Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

væskeform

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • ved smelting går dei fleste stoffa over i væskeform

klyster

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk , av klyzein ‘skylje’

Tyding og bruk

  1. innføring av væske i endetarmen for å framkalle avføring
    Døme
    • setje klyster
  2. innføring av lege- eller næringsmiddel i væskeform i endetarmen

kroppsvæske

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

sekret som finst i kroppen i væskeform, til dømes blod, urin, svette

våt

adjektiv

Opphav

norrønt vátr; samanheng med vatn

Tyding og bruk

  1. som er gjennomtrengd av vatn;
    som inneheld mykje vatn;
    Døme
    • våte klede;
    • hunden var våt i pelsen;
    • vere våt til skinnet
  2. om overflate: som er dekt av vatn, væske
    Døme
    • våt kontaktflate;
    • våt kopieringvåtkopiering
  3. som er laga av vatn;
    som er i væskeform;
    rennande
    Døme
    • det våte elementet;
    • våt gassvåtgass;
    • eit vått selskapmed mykje drikkevarer; jamfør fuktig (2)
    • som substantiv:
  4. om vêr, årstid: nedbørrik, regnfull, skoddefull
    Døme
    • ein våt sommar

Faste uttrykk

  • korkje vått eller tørt
    korkje mat eller drikke
  • vått vatn
    vatn som inneheld ymse stoff som minkar overflatespenninga

drope

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt dropi; samanheng med drype (1

Tyding og bruk

  1. lita, rund eller pæreforma samling av væske
    Døme
    • dropane plaska mot ruta;
    • ytst på greina hang det ein stor drope
  2. medisin i væskeform som ein måler opp eller bruker som dropar
    Døme
    • ta dropane fire gonger til dagen i ei veke
  3. lita mengd;
    Døme
    • få seg ein drope kaffi

Faste uttrykk

  • dropen som får begeret til å renne/flyte over
    handling eller utsegn som får tolmodet eller uthaldet til å breste;
    utløysande kraft
    • berre nokre få timar med overtidsarbeid kan bli dropen som får begeret til å flyte over
  • edle dropar
    alkoholhaldig drikke av høg kvalitet
    • servere edle dropar til maten;
    • sikre seg edle dropar før høgtida
  • ein drope i havet
    så lite at det ikkje gjer nokon skilnad
  • ikkje ein drope
    inga væske;
    ingenting
    • eg var tørst, men han delte ikkje ein drope;
    • det kom ikkje ein dråpe regn den dagen
  • til siste drope
    til det er heilt tomt;
    så mykje eller lenge som råd
    • utnytte oljeressursane til siste drope;
    • arealet blir skvisa til siste drope
  • vere like som to dropar vatn
    vere så like at ein ikkje kan skilje den eine frå den andre;
    vere identiske
    • tvillingane er like som to dropar vatn

i flytande form

Tyding og bruk

i væskeform;
Sjå: flytande

flytande føde

Tyding og bruk

næring i væskeform;

tine 2

tina

verb

Opphav

norrønt þíðna

Tyding og bruk

  1. transitivt: få (særleg is, snø) til å gå over i væskeform;
    Døme
    • tine isen
    • med varme få normal opning i (noko frose, særleg røyr)
      • tine frosne røyr
    • med varme få (noko frose) attende til den opphavlege konsistensen
      • tine (opp) frose kjøt
  2. intransitivt, særleg om snø, is: gå over i væskeform;
    Døme
    • isen tiner snart;
    • sola får snøen til å tine
    • om noko frose: med varme få att den opphavlege (blaute) konsistensen
      • det frosne kjøtet tinte litt om senn
    • om person:
      • tine opptø opp

føde 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt fǿða

Tyding og bruk

næring, mat, kost
Døme
  • slite for føda

Faste uttrykk

  • fast føde
    mat ein må tyggje
    • ete grønsaker, kjøt eller anna fast føde
  • flytande føde
    næring i væskeform
  • åndeleg føde
    noko som tener til inspirasjon

flytande

adjektiv

Opphav

presens partisipp av flyte (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • halde seg flytande;
    • flytande vindmøller på havet
  2. som er i væskeform
    Døme
    • flytande naturgass
  3. Døme
    • flytande grense
  4. som har flyt;
    Døme
    • tale flytande engelsk
    • brukt som adverb
      • tale engelsk flytande

Faste uttrykk

  • flytande føde
    næring i væskeform
  • flytande hotell
    stort turistskip
  • flytande kapital
    fritt disponibel kapital
  • flytande kurs
    valutakurs som følgjer tilbod og etterspurnad
  • flytande rente
    rente som kan endrast i avtaleperioden
  • i flytande form
    i væskeform