Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
12 treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

tilnærming

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å nærme seg nokon eller kvarandre (og vere meir imøtekomande)
    Døme
    • ei tilnærming mellom aust og vest
  2. forsøk på å flørte (1) eller leggje an på nokon
    Døme
    • seksuelle tilnærmingar;
    • gjere tilnærmingar;
    • avvise tilnærmingar
Artikkelside

pigg 1

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør norrønt pík ‘pigg(stav)'

Tyding og bruk

  1. tynn, spiss gjenstand eller utvekst
    Døme
    • piggen på ein skistav;
    • piggsvinet har piggar
  2. spiss fjelltopp
  3. fremste eller bakarste rom i eit fartøy
  4. frisyre med kort hår som står rett opp

Faste uttrykk

  • piggane ut/ute
    ei aggressiv eller avvisande tilnærming;
    i forsvarsstilling
    • han har alltid piggane ute;
    • ho møtte dei med piggane ut
Artikkelside

byggje 1, bygge 1

byggja, bygga

verb

Opphav

norrønt byggja; samanheng med bu (3

Tyding og bruk

  1. (la) føre opp;
    (la) tømre eller mure;
    lage til
    Døme
    • byggje hus;
    • byggje vegar;
    • byggje skip og båtar;
    • fuglane byggjer reir;
    • han drøymer om å byggje sin eigen el-gitar
  2. setje hus på (ei tuft);
    busetje (eit land)
    Døme
    • byggje eit land
  3. utvikle muskelmasse
    Døme
    • trene og byggje musklar
  4. skape, utvikle
    Døme
    • byggje sin eigen identitet;
    • byggje vidare på dei interessene ein har;
    • ha som mål å byggje tillit

Faste uttrykk

  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
  • byggje inn
    føye inn (i noko anna)
    • kraftverket er bygd inn i fjellet
  • byggje luftslott
    leggje store planar som ikkje let seg gjennomføre
  • byggje ned
    trappe ned;
    redusere
    • byggje ned fordomar og motsetningar
  • byggje og bu
    busetje seg;
    ha tilhald
    • folk vil byggje og bu i distrikta
  • byggje om
    endre (ei bygning)
    • byggje om huset
  • byggje opp
    setje saman;
    utvikle
    • byggje opp tenestetilbodet;
    • boka er bygd opp som ei kriminalgåte;
    • dei planlegg å byggje opp eit historisk arkiv
  • byggje på
    • gjere ei bygning større;
      lage til eit tilbygg
      • huset vart bygd på i høgda
    • vere tufta på;
      ha til grunnlag for
      • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på
  • byggje seg opp
    vekse i styrke
    • høgtrykk byggjer seg opp;
    • spenninga har bygd seg opp
  • byggje til
    reise som tilbygg
    • den nye stova vart bygd til
  • byggje ut
    • gjere meir effektiv;
      utvikle
      • mange fossar er bygde ut
    • utvide, styrkje
      • byggje ut tenestene i kommunen
  • Roma vart ikkje bygd på éin dag
    eit stort arbeid krev si tid
Artikkelside

bru

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt brú

Tyding og bruk

  1. byggverk som lagar veg over ei hindring, særleg over elvar eller sund
    Døme
    • brua over elva
  2. Døme
    • kapteinen står på brua
  3. kunstig tann som er festa i eigne tenner
    Døme
    • setje inn ei bru i underkjeven
  4. stilling med ryggsida ned og kroppen i boge slik at berre hender og fotsolar kjem ned på underlaget
    Døme
    • gå opp i bru;
    • stå i bru

Faste uttrykk

  • brenne alle bruer
    bryte alt samband;
    ikkje kunne vende om
  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
Artikkelside

åtvik

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt atvik ‘omstende, åtferd, ettergjeving, åtak’

Tyding og bruk

tilnærming;
hjelp, teneste, beine
Døme
  • gjere ein eit åtvik
Artikkelside

smalspora

adjektiv

Tyding og bruk

  1. om jernbanelinje: som har mindre sporvidd enn 1,435 m
  2. i overført tyding; trongsynt
    Døme
    • ei smalspora tilnærming
Artikkelside

byggje bru

Tyding og bruk

få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt;
Sjå: bru, byggje
Døme
  • byggje bru mellom generasjonane
Artikkelside

piggane ut/ute

Tyding og bruk

ei aggressiv eller avvisande tilnærming;
i forsvarsstilling;
Sjå: pigg
Døme
  • han har alltid piggane ute;
  • ho møtte dei med piggane ut
Artikkelside

ahistorisk

adjektiv

Opphav

av a- (2

Tyding og bruk

ubunden av historiske omstende
Døme
  • ahistoriske framstillingar;
  • ei ahistorisk tilnærming til saka
Artikkelside

jamning 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å jamne
    Døme
    • jamning av grushaugar
  2. røre (av væske og mjøl, smør eller liknande) til å jamne (3, 2) saus, suppe eller liknande med
    Døme
    • lag ei glatt jamning av mjøl og fløytemjølk
  3. i språkvitskap: tilnærming eller utjamning mellom rotvokal og endingsvokal i jamvektsord
Artikkelside
Side 1 av 2