Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
Ett treff

Nynorskordboka 50 oppslagsord

pastos, pastøs

adjektiv

Opphav

av italiensk pastoso ‘deigete’, av pasta

Tyding og bruk

  1. i målarkunst: måla med feite, tjukt pålagde dekkfargar
    Døme
    • pastose strok av oljemåling
  2. oppsvulma, hoven;
    deigaktig
Artikkelside

oker

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; av gresk okhros ‘bleikgul’

Tyding og bruk

  1. samnemning for visse jordmineral med gul, brun eller raud farge
  2. skitengult fargestoff av oker (1);
    Døme
    • huset er måla i oker
Artikkelside

oljemålarstykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

målarstykke måla med oljefargar;
Artikkelside

oljemåleri

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

måleri måla med oljefargar;
Artikkelside

gjerde 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt gerði, av garðr ‘gard’

Tyding og bruk

  1. oppsett vern, stengsel eller skilje mellom jordstykke eller eigedomar
    Døme
    • dei har sett opp gjerde rundt heile eigedomen;
    • han hoppa over gjerdet;
    • ho måla gjerdet gult;
    • elektrisk gjerde
  2. inngjerda jordstykke
  3. nærmaste jorda kring ein gard;
    Døme
    • ute på gjerdet

Faste uttrykk

  • hoppe/kome ned frå gjerdet
    bestemme seg;
    vise standpunkt
    • veljarane har endeleg hoppa ned ned frå gjerdet;
    • til slutt kom ho ned frå gjerdet og stemde ja
  • rive ned gjerda
    fjerne kunstige skilje mellom folk
    • ho riv ned gjerda i den politiske debatten
  • sitje/vere på gjerdet
    vente med å vise standpunkt, ofte av taktiske grunnar
    • vi sit litt på gjerdet i denne saka;
    • dei er på gjerdet og ser korleis det utviklar seg
Artikkelside

holemåleri

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

målarstykke frå forntida måla på vegger i holer;
Artikkelside

holemålarstykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

målarstykke frå forntida måla på vegger i holer;
Artikkelside

machiavellisme

substantiv hankjønn

Uttale

makiavelisˊme

Opphav

etter namnet til den italienske politikaren og forfattaren Niccolo Machiavelli, 1469–1527

Tyding og bruk

politisk lære som seier at ei statsmakt har rett til å bruke alle middel for å nå måla sine;
omsynslaus politikk som ikkje skyr noko middel
Artikkelside

ekstraomgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i idrett: omgang (1, 1) som blir spela etter ordinær speletid når det står uavgjort og det er nødvendig å kåre ein vinnar
    Døme
    • begge måla kom i første ekstraomgang
  2. i overført tyding: ny runde for å få avgjort noko
    Døme
    • det må bli slutt på ekstraomgangane i saka
Artikkelside

kromraud

adjektiv

Tyding og bruk

som er måla med kromraudt
Artikkelside
Side 2 av 5