Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
28 treff

Nynorskordboka 28 oppslagsord

salve 3

salva

verb

Tyding og bruk

  1. gni inn med salve (2;
    balsamere
    Døme
    • salve eit sår;
    • salve liket;
    • ho salva føtene til Jesus
  2. innvie til prest eller konge med å smørje på salve (2 under seremoniar
Artikkelside

salve 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

truleg frå latin salve ‘ver helsa’; samanheng med salutt

Tyding og bruk

  1. avfyring av mange skot på éin gong
    Døme
    • troppen skaut ei salve
  2. avfyring av sprengstoff i fleire borehol samstundes
    Døme
    • dei skaut ei ny salve i tunnelen
  3. lyd av klapp, utrop, latterutbrot og liknande
  4. dryge skuldingar
    Døme
    • kome med ei kraftig salve mot ordføraren
Artikkelside

salve 2

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

legemiddel eller kosmetisk middel til å smørje på huda
Døme
  • smørje salve på utslettet
Artikkelside

stad 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt staðr; samanheng med stå (3

Tyding og bruk

  1. avgrensa område;
    Døme
    • finne ein høveleg stad til leirplass;
    • fastsetje tid og stad for møtet;
    • det var feil fleire stader i boka;
    • smørje salve på den vonde staden
  2. hus;
    lokalitet, område som ein søkjer til
    Døme
    • ha ein fin stad ved sjøen;
    • ein stad å vere;
    • dei går aldri nokon stad – dei held seg heime
  3. Døme
    • vere frå ein liten stad;
    • reise frå stad til stad;
    • reise inn til staden – til (kjernen i) byen;
    • vere av dei mektige på staden;
    • vere til stades – nærverande
  4. Døme
    • tenk deg i min stad;
    • gje noko anna i staden
  5. varig verknad;
    Døme
    • det er ikkje nokon stad i det

Faste uttrykk

  • dra av stad
    leggje i veg;
    reise
  • ein viss stad
  • same staden
    tilvising til ein stad i ein tekst som er nemnd tidlegare;
    forkorta sst.
  • til stades
    • som er på den gjeldande plassen
      • alle elevane på til stades;
      • fyrsten var sjølv til stades
    • som er eller eksisterer i ein samanheng;
      tilgjengeleg, nærverande;
      finst
      • føresetnadene er ikkje lenger til stades
Artikkelside

smørje 2

smørja

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt smyrja; av smør

Tyding og bruk

  1. gni eller stryke utover
    Døme
    • smørje smør på brødskiva;
    • ho smør matpakke til ungane;
    • smørje salve på såret
  2. setje inn med smurning
    Døme
    • smørje ski;
    • smørje seg inn med solkrem
  3. ha smørjemiddel på
    Døme
    • smørje ein lås
  4. dengje, jule, slå
    Døme
    • smørje nokon opp;
    • smørje til nokon
  5. Døme
    • vi måtte smørje dørvakta før vi slapp inn
  6. lage noko i ein fart
    Døme
    • smørje opp eit gjerde i ein fei;
    • smørje saman eit målarstykke

Faste uttrykk

  • gå som smurt
    skje lett og raskt
  • smørje seg bort
    ha på feil skismurning
  • smørje seg med tolmod
    vere tolmodig
    • du må smørje deg med tolmod så lenge
  • smørje tjukt på
    overdrive
Artikkelside

verksam

adjektiv

Opphav

av verke (1

Tyding og bruk

  1. prega av aktivitet
    Døme
    • eit verksamt folk;
    • verksame dagar;
    • ein vulkan som er verksam
  2. Døme
    • ein verksam salve;
    • verksame førebyggjande metodar
Artikkelside

smegma

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘såpe, salve’

Tyding og bruk

sekret frå talgkjertel, særleg på dei ytste kjønnsdelane
Artikkelside

kløsalve

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

salve mot kløe
Artikkelside

breiside 1

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. breiaste side av noko
    Døme
    • breisida på huset;
    • leggje båten med breisida mot sjøane
  2. (salve (1, 1) avfyrt frå ei) rekkje av kanonar som skyt frå same skipssida
    Døme
    • slagskipet fyrte av ei full breiside
  3. i overført tyding: skarp kritikk;
    utskjelling
    Døme
    • fyre av ei breiside mot nokon;
    • gå ut med ei breiside mot styresmaktene
Artikkelside

brannsalve

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

salve (2 til å bruke på brend hud og brannsår
Artikkelside
Side 1 av 3