Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
31 результатів

Словник букмола 5 oppslagsord

æra

іменник чоловічий

Походження

latin aera ‘tall’, opphavlig om tall som tidsregning tar sitt utgangspunkt i

Значення та вживання

Приклад
  • datamaskinen innledet en ny æra
Сторінка статті

ære 2

дієслово

Походження

norrønt æra; fra lavtysk

Значення та вживання

  1. vise stor respekt eller anerkjennelse, hedre, beære
    Приклад
    • han æret gjesten ved å holde en stor middag for henne;
    • æres den som æres bør – la den som fortjener det, få anerkjennelse
  2. tilbe, dyrke, vise ærefrykt
    Приклад
    • elske og ære Herren
  3. som adjektiv i perfektum partisipp i tiltale: Æ-de forsamling!
Сторінка статті

ær

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt æðr

Значення та вживання

Сторінка статті

ære 1

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt æra, fra lavtysk; jamfør heder

Значення та вживання

  1. Приклад
    • vinne ære;
    • sette sin ære i å lage god mat;
    • hans arbeid er (all) ære verdt
  2. Приклад
    • gå hennes ære for nær – krenke hennes verdighet
  3. Приклад
    • hageanlegget var gartneren til stor ære;
    • holde en tale til ære for jubilanten;
    • hun hadde den ære å få tale med kongen;
    • dronningen gjorde dem den ære å være til stede ved festen
  4. Приклад
    • ikke ha ære i livet
    • i høytidelige forsikringer eller løfter:
      • på (min) ære lover jeg å komme;
      • underskrive på ære og samvittighet

Фіксовані вирази

  • gjøre ære på
    rose eller hylle (noen)
    • gjøre ære på morens ettermæle;
    • da han sluttet i jobben, ble han gjort ære på av sine kollegaer
  • ha/få æren for
    være den som bør roses for (noe)
    • hun har mye av æren for suksessen;
    • treneren skal få æren for seieren
  • holde i ære
    vise stor respekt
    • vi holder hans minne høyt i ære
  • komme til heder og ære
    bli akseptert (igjen) ; se heder
  • vise noen den siste ære
    være til stede i noens begravelsen
Сторінка статті

epoke

іменник чоловічий

Походження

fra fransk

Значення та вживання

viktig eller særpreget periode (1);
Приклад
  • en epoke er slutt;
  • være på vei inn i en ny epoke;
  • en bestemt epoke i norsk historie
Сторінка статті

Словник нюношка 26 oppslagsord

ære 2

æra

дієслово

Походження

norrønt æra; frå lågtysk eren

Значення та вживання

  1. syne ære (1, 1), vyrdnad
    Приклад
    • du skal ære far din og mor di;
    • dei gamle skal ein ære, dei unge skal lære
  2. gjere ære (1, 2) på, heidre
    Приклад
    • ho vart beden inn i beste stova og æra med det likaste huset hadde
  3. tilbe, dyrke, vise ærefrykt
    Приклад
    • elske og ære Herren
Сторінка статті

ære 3

æra

дієслово

Походження

norrønt æra; av år (3

Значення та вживання

særleg om korn: vekse og mognast godt
Приклад
  • det ærer godt – det teiknar til god avling
Сторінка статті

æra

іменник чоловічий

Походження

latin aera ‘tal, årstal som kronologisk utgangspunkt’, eigenleg fleirtal av aes ‘kopar, koparmynt’

Значення та вживання

Приклад
  • ein ny æra for norsk skisport
Сторінка статті

ær

іменник жіночий

Походження

norrønt æðr

Значення та вживання

Сторінка статті

ære 1

іменник жіночий

Походження

seint norrønt æra; frå lågtysk ere

Значення та вживання

  1. vyrdnad, heiderleg omdømme, gjetord, ry, glans, respekt
    Приклад
    • vinne ære
    • i ordtak:
      • når lorten kjem til ære, veit han ikkje korleis han vil vere;
      • kome til (heider og) ære;
      • setje si ære i å gjere det bra
  2. (sterk) ros, høg grad av påskjøning, hylling;
    Приклад
    • dette er til ære for deg
      • æra er lettare gått enn fått;
      • det var ei ære for staden at kongen kom på vitjing;
      • gjere ære på ein – rose, hylle ein;
      • han gjorde oss den æra at han kom;
      • vere all ære verd – fortene ros, vørdnad
  3. noko som heidrar ein, noko som gjev vyrdnad, gjetord
    Приклад
    • det er ikkje stor ære i det;
    • det er inga ære i slikt
  4. kjensle hos det einskilde mennesket av indre verd;
    Приклад
    • ho bar inga ære i seg;
    • dette går på æra mi;
    • gå på æra laus;
    • eit folk utan ære;
    • gå eins ære for nær
    • òg: godt namn og rykte
      • redde æra
    • i høgtideleg lovnad
      • underskrive sjølvmeldinga på ære og samvit
  5. Приклад
    • i tukt og ære;
    • ikkje ha ære i livet
  6. Приклад
    • gjere ein ei ære;
    • den som gjer ei ære, får ei ære att;
    • den eine æra er den andre verd

Фіксовані вирази

  • gjere ære på maten
    vise at ein set pris på maten
  • ha/få æra for
    vere den som fortener ros for (noko)
    • dei frivillige har all æra for framgangen;
    • mor mi skal få mykje av æra for at eg hadde ei så fin barndom
  • vise nokon den siste æra
    vere til stades i gravferda til nokon
Сторінка статті

gud

іменник чоловічий

Походження

norrønt goð, guð

Значення та вживання

  1. overnaturleg skapning som har makt over naturen og menneska (og som blir æra og dyrka)
    Приклад
    • greske gudar;
    • dyrke framande gudar;
    • bli æra som ein gud
  2. (brukt som særnamn) i monoteistiske religionar, særleg kristendomen: allmektig skapar som rår over verda og menneska;
    personleggjord åndeleg kraft som menneske ber til
    Приклад
    • tru på Gud;
    • be til Gud;
    • takke Gud;
    • Gud vere lova;
    • Herren vår Gud;
    • forkynne Guds rike;
    • trua på Jesus som Guds son;
    • misbruke Guds namn;
    • lære at alle menneske er Guds barn
  3. brukt i utrop og andre meir eller mindre faste seiemåtar
    Приклад
    • gud hjelpe meg;
    • gode gud for eit vêr;
    • gud, så redd eg vart;
    • det er eit guds under at det gjekk godt;
    • det var ei guds lykke at ikkje fleire liv gjekk tapt

Фіксовані вирази

  • av Guds nåde
    som er svært evnerik
    • ein kunstnar av Guds nåde
  • det må gudane vite
    det aner eg ikkje
  • det skal gudane vite
    det er sikkert
  • eit syn for gudar
    noko som er svært vakkert eller umåteleg morosamt å sjå
  • for guds skuld
    framfor alt;
    for all del
    • sei for guds skuld ikkje noko
  • gud betre
    • brukt i utrop
      • gud betre oss for eit vêr;
      • gud betre for ei herleg tid
    • sant å seie;
      ærleg talt
      • det er nok slik fatt, gud betre
  • Gud nåde
    brukt som trugsel: måtte Gud vise nåde (til den som vågar det nemnde)
    • Gud nåde deg om du kjem for seint!
  • gud og kvarmann
    absolutt alle
    • han skrytte av det til gud og kvarmann
  • gud veit
    det er ikkje godt å seie;
    ingen kan vite
    • gud veit kvar han er no
  • gudane veit
    det er ikkje godt å seie;
    ingen kan vite
    • gudane veit korleis det gjekk til
Сторінка статті

takke 2

takka

дієслово

Походження

norrønt þakka

Значення та вживання

  1. uttrykkje takksemd;
    seie ‘takk’
    Приклад
    • takke for hjelpa;
    • ho takka for gåva;
    • dei takkar for turen
  2. gje noko eller nokon æra eller ansvaret for;
    skulde
    Приклад
    • det er mora å takke at ho er slik;
    • eg har berre meg sjølv å takke

Фіксовані вирази

  • takka vere
    på grunn av;
    som følgje av;
    takk vere
    • det gjekk godt, takka vere bilbeltet
  • takke av
    • trekkje seg tilbake;
      ta avskil;
      slutte (i arbeid)
      • ho takka av etter mange år i styret
    • ta avskil med (nokon som sluttar i arbeid)
      • dei takka av gamle medarbeidarar
  • takke for seg
    • ta avskil og seie ‘takk’
      • gjestene takka for seg
    • slutte å verke
      • pc-en takka for seg
  • takke ja
    ta imot
    • takke ja til tilbodet;
    • eg vart invitert og takka ja
  • takke nei
    avslå
    • takke nei til tilbodet
  • takke seg til
    like noko betre enn noko anna;
    heller vilje ha
    • takke meg til den gamle ordninga
Сторінка статті

fråskrive

fråskriva

дієслово

Значення та вживання

ta frå;
Приклад
  • fråskrive forfattaren æra for arbeidet

Фіксовані вирази

  • fråskrive seg
    seie seg laus frå, ta seg fri for
    • fråskrive seg alt ansvar
Сторінка статті

fasade

іменник чоловічий

Походження

av fransk face ‘andlet’

Значення та вживання

  1. utvendig side på ein bygning, ofte om framsida med hovudinngangen
    Приклад
    • ha planar for utforminga av fasadane på bygget;
    • gjere om fasaden på hotellet
  2. Приклад
    • ha fasaden i orden

Фіксовані вирази

  • berge fasaden
    berge æra;
    vise seg upåverka
Сторінка статті

dele 2

dela

дієслово

Походження

norrønt deila(st); opphavleg frå lågtysk

Значення та вживання

  1. stykkje opp ein heilskap i mindre einingar;
    kløyve, skilje
    Приклад
    • dele noko på tvers
    • brukt som adjektiv:
      • det er delte meiningar om kva som er best;
      • mange foreldre har delt omsorg
  2. Приклад
    • gonge og dele;
    • 12 delt på 3 er 4
  3. skifte (2, 5), fordele;
    Приклад
    • fiskarane delte fangsten mellom seg;
    • arbeidet er delt på fleire byggjefirma
  4. ha felles eigarskap over;
    ha saman
    Приклад
    • dele hybel;
    • dele æra;
    • eg deler ikkje meininga di
  5. informere, fortelje, kunngjere;
    gje andre innsikt i
    Приклад
    • venninnene delte alt med kvarandre;
    • dele innlegg på sosiale medium;
    • dele meiningane sine;
    • han delte erfaringane sine med gruppa

Фіксовані вирази

  • dele inn
    samle i ulike grupper eller inndelingar;
    gruppere, avgrense (2)
    • boka er delt inn i femten kapittel
  • dele seg
    splitte seg i fleire delar eller komponentar;
    samle seg i to eller fleire grupperingar
    • retten delte seg i saka
  • dele syn
    vere samd
    • eg deler syn med partiet i mange saker
  • dele ut
    gje (1), overrekkje;
    fordele
    • dele ut ein pris;
    • dei delte ut gratis vaflar på arrangementet
Сторінка статті