Avansert søk

18 treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

radar

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk, forkorting for radio detecting and ranging ‘peiling og avstandsmåling med hjelp av radio’

Tyding og bruk

  1. apparat som finn og måler avstand til ein gjenstand med hjelp av radiobølgjer
    Døme
    • dei oppdaga to ukjende fly på radaren
  2. Døme
    • politiet tok sju bilistar med radar

Faste uttrykk

  • på radaren
    under oppsyn;
    jamfør ha i kikerten
    • politiet har hatt terroristen på radaren i fleire år;
    • spelaren var på radaren til talentspeidaren
  • under radaren
    utan å bli oppdaga;
    utan å vekkje merksemd
    • saka har gått under radaren på pressa;
    • problema har snike seg under radaren

rade 2

rada

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

setje, ordne eller fordele i rad (1, 1);
liste opp, samle opp
Døme
  • rade opp stolar;
  • ho har rada opp sigrar denne sesongen

rade 3

rada

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt hraða

Tyding og bruk

  1. skunde på, drive
    Døme
    • rade seg
  2. særleg om vind: svinge frå sidevind til rad (2, 1) vind
    Døme
    • vinden radar beint ut fjorden

rade 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg samanheng med norrønt hroði ‘rask, skrap’

Tyding og bruk

(haug av) spon, flis og liknande etter hogst

autopilot

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør engelsk automatic pilot

Tyding og bruk

automatisk styremekanisme i båt og fly
Døme
  • fiskebåten har radar og autopilot

Faste uttrykk

initialord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

forkorta ord laga av første bokstaven eller første stavinga i fleire ord eller ledd i same ordet;
Døme
  • SN, NATO eller Nato, TV eller tv og radar er døme på initialord

på radaren

Tyding og bruk

under oppsyn;
jamfør ha i kikerten;
Sjå: radar
Døme
  • politiet har hatt terroristen på radaren i fleire år;
  • spelaren var på radaren til talentspeidaren

under radaren

Tyding og bruk

utan å bli oppdaga;
utan å vekkje merksemd;
Sjå: radar
Døme
  • saka har gått under radaren på pressa;
  • problema har snike seg under radaren

radiobølgje, radiobylgje, radiobølge

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. elektromagnetisk bølgje med frekvens mellom 15 000 Hz og 200 GHz, nytta til trådlaus kommunikasjon, navigasjon og radar
  2. i overført tyding: radioprogram
    Døme
    • songen herja radiobølgjene heile sommaren

radarskjerm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skjerm der ein kan sjå det ein radar (1) registrerer