte ned
    sette seg
  • sitte oppe
    være våken om natta
  • sitte på
    • sitte inne med, ha
    • tviholde på noe
    • få skyss
  • sitte som et skudd
    passe perfekt;
    være en fulltreffer
    • kjolen sitter som et skudd;
    • forestillingen satt som et skudd
Сторінка статті

utrangere

дієслово

Вимова

u´trangsjere

Значення та вживання

kvitte seg med;
kaste, kassere
Приклад
  • utrangere flåten av gamle fly
  • brukt som adjektiv:
    • utrangerte biler
Сторінка статті

utomhus

прислівник

Походження

fra svensk

Значення та вживання

som finnes eller forgår i frluft;
Приклад
  • arbeide utomhus
  • brukt som adjektiv:
    • utomhus anlegg
Сторінка статті

utmåle

дієслово

Значення та вживання

fastsette størrelsen på;
tilmåle, måle ut, dimensjonere
Приклад
  • utmåle fengselsstraff
  • brukt som adjektiv:
    • nøye utmålte porsjoner
Сторінка статті

Словник нюношка 903 oppslagsord

adjektiv

іменник середній

Походження

av latin (nomen) adjectivum ‘(namn) som blir lagt til’

Значення та вживання

ord som uttrykkjer eigenskapar ved substantiv, som på norsk kan gradbøyast og bøyast i kjønn (4) og tal
Приклад
  • ‘raud’ og ‘god’ er adjektiv
Сторінка статті

brenne 2

brenna

дієслово

Походження

norrønt brenna ‘få til å brenne’

Значення та вживання

  1. gjere opp eld og la brenne (1, 1);
    øydeleggje eller gjere til inkjes med eld
    Приклад
    • brenne bål;
    • brenne lys på grava;
    • brenne bråte;
    • ho brende gamle aviser
  2. lage merke eller hol med eld eller varme
    Приклад
    • gloa brende hol i teppet;
    • han brende inn merke med eit svijern
  3. lage til med eld, varme, laser eller liknande
    Приклад
    • brenne kaffi;
    • brenne kol;
    • dei brenner brennevin heime;
    • brenne cd-ar
    • brukt som adjektiv
      • brend kalk;
      • brende mandlar
  4. ska eller bli skadd ved bruk av eld, sterk varme eller stoff som etsar;
    Приклад
    • fangane vart brende med sigarettglør
    • brukt som adjektiv:
      • brend mat
  5. varme sterkt;
    Приклад
    • sola brende
  6. Приклад
    • trene for å brenne kaloriar
  7. i ballspel: øydeleggje ein sjanse til å skåre mål, få poeng eller liknande
    Приклад
    • brenne straffekast;
    • dei brende sjansane sine

Фіксовані вирази

  • brenne alle bruer
    bryte alt samband;
    ikkje kunne vende om
  • brenne av
    • i skyting eller ballspel: sende i veg (ball, prosjektil eller liknande);
      fyre av
      • brenne av eit skot
    • bruke opp
      • festivalane brenner av store summar på internasjonale artistar
  • brenne fingrane
    få seg ein lærepenge
  • brenne laus
    • fyre av (mange) skot
      • han greip børsa og brende laus
    • sende i veg ball med stor kraft
      • ho brenner laus med høgrebeinet
    • uttale seg raskt og djervt
      • dei brende laus mot leiinga
  • brenne seg
    • skade seg på eld, varme eller svidande stoff
      • brenne seg på handa;
      • ho brende seg på ei manet
    • røyne at noko får svært uheldige følgjer
      • mange har brent seg på ein impulsiv netthandel
  • brenne seg inn
    gjere varig inntrykk
    • orda brende seg inn i minnet
Сторінка статті

svi 1, svide 1

svida

дієслово

Походження

norrønt svíða

Значення та вживання

  1. bli litt brend
    Приклад
    • grauten svei
  2. gje brennande eller bitande smerte (i huda);
    Приклад
    • såret svei;
    • røyken svir i auga;
    • nordavinden svei i andletet
  3. gje ei mental smerte
    Приклад
    • få ei straff som svir;
    • ord som svir;
    • det svei i hjartet
    • brukt som adjektiv:
      • ein svidande urett
  4. lide for noko;
    Приклад
    • no skal han få svi for det han gjorde!
Сторінка статті

blø, bløde

bløda

дієслово

Походження

norrønt blǿða; samanheng med blod

Значення та вживання

  1. miste blod;
    lide blodtap
    Приклад
    • blø frå hovudet;
    • blø på leppa;
    • blø naseblod;
    • blø seg i hel;
    • ho blødde kraftig
  2. skilje ut blod
    Приклад
    • såret blør
    • brukt som adjektiv
      • blødande magesår
  3. skilje ut væske eller farge
    Приклад
    • treet blør;
    • garnet blør farge
  4. brukt biletleg i uttrykk for sorg og smerte
    Приклад
    • hjartet blør;
    • med blødande hjarte
  5. i overført tyding: unngjelde, svi (1
    Приклад
    • det fekk han blø for
  6. i overført tyding: bli tappa for naudsynte ressursar, verdiar eller liknande
    Приклад
    • landbruket og bygdene blør
  7. brukt poetisk: lyse raudt;
    Приклад
    • kveldshimmelen blødde
Сторінка статті

sprekke 2

sprekka

дієслово

Походження

av norrønt sprakk, fortid av springa

Значення та вживання

  1. få sprekkar;
    breste, rivne
    Приклад
    • glaset sprakk;
    • skia har sprokke
    • brukt som adjektiv:
      • ei sprokken leppe;
      • sprokne røyr;
      • ei sprokken røyst
  2. i overført tyding: overskride ei grense
    Приклад
    • røysta sprakk;
    • sprekke av sinne
  3. bli splitta
    Приклад
    • etter 100 kilometer sprakk hovudfeltet i to
  4. skilje seg, breste
    Приклад
    • mjølka sprakk
  5. tilstå under press
    Приклад
    • han sprakk under forhøyret
  6. brått gå tom for krefter eller mislykkast
    Приклад
    • skeiseløparen sprakk totalt på 10 000-meteren;
    • ein tørrlagd alkoholikar kan lett sprekke

Фіксовані вирази

  • sprekke nullen
    få det første målet i lagspel
    • 30 minutt ut i kampen sprakk nullen
Сторінка статті

springe

springa

дієслово

Походження

norrønt springa

Значення та вживання

  1. fare raskt fram på føtene;
    Приклад
    • springe 100 m;
    • springe etter nokon;
    • springe frå nokon;
    • dei spring om kapp
  2. endre eller flytte seg raskt;
    hoppe, sprette, fyke
    Приклад
    • springe ut av bilen;
    • springe over noko;
    • prisane sprang i vêret;
    • døra sprang opp
  3. brukt som adjektiv: usamanhengande
    Приклад
    • eit springande foredrag
  4. falde seg ut;
    opne seg
    Приклад
    • springe ut i fullt flor;
    • rosa har sprunge
  5. eksplodere, sprekke
    Приклад
    • båten sprang lek;
    • fjellknausen sprang i lufta;
    • ei blodåre har sprunge

Фіксовані вирази

  • det springande punktet
    kjernen i ei sak;
    det avgjerande
    • det springande punktet i saka er pengar
  • la bomba springe
    gjere kjent noko uventa
    • ho lét bomba springe og fortalde om fortida si
  • springe fram
    stikke ut;
    vise seg
    • fjell som spring fram i landskapet
  • springe i auga
    vere lett å leggje merke til
    • sanninga sprang i auga på meg;
    • det første som spring i auga, er det store arealet som er teke i bruk
  • springe i lufta
  • springe skoa av seg
    forhaste eller skunde seg
  • springe ut av
    ha grunnlaget sitt i
    • terrorisme spring ut av politiske konfliktar
Сторінка статті

sprengje, sprenge

sprengja, sprenga

дієслово

Походження

norrønt sprengja, opphavleg ‘få til å springe’

Значення та вживання

  1. få til å eksplodere eller springe i stykke
    Приклад
    • dei sprengde ei mine;
    • sprengje noko i lufta;
    • vi sprengjer ut ein tunnel;
    • naboen har sprengt vekk fjell
  2. bryte opp
    Приклад
    • sprengje ei låst dør;
    • ho sprengjer banda
  3. Приклад
    • koalisjonen vart sprengd
  4. øydeleggje med for hard røyning;
    trøytte ut
    Приклад
    • ho ynskjer ikkje å sprengje stemma når ho syng
  5. overskride, overbelaste
    Приклад
    • sprengje budsjettet;
    • alle hotell er heilt sprengde
  6. presse, trengje
    Приклад
    • sprengje seg fram;
    • gråten sprengde seg fram
  7. ri eller køyre fort
    Приклад
    • ho kastar seg på hesten og sprengjer av stad
  8. få mjølk til å breste
    Приклад
    • sprengje mjølk
  9. salte;
    Приклад
    • sprengje fisk
    • brukt som adjektiv:
      • sprengd torsk
  10. brukt som etterledd i samansetningar: som har eit stenk av

Фіксовані вирази

  • sprengje seg
    forrøyne seg
    • han sprengde seg på titusenmeteren
Сторінка статті

straks 3

прислівник

Походження

frå lågtysk; av strak

Значення та вживання

  1. ikkje så langt frå;
    like, tett
    Приклад
    • huset låg straks bortanfor
  2. med ein gong, utan opphald
    Приклад
    • straks etter gjekk vi;
    • det var straks betre;
    • ho sa ikkje noko straks;
    • gå i gang straks
  3. om ein augeblink
    Приклад
    • klokka er straks ti
  4. brukt som adjektiv: med det same;
    omgåande
    Приклад
    • straks levering
Сторінка статті

sitje, sitte

sitja, sitta

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt sitja

Значення та вживання

  1. kvile setet eller bakdelen med overkroppen meir eller mindre oppreist
    Приклад
    • sitje på ein stol;
    • katten sit ute på trappa
  2. setje seg
    Приклад
    • vil du ikkje sitje?
  3. vere plassert
    Приклад
    • sitje øvst ved bordet
  4. vere i verksemd med eller halde på med i sitjande stilling
    Приклад
    • sitje og arbeide
  5. stå roleg, vere i kvilestilling
    Приклад
    • hønene sit på vaglet;
    • det sat ei fluge i taket
  6. bu, opphalde seg, vere
    Приклад
    • sitje att med mange barn;
    • sitje i fengsel;
    • nøkkelen sat i låsen;
    • redsla sat i han;
    • han sat heime heile dagen;
    • ho sat på garden så lenge ho levde;
    • lua sat på snei;
    • det sit eit godt hovud på den guten
  7. vere fast
    Приклад
    • slå i ein spikar så han sit;
    • sjukdomen sat lenge i;
    • ha mistanken sitjande på seg
  8. stå føre ei viss verksemd
    Приклад
    • sitje i billettluka;
    • sitje i ei nemnd;
    • sitje med makta;
    • sitje på Stortinget
    • brukt som adjektiv:
      • den sitjande regjeringa
  9. ha rett storleik;
    høve, passe
    Приклад
    • dressen sit som støypt
  10. slite med jamn bruk
    Приклад
    • sitje hol i buksebaken;
    • sitje ned ein sofa

Фіксовані вирази

  • sitje ... i det
    vere i ei viss økonomisk stode
    • han sit godt i det;
    • familien sat svært dårleg i det
  • sitje att
    måtte bli att på skulen etter skuletid som straff;
    sitje igjen
  • sitje igjen
    måtte bli att på skulen etter skuletid som straff;
    sitje att
  • sitje inne
    vere i fengsel
  • sitje langt inne
    vere vanskeleg å oppnå
    • sigeren sat langt inne
  • sitje med
    ha eller disponere noko
  • sitje med armane i kross
    vere passiv
  • sitje modell
  • sitje ned
    setje seg ned
  • sitje oppe
    vere oppe om natta
  • sitje på
    • sitje inne med, ha
    • tvihlade på noko
    • få skyss
  • sitje som eit skot
    passe perfekt;
    vere ein fulltreffar
    • dressen sit som eit skot;
    • musikken sat som eit skot
Сторінка статті

utkommandere

utkommandera

дієслово

Значення та вживання

kalle til dømes militære eller politifolk til teneste;
kommandere ut
Приклад
  • dei vart utkommanderte til militærteneste;
  • dei var utkommanderte for å slåst
  • brukt som adjektiv:
    • utkommanderte soldatar
Сторінка статті