Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 130 oppslagsord

rekne

rekna

verb

Opphav

norrønt reikna; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • rekne til ti;
    • eg reknar dagane til ferien tek til
  2. finne fram til ukjende tal av oppgjevne tal etter visse reglar;
    finne svar på reknestykke;
    gjere overslag over
    Døme
    • rekne ut kva 12 gonger 14 er;
    • har du rekna rett her?
    • elevane sit og reknar oppgåver;
    • eg rekna ut kor mykje vi må betale i renter
  3. sjå på som;
    halde for å vere
    Døme
    • ho blir rekna mellom dei fremste i landet;
    • dei reknar han som favoritt til jobben

Faste uttrykk

  • rekne i hovudet
    rekne i tankane, utan nedskrivne tal
  • rekne med
    gå ut frå;
    ta med;
    ta omsyn til
    • eg reknar med at prisane vil stige
  • rekne opp
    ramse opp
    • han rekna opp alle stadene dei hadde vore
  • rekne over
    rekne på nytt for å sjekke at svaret stemmer
    • kan du rekne over for å sjå om eg har gjort det rett?
  • rekne på
    • gjere eit overslag;
      kalkulere
      • vi må rekne på kva som er det beste alternativet
    • leggje vekt på
      • eg reknar ikkje på kven som har teke oppvasken oftast
  • rekne saman
    leggje saman for å kome fram til eit resultat
  • rekne til
    plassere i ein viss kategori
    • ho blir rekna til venstresida i partiet
  • rundt rekna
    om lag
Artikkelside

paradegate

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

gate som blir rekna som særleg staseleg og representativ for ein by
Døme
  • avenyen er paradegata i byen
Artikkelside

parameter

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør para- og meter (1

Tyding og bruk

  1. i matematikk, fysikk og IT: eining som blir rekna som ein konstant, men som kan bli gjeven ulik verdi i ulike samanhengar
  2. i overført tyding: faktor (2) eller storleik som kan variere i ulike samanhengar
    Døme
    • hjartefunksjonen er ein viktig parameter;
    • kvalitet og pris er viktige parametrar når folk kjøper frukt
Artikkelside

gjelde 1

gjelda

verb

Opphav

norrønt gjalda ‘betale’; samanheng med gjeld (1

Tyding og bruk

  1. vere gyldig, lovleg, offisiell;
    telje (med), bli rekna med;
    stå ved lag;
    vere gjengs
    Døme
    • billetten gjeld i to veker;
    • lova gjaldt for alle
  2. dreie seg om, vedkome, spørjast om
    Døme
    • saka gjeld nokre skattespørsmål;
    • påbodet gjaldt berre nokre få
  3. ha verdi som;
    bli halden for;
    gå for
    Døme
    • meiningar gjeld lite i vitskapen;
    • kvitteringa gjeld som garanti;
    • ho gjaldt for å vere smart
  4. vere av eller ha (stor) verdi;
    vere viktig
    Døme
    • det er no det gjeld;
    • denne jula var det gull og glitter som gjaldt;
    • det gjeld å ikkje kome for seint
Artikkelside

den heilage gral

Tyding og bruk

Sjå: gral
  1. staupet som Jesus etter legenda brukte da han innsette nattverden, og som blodet hans vart samla i etter korsfestinga
  2. i overført tyding: noko (nesten) uoppnåeleg;
    det ein ønskjer mest av alt
    Døme
    • fisken er rekna som den heilage gral blant sportsfiskarar;
    • for mange er verdsmeisterskapen i fotball den heilage gralen
Artikkelside

leggje ad acta

Tyding og bruk

rekna som førebels avslutta;
leggje bort;
Sjå: ad acta
Artikkelside

alle saman

Tyding og bruk

mest om personar: alle (av eit visst tal);
dei som er rekna med;
Sjå: all, saman
Døme
  • dei kom, alle saman;
  • kjære alle saman!
Artikkelside

nominell rente

Tyding og bruk

rente på lån per år, utan at gebyr og andre utgifter er rekna med;
til skilnad frå effektiv rente;
Artikkelside

tropisk år

Tyding og bruk

tidsrom for eit solomløp rekna etter vårjamdøgnpunktet (jamt over 365,42 døgn);
Sjå: tropisk
Artikkelside

telje med

Tyding og bruk

bli rekna med, bli tillagd vekt; vere av verdi;
Sjå: telje
Artikkelside
Side 1 av 13