Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
28 treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

knyte 2

knyta

verb

Opphav

norrønt knýta

Tyding og bruk

  1. lage ein knute;
    binde saman;
    feste med knute
    Døme
    • knyte ein knute;
    • knyte slipset;
    • knyte endane saman;
    • knyte teppe
  2. i overført tyding: setje eller vere i samband med;
    assosiere
    Døme
    • ho er knytt til helsetenesta;
    • det knyter seg mange minne til dette
  3. i overført tyding: feste til nokon med kjensler
    Døme
    • ho var sterkt knytt til far sin

Faste uttrykk

  • knyte handa
    dra fingertuppane hardt mot handloven så handa blir forma som ein ball
  • knyte neven
    dra fingertuppane hardt mot handloven så handa blir forma som ein ball, ofte som uttrykk for sinne;
    jamfør knyttneve
  • knyte opp
    løyse (ein knute)
    • knyte opp forklebanda
  • knyte opp mot
    lage samband med
    • politidistriktet skal knytast opp mot eit hovudkvarter i Bergen
  • knyte seg
    • dra seg saman;
      klemme
      • det knyter seg for bringa
    • om blomsterbotn: svelle opp til kart
      • epla knyter seg
Artikkelside

schizoid personlegdomsforstyrring

Tyding og bruk

personlegdomsforstyrring kjenneteikna av manglande evne og interesse til å knytte nære forhold til andre;
Sjå: schizoid
Artikkelside

sekkepipe

substantiv hokjønn

Opphav

etter engelsk bagpipe

Tyding og bruk

blåseinstrument med fleire fløyter som er knytte saman med ein luftbelg
Døme
  • sekkepipa er mest kjend frå Skottland;
  • sekkepiper finn ein òg i land som Irland, Estland og i Midtausten
Artikkelside

schizoid

adjektiv

Uttale

sjiso-iˊd, sjitso-iˊd eller skitso-iˊd

Opphav

av gresk skhizein ‘kløyve’ og -id (2

Faste uttrykk

  • schizoid personlegdomsforstyrring
    personlegdomsforstyrring kjenneteikna av manglande evne og interesse til å knytte nære forhold til andre
Artikkelside

stadfesting

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt staðfesting

Tyding og bruk

  1. det å fastslå at noko er gyldig;
    det å stadfeste (1);
    Døme
    • få ei skriftleg stadfesting av vedtaket
  2. det å knytte noko til ein stad;
    det å stadfeste (2), lokalisering
Artikkelside

stadfeste

stadfesta

verb

Opphav

av stad (1 og feste (2

Tyding og bruk

  1. slå fast at noko er gyldig;
    Døme
    • Høgsterett har stadfesta domen;
    • meldinga er ikkje stadfesta
  2. knytte til ein viss stad;
    Døme
    • stadfeste ein dialekt
Artikkelside

talrekkje, talrekke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

rekkje av tal som er knytte til kvarandre på visse måtar
Døme
  • ei talrekkje på fem siffer
Artikkelside

postverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør verk (2

Tyding og bruk

institusjon eller firma som utfører tenester knytte til post (4, 3)
Artikkelside

mage 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt magi

Tyding og bruk

  1. sekkforma utviding av fordøyingskanalen;
    Døme
    • kua har fire magar
  2. samnemning for magesekk og tarmkanal
    Døme
    • ha vondt i magen;
    • luft i magen
  3. avføring
    Døme
    • ha dårleg mage;
    • treg mage;
    • hard mage;
    • laus mage
  4. forside av overkroppen mellom brystet og underlivet;
    Døme
    • liggje på magen;
    • mage og rygg;
    • gå med bar mage
  5. utbuling av magen (1, særleg på grunn av fedme eller graviditet;
    (stor) vom (2)
    Døme
    • ein gammal mann med mage;
    • ho har barn i magen
  6. i overført tyding: område i mageregionen der ein tykkjest merke kjensler som spenning, uro og liknande
    Døme
    • kjenne eit sug i magen;
    • det kriblar i magen;
    • det knytte seg i magen;
    • gå på skulen med ein vond klump i magen

Faste uttrykk

  • gå med ein … i magen
    ha ambisjonar om å bli (det nemnde)
    • gå med ein skodespelar i magen
  • ha is i magen
    vere kald og roleg i ein kritisk situasjon;
    ikkje miste fatninga;
    halde hovudet kaldt
  • ha sommarfuglar i magen
    ha ei kriblande kjensle i magen fordi ein er spent;
    vere nervøs
  • på tom mage
    utan å ha ete
    • arbeide på tom mage
Artikkelside

lisse

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin licium ‘tråd’

Tyding og bruk

tynn snor eller reim til å snøre fottøy med eller brukt til pynt på klede
Døme
  • ho tok på seg skoa og knytte lissene;
  • kufta er pynta med lisser og vovne band

Faste uttrykk

  • på lissa
    i fotball: på skotklar fot;
    jamfør lissepasning (1)
    • han fekk ballen på lissa og sette han i målet
Artikkelside