Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 275 oppslagsord

re

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk; jamfør do (1

Tyding og bruk

andre tone i durskalaen
Artikkelside

girere

girera

verb

Uttale

sjireˊre

Opphav

frå italiensk; av giro

Tyding og bruk

betale eit beløp over giro;
Døme
  • ho har girert beløpet til meg
Artikkelside

gire 1

gira

verb

Uttale

giˋre

Tyding og bruk

Døme
  • gire manuelt

Faste uttrykk

  • gire ned
    • skifte til lågare gir (1, 1)
    • i overført tyding: senke aktitivtetsnivået
      • ho gira ned intensiteten i treninga
  • gire opp
    • skifte til høgare gir (1, 1)
    • i overført tyding: auke aktivitetsnivået;
      eggje opp
      • viss vi skal bli ferdige til jul, må vi gire opp no;
      • du må ikkje gire opp ungane før leggjetid
  • gire seg ned
    roe seg ned
    • du må gire deg ned nokre hakk
  • gire seg opp
    hisse seg opp
    • ho gira seg opp før finalen
Artikkelside

definere

definera

verb

Uttale

defineˊre

Opphav

av latin de- og finire ‘slutte’; jamfør de-

Tyding og bruk

  1. gje nøye tyding av eit ord eller omgrep;
    Døme
    • 'dusør' er definert som 'finnarløn';
    • korleis definerer du ‘gammaldags’?
  2. fastsetje statusen eller identiteten til noko;
    Døme
    • definere noko som eit brotsverk;
    • definere seg som kristen;
    • ei kjensle som er vanskeleg å definere;
    • ha klart definerte arbeidsoppgåver
Artikkelside

marmorere

marmorera

verb

Uttale

marmoreˊre

Opphav

gjennom tysk; frå latin ‘kle med marmor’

Tyding og bruk

måle, farge eller teikne årer på noko så det liknar marmor
  • brukt som adjektiv:
    • marmorert papir

Faste uttrykk

  • marmorert kjøt
    kjøt som er isprengt feitt
Artikkelside

markere

markera

verb

Uttale

markeˊre

Opphav

gjennom fransk, frå germansk; samanheng med merke (1

Tyding og bruk

  1. gjere klart synleg eller kjenneleg;
    vise med teikn;
    Døme
    • markere skiløypa med raude band;
    • vi må markere utgjevinga med ein fest;
    • hunden markerte at han var på sporet
  2. i ballspel: følgje og dekkje opp ein annan spelar
    Døme
    • vi må markere motspelarane på hjørnesparka
  3. vere synleg teikn for;
    stå for;
    Døme
    • dei markerte motviljen sin ved å gå frå møtet;
    • skiltet markerer full stopp;
    • den tyske innmarsjen i Polen markerer byrjinga på den andre verdskrigen

Faste uttrykk

  • markere seg
    vise seg, gjere seg gjeldande, stå fram (offentleg), utmerkje seg
    • han skal alltid markere seg på møta;
    • ho har markert seg som tilhengjar av fri abort
Artikkelside

revaluere

revaluera

verb

Opphav

frå engelsk, av re- og value ‘verdi’

Tyding og bruk

skrive opp verdien av mynteininga i eit land;
motsett devaluere
Artikkelside

retusjere

retusjera

verb

Opphav

frå fransk, av re- og toucher ‘røre ved’

Tyding og bruk

etterbehandle og fjerne småfeil på eller finpusse eit bilete eller kunstverk
Døme
  • retusjere eit fotografi
Artikkelside

misere

substantiv hokjønn

Uttale

misæˋre

Opphav

frå fransk; av latin miseria, av miser ‘ulykkeleg’

Tyding og bruk

ulykkeleg situasjon;
elende, naud
Døme
  • ei økonomisk misere
Artikkelside

botanisere

botanisera

verb

Uttale

botaniseˊre

Opphav

frå gresk; jamfør botanikk

Tyding og bruk

samle planter til botanisk studium
Artikkelside
Side 1 av 28