Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

ensemble

substantiv inkjekjønn

Uttale

angsamˊbel

Opphav

frå fransk; av seinlatin insimul ‘samtidig’

Tyding og bruk

samverkande gruppe av kunstnarar, særleg musikarar
Døme
  • eit ensemble av jazzmusikarar;
  • teateret har eit godt ensemble;
  • eit ensemble med nokre av dei fremste flamencodansarane i verda

ballett

substantiv hankjønn

Uttale

baletˊt

Opphav

av italiensk ballo ‘dans’

Tyding og bruk

  1. kunstform der ein syner handling og kjensler utan ord gjennom dans til musikk
    Døme
    • danse ballett
  2. framsyning, stykke (1, 7) med ballett (1)
    Døme
    • balletten Svanesjøen;
    • den første av tre ballettar
  3. avdeling ved institusjon som oppfører ballett (1);
    dansarane ved eit slikt ensemble
    Døme
    • jobbe ved balletten

førstefiolin, fyrstefiolin

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

leiande fiolinrøyst i ensemble

Faste uttrykk

  • spele førstefiolin
    vere den førande;
    dominere
    • partiet spelte ikkje lenger førstefiolin

andrefiolin

substantiv hankjønn

Opphav

av andre

Tyding og bruk

lågaste fiolinrøyst i eit ensemble

Faste uttrykk

  • spele andrefiolin
    vere den underlegne eller den som ikkje får prioritet eller styring; til skilnad frå førstefiolin
    • veteranen må finne seg i å spele andrefiolin på fotballaget denne sesongen

impresario

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk , av impresa ‘føretak’

Tyding og bruk

person som formidlar engasjement for utøvande kunstnarar eller ensemble (og som står for planlegginga og den forretningsmessige sida av arrangementa);

kvartett

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk, av latin; jamfør kvart (1

Tyding og bruk

  1. musikkstykke for fire instrument eller songrøyster
  2. ensemble på fire personar;
  3. lag eller gruppe på fire personar
    Døme
    • kvartetten i forsvaret spelte godt

gruppe

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom tysk, frå fransk; av italiensk ‘foreining’

Tyding og bruk

  1. samling av personar, ting eller fenomen som har noko til felles, og som dermed utgjer ein samla del av ein større heilskap;
    pulje, avdeling, flokk, tropp, kategori
    Døme
    • læraren deler elevane inn i grupper på fire;
    • ei gruppe forretningsfolk frå utlandet;
    • militante grupper har teke makta;
    • ulike sosiale grupper
  2. lita samling av musikarar som spelar saman;

kvintett

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk, av latin quintus; jamfør kvint

Tyding og bruk

  1. musikkstykke for fem instrument eller songrøyster
  2. ensemble på fem personar

septett

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå italiensk settetto, av latin septem ‘sju’

Tyding og bruk

  1. musikkstykke for sju røyster eller instrument
  2. ensemble på sju

strykekvartett

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. ensemble med to fiolinar, ein bratsj og ein cello
  2. musikkverk for strykekvartett (1)