Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

anonym 1

substantiv inkjekjønn

Uttale

anonyˊm

Opphav

substantivering av anonym (2

Tyding og bruk

ukjent namn

anonym 2

adjektiv

Uttale

anonyˊm

Opphav

av gresk anonymos ‘utan namn’

Tyding og bruk

  1. utan oppgjeve namn
    Døme
    • anonyme kjelder;
    • få anonyme brev;
    • gjevaren er anonym
  2. som ikkje stikk seg fram
    Døme
    • leve eit anonymt liv

under føresetnad av

Tyding og bruk

på vilkår av, viss (2;
Døme
  • ho donerte pengane under føresetnad av at ho fekk vere anonym

gjere lite av seg

Tyding og bruk

vere anonym;
Sjå: gjere, seg
Døme
  • han har gjort lite av seg på Stortinget

gå tretten på dusinet av

Tyding og bruk

vere heilt alminneleg, ordinær eller anonym;
Sjå: dusin, tretten

anonymitet

substantiv hankjønn

Uttale

anonymiteˊt

Opphav

av anonym (2

Tyding og bruk

det å vere anonym
Døme
  • sikre informantane full anonymitet

føresetnad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • føresetnaden er at alle gjer sitt;
  • ho har gode føresetnader for å greie det;
  • arbeid er ein føresetnad for framgang

Faste uttrykk

  • under føresetnad av
    på vilkår av, viss (2
    • ho donerte pengane under føresetnad av at ho fekk vere anonym

befrukting, befruktning

substantiv hokjønn

Uttale

befrukˊting

Opphav

av befrukte

Tyding og bruk

samansmelting av hannlege og hunnlege kjønnsceller (hos menneske, dyr eller plante);
Døme
  • kunstig befrukting;
  • få assistert befrukting med anonym sæddonor;
  • for få insekt fører til manglande befrukting av blomstrar

grå 1

adjektiv

Opphav

norrønt grár; samanheng med gry (2

Tyding og bruk

  1. som har ein farge mellom kvit og svart
    Døme
    • eit grått hus;
    • grå som oske;
    • få grått hår
  2. gusten og sliten å sjå til
    Døme
    • vere grå i huda;
    • bli gammal og grå
  3. Døme
    • han vart tidleg grå
  4. Døme
    • grått vêr;
    • det er grått i dag
  5. lite spennande;
    fargelaus, trist, einsformig
    Døme
    • den grå kvardagen;
    • eit grått tilvære;
    • grått humør;
    • ikkje sjå dei eldre som ein grå masse
  6. som går utanom lova eller offisielle kanalar;
    Døme
    • låne pengar på den grå pengemarknaden;
    • svarte og grå pengestraumar;
    • grått arbeid

Faste uttrykk

  • avskil på grått papir
    plutseleg oppseiing
    • ho fekk avskil på grått papir
  • dei små grå
    hjernecellene, hjernen
    • bruke dei små grå;
    • ein aktivitet som skjerpar dei små grå
  • grå eminense
    person som held seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt i kraft av å påverke mektige personar
    • ein grå eminense i amerikansk musikkliv
  • grå mus
    person med kjedeleg og anonym framtoning
    • ein spion skal helst vere ei grå mus utan fortid
  • grå stær
    augesjukdom der linsa i auget er uklar og ugjennomsiktig
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • setje grå hår i hovudet på nokon
    stadig valde ein annan uro og bry

unemnd

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje nemnd;
    Døme
    • det fekk vere unemnt
  2. ikkje namngjeven;
    Døme
    • gåve frå ein unemnd