Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 36 oppslagsord

føniks

substantiv hankjønn

Uttale

føˊniks

Opphav

frå gresk ‘purpurraud’

Tyding og bruk

  1. i gresk mytologi: fugl som lever 500 år, brenn seg sjølv og står opp att
  2. i overført tyding: noko positivt som veks fram frå ein vanskeleg eller vonlaus situasjon;
    noko eller nokon som greier å snu noko øydelagd eller negativt
    Døme
    • ho er som ein føniks som reiser seg frå oska

Faste uttrykk

  • fugl føniks
    • i gresk mytologi: fugl som lever 500 år, brenn seg sjølv og står opp att
    • i overført tyding: noko positivt som veks fram frå ein vanskeleg eller vonlaus situasjon;
      noko eller nokon som greier å snu noko øydelagd eller negativt
      • verksemda vart ein fugl føniks etter krigen
Artikkelside

imot

preposisjon

Opphav

norrønt ímót

Tyding og bruk

Døme
  • han kom gåande imot meg;
  • båten har kurs rett imot land;
  • imot kvelden stilna det;
  • han er god imot barna;
  • kjempe imot kriminalitet
  • brukt som adverb
    • gå med vinden rett imot

Faste uttrykk

  • ha imot
    meine at noko er negativt;
    ikkje like, rekne som dårleg
    • eg har ikkje noko imot å hjelpe til;
    • kva har du imot ho?
  • seie imot
    uttrykkje usemje;
    innvende, protestere
    • vere modig nok til å seie imot;
    • ungdomar som seier læraren imot
  • tale nokon midt imot
    ope og uredd seie seg usamd med ein person eller ei gruppe med makt
    • han talte si eiga regjering midt imot
  • tale Roma midt imot
    ope og uredd tale mot autoritetane
  • tvert imot
    heilt motsett
    • tilhøva har ikkje vorte betre, snarare tvert imot
Artikkelside

ha imot

Tyding og bruk

meine at noko er negativt;
ikkje like, rekne som dårleg;
Sjå: imot
Døme
  • eg har ikkje noko imot å hjelpe til;
  • kva har du imot ho?
Artikkelside

imaginære tal

Tyding og bruk

i matematikk: tal som multipliserte med seg sjølv gjev eit negativt produkt;
motsett reelle tal;
Sjå: imaginær
Artikkelside

imaginær

adjektiv

Tyding og bruk

som berre eksisterer i eller spring ut av fantasien;
innbilt, tenkt, uverkeleg
Døme
  • imaginære trugslar;
  • i spelet kan vi reise i imaginære landskap

Faste uttrykk

  • imaginære tal
    i matematikk: tal som multipliserte med seg sjølv gjev eit negativt produkt;
    motsett reelle tal
Artikkelside

fugl føniks

Tyding og bruk

Sjå: føniks
  1. i gresk mytologi: fugl som lever 500 år, brenn seg sjølv og står opp att
  2. i overført tyding: noko positivt som veks fram frå ein vanskeleg eller vonlaus situasjon;
    noko eller nokon som greier å snu noko øydelagd eller negativt
    Døme
    • verksemda vart ein fugl føniks etter krigen
Artikkelside

belasta omgrep

Tyding og bruk

negativt ladd omgrep (1);
Sjå: belaste
Døme
  • misjon vart eit belasta omgrep
Artikkelside

som ein hund

Tyding og bruk

brukt for å forsterke noko negativt: veldig, svært, særs;
Sjå: hund
Døme
  • fryse som ein hund;
  • vere lydig som ein hund
Artikkelside

blanda drops

Tyding og bruk

Sjå: drops
  1. litt av kvart
    Døme
    • kategorien bestod av blanda drops, alt frå jazz til tradisjonell folkemusikk
  2. både positivt og negativt;
    varierande
    Døme
    • turen var blanda drops, men heldigvis var det fleire gode enn dårlege dagar
Artikkelside

ta sorgene på forskot

Tyding og bruk

uroe seg for konsekvensane av eit negativt utfall før ein veit kva utfallet blir;
uroe seg unødig;
Sjå: forskot
Døme
  • la oss ikkje ta sorgene på forskot
Artikkelside
Side 2 av 4