Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 24 oppslagsord

krype

krypa

verb

Opphav

norrønt krjúpa

Tyding og bruk

  1. om dyr: flytte seg ved å dra seg fram med kroppen mot underlaget
    Døme
    • ormen kraup bortover
  2. om menneske: flytte seg på ein måte som minner om å krype (1);
    røre seg på alle fire;
    Døme
    • krype på alle fire;
    • krype gjennom vindauget;
    • ho er alt kropen i seng
  3. røre seg tungt og seint
    Døme
    • bilen kraup opp bakken;
    • temperaturen har krope oppover dei siste dagane
  4. om plante: vekse langsetter marka og samstundes slå rot
  5. dra seg saman;
    Døme
    • plagget kraup i vask;
    • krype saman i redsle
  6. te seg audmjukt;
    Døme
    • krype for sjefen
  7. ha ei ekkel kjensle;
    Døme
    • kjenne kor det kryp oppetter ryggen

Faste uttrykk

  • alt som kan krype og gå
    alle folk
    • alt som kunne krype og gå, var møtt fram
  • det er like godt å hoppe i det som å krype i det
    det er like godt å ta alt det utrivelege med ein gong som litt etter kvart
  • ein må lære å krype før ein kan gå
    ein må lære det mest grunnleggjande først
  • krype til krossen
    • audmykje seg ved å krype til krusifikset og gjere bot;
      angre seg
    • søkje hjelp som ein før har avvist

kulten 1

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ekkel
    Døme
    • det var kulte gjort;
    • han er ein kulten fyr
  2. ubehageleg;
    ekkel
    Døme
    • romma var kultne og tronge

klysete

adjektiv

Tyding og bruk

  1. full av klyser;
  2. om person: ekkel (3), hoven (2)

klyse

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør engelsk cluster ‘klase’ og latin gluten ‘lim’; samanheng med kleime (2

Tyding og bruk

  1. klatt av seig og tjukk væske
    Døme
    • spytte ei stor og ekkel klyse
  2. Døme
    • få ei klyse av tang i garnet
  3. ekkel, hoven person
    Døme
    • vere ei ufordrageleg klyse

kulten 2

adjektiv

Opphav

i tydingane ‘halvroten’ og ‘ekkel’ truleg av kolten; av kult (2

Tyding og bruk

  1. tjukkfallen
    Døme
    • torsken er kulten
  2. som har lett for å kulte (2)
    Døme
    • båten er kulten
  3. Døme
    • fisken er kulten

krekseleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det såg krekseleg ut

vemjeleg, vemmeleg

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • vemjeleg lukt, smak;
  • osten var full av vemjeleg makk;
  • ein vemjeleg fyr;
  • ein vemjeleg situasjonpinleg;
  • ikkje ver vemjeleginnpåsliten, spydig

vammel

adjektiv

Opphav

samanheng med våm

Tyding og bruk

som gjev kvalme;
Døme
  • vammel smak

uterleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk av untere ‘ekkel’

Tyding og bruk

ulkeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • dette er så ulkeleg å ta i;
    • ulkeleg vêr