Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
77 treff

Nynorskordboka 77 oppslagsord

avgift

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt afgift, afgipt

Tyding og bruk

indirekte skatt som skal svarast i samband med sal, bruk eller forbruk av noko;
jamfør gebyr
Døme
  • årleg avgift;
  • betale avgift
Artikkelside

avgifte

avgifta

verb

Tyding og bruk

fjerne giftstoff
Artikkelside

toll 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt tollr, frå mellomalderlatin; opphavleg gresk

Tyding og bruk

  1. avgift på varer som blir førte over landegrenser
    Døme
    • betale toll;
    • toll på landbruksprodukt
  2. Døme
    • bli stogga i tollen;
    • gå rett gjennom tollen
Artikkelside

semesteravgift

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

avgift som ein må betale kvart halvår, særleg brukt om avgift som studentar ved universitet og høgskular betaler
Artikkelside

ettergitt

adjektiv

Opphav

av ettergi, jamfør ettergje

Tyding og bruk

som ikkje blir kravd;
gitt avkall på;
  • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
    • ei ettergitt avgift;
    • dei ettergitte avgiftene
  • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
    • avgifta vart ettergitt;
    • avgiftene vart ettergitt
Artikkelside

skatt

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skattr

Tyding og bruk

  1. del av inntekt eller avgift som skal betalast til det offentlege
    Døme
    • betale skatt av inntekt og formue;
    • skatt på aksjeutbyte;
    • få frådrag på skatten;
    • staten får inn meir i skatt;
    • utlikne kommunale skattar;
    • kor mange prosent betaler du i skatt?
    • ho betaler skatten sin med glede
  2. samling av pengar eller verdifulle ting
    Døme
    • ein nedgraven skatt
  3. noko som har særleg stor verdi
    Døme
    • eventyra våre er umistelege skattar
  4. brukt i kjærleg tiltale
    Døme
    • gratulerer, skatten min!

Faste uttrykk

  • direkte skatt
    skatt av inntekt og formue
  • etter skatt
    etter at skatt er trukke frå inntekt
    • investeringar skal vere lønsame etter skatt
  • før skatt
    før skatt er trukke frå inntekt
    • resultatet før skatt steig
  • indirekte skatt
    skatt som ikkje blir lagd på inntekt, til dømes toll og avgifter
Artikkelside

flat 2

adjektiv

Opphav

norrønt flatr

Tyding og bruk

  1. lite eller ikkje skrånande;
    Døme
    • flat mark;
    • eit bygg med flatt tak;
    • ein flat veg;
    • tomtene ligg i flatt terreng;
    • sende ei flat pasning
    • brukt som adverb
      • garden ligg flatt og fint
  2. utan store forhøgningar eller fordjupingar;
    Døme
    • ein båt med flat botn;
    • ho sette seg på den flate steinen;
    • løpe ned den flate skråninga;
    • flat som ei fjøl;
    • slå med flat hand
  3. tynn og brei;
    skiveforma
    Døme
    • ei lita flat pakke
    • brukt som adverb
      • bli klemd flat;
      • slå nokon flat
  4. Døme
    • han vart flat da vi avslørte han
  5. Døme
    • ein flat vits
  6. med høg grad av jamstilling og deltaking i staden for underordning;
    til skilnad frå hierarkisk
    Døme
    • den flate strukturen i mange norske verksemder;
    • dei fekk flatare organisering på avdelinga
  7. om avgift, skatt eller liknande: som blir rekna ut etter ein fast prosentsats;
    til skilnad frå progressiv (2)
    Døme
    • flat skatt;
    • flat skattlegging;
    • flate avgifter

Faste uttrykk

  • flat rente
    uforandra rente over eit visst tidsrom
  • flatt batteri
    batteri som er utladd
  • flatt dekk
    dekk (på køyretøy) utan luft i
  • ikkje fem flate øre
    ingen ting
    • det har ikkje vorte løyvd fem flate øre til prosjektet
  • leggje seg flat
    vedgå ein feil
    • det hjelper lite å leggje seg flat når det ikkje får konsekvensar
Artikkelside

trygdeavgift

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

avgift som gjennom skattelegging av inntekt finansierer folketrygda
Artikkelside

årsavgift

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. avgift som skal betalast kvart år
    Døme
    • betale årsavgift for å køyre gjennom tunnelen
  2. eldre nemning for trafikkforsikringsavgift
Artikkelside

utreisle

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør reisle

Tyding og bruk

  1. avgift, skatt
    Døme
    • vere tyngd av skattar og utreisle
  2. utstyr, utrusting
    Døme
    • hæren har god utreisle
Artikkelside
Side 1 av 8