Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

ymis

adjektiv

Opphav

norrønt ýmiss, ímiss, fleirtal ýmsir, ýmissir

Tyding og bruk

  1. som ikkje er like eins støtt;
    skiftande, forskjellig
    Døme
    • han er så ymis med helsaopp og ned;
    • det er så ymist med det;
    • ymist innhald;
    • det vart gjort på ymist vis;
    • jentehugen er ymis;
    • dei kom frå ymse leier;
    • han for på ymse sider av vegensnart på den eine, snart på den andre sida;
    • det er no ei ymis sakei sak som har to (el. fleire) sider, ei vanskeleg sak
    • brukt som adverb
      • dei såg no likevel ymist på den saka;
      • det blir sagt så ymistsnart det eine, snart det andre
    • no og da, av og til
      • så ymist om kveldane kom det framandfolk til dei
    • både på den eine og den andre måten
      • dette syner tydeleg at vi ymist har langt att
    • òg som substantiv:
      • ymistnoko av kvart, blanding;
      • det hender så ymist no om dagen
    • mange ting
      • i lys av dette kunne vi sjå ymist klarare enn vi hadde gjort før;
      • ymist, ymsebrukt subst om (siste) punkt på sakliste; eventuelt
  2. Døme
    • eit ymist vêr;
    • han har berre ei ymis tru på den karen;
    • det er ymist om du får sjå meg meir
  3. i fleirtal: nokre, fleire, visse (1
    Døme
    • i ymse høve kan vel det vere rett

misjamn

adjektiv

Tyding og bruk

ujamn, ulik, ymis

mangeslags, mangslags

adjektiv

Tyding og bruk

ymis, ulik
Døme
  • mangeslags folk kom innom;
  • du skal ha så mangeslags takk for dette!

ymsen

adjektiv

Opphav

jamfør ymis

Tyding og bruk

skiftande, ymis
Døme
  • likevel taler ymsne grunnar mot han;
  • han slo til ymsen side

hyggjekveld, hyggekveld

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

samkome, sosialt samvære om kvelden, oftast med servering og ymis underhaldning
Døme
  • hyggjekveld for eldre;
  • velferdsoffiseren arrangerte hyggjekveldar for soldatane

uverje

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

farleg (hand)verje;
(ymis) reiskap brukt i slåsting (til dømes staur, kniv)

ymse

ymsa

verb

Opphav

av ymis

Tyding og bruk

  1. byte om, skifte, veksle, variere
    Døme
    • vi får ymse på det;
    • talet ymsa mykje frå år til år;
    • framgangsmåten ymsar svært;
    • formene kan ymse frå stad til stad;
    • dette ymsa på alt etter årstida;
    • ymse hendenebyte hand når ein ber noko;
    • ymse åkerendrive skiftebruk
    • refleksivt:
  2. eve seg;
    tenkje seg til med noko
    Døme
    • du har ymsa lenge nok no
      • han stod og ymsa seg om han skulle

Faste uttrykk

  • ymse seg
    brigde, forandre seg;
    òg: stå skiftevis på den eine og på den andre foten;
    snu og vende på seg
  • ymse seg
    vere tvilrådig, tvike; tenkje seg om

tropesjukdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(ymis) sjukdom særmerkt for tropane (til dømes malaria, gulfeber)

tivoli

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter namnet på byen Tivoli i Italia, kjend for hageanlegga sine

Tyding og bruk

(stad, park med) samling av ymis arrangert tidtrøyte (karusell, skytebane, lotterispel og liknande)

forskjellig

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. med ulike eigenskapar eller kjenneteikn;
    Døme
    • ha forskjellig bakgrunn;
    • dei to syskena er svært forskjellige;
    • forskjellige synspunkt kom fram;
    • vere forskjellig frå noko anna;
    • kjøpe forskjellige typar
    • brukt som adverb
      • reagere forskjellig;
      • tolke noko forskjellig
  2. ymis (1), variert, diverse
    Døme
    • forskjellig småtteri;
    • drive med forskjellige ting;
    • vitje forskjellige folk
  3. i fleirtal: fleire (1), somme
    Døme
    • det var forskjellige ting å velje mellom
  4. i fleirtal: einskilde
    Døme
    • ringje dei forskjellige slektningane sine

Faste uttrykk

  • litt forskjellig
    ymist
    • ete litt forskjellig;
    • like litt forskjellig musikk