Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

noverande, nåverande

adjektiv

Tyding og bruk

som er eller som finst no;
som ein har for tida
Døme
  • den noverande sildestamma;
  • kyrkja ligg i noverande Hole kommune;
  • noverande rektor

presens

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin (tempus) praesens ‘noverande (tid)'

Tyding og bruk

  1. verbalform som i regelen står for notid eller det som alltid gjeld, til dømes ‘eg går no’, ‘eg går ut kvar dag’, ‘jorda går rundt sola’
  2. brukt om framtid, til dømes ‘eg reiser i morgon’

Faste uttrykk

  • historisk presens
    presens brukt om handling eller tilstand i fortida, til dømes ‘da vi endeleg er framme, oppdagar vi at vi har gløymt nøkkelen’
  • presens futurum perfektum
    verbalform som angjev ar noko er avslutta eller går føre seg før eit tidspunkt i framtida, uttrykt med presens av ‘skulle’, ‘vilje’ eller ‘kome til å’ og perfektum av hovudverbet med hjelpeverba ‘ha’ eller ‘vere’, til dømes ‘vi skal ha reist’, ‘vi vil vere reist’
  • presens futurum
    verbalform brukt til å uttrykkje ei framtidig handling med presens av ‘skulle’, ‘vilje’ eller ‘kome til å’ og hovudverbet i infinitiv, til dømes ‘vi skal gå snart’, ‘vi vil gå snart’, ‘vi kjem til å reise i morgon’
  • presens partisipp
    • infinitt (2, 2) verbalform med ending ‘-ande’ som viser at handlinga går føre seg samstundes med det finitte (2 verbet i setninga, til dømes ‘han kom gåande’
    • brukt som adjektiv, til dømes ‘sovande’ i ‘ein sovande person’
  • presens perfektum
    verbalform der hjelpeverbet står i presens og hovudverb i perfektum partisipp, til dømes ‘vi har reist’ og ‘han har lagt seg’

nasarear

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet på byen Nasaret i det noverande Israel

Tyding og bruk

person frå Nasaret, særleg om Jesus eller om dei første kristne

GPS-sendar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

elektronisk instrument som sender signal til ein satellitt om noverande posisjon
Døme
  • planen er å utstyre nokre gauper i området med GPS-sendar i vinter

gregoriansk kalender

Tyding og bruk

noverande kalender, skipa under Gregor 13. i 1582 (i Noreg 1700);

gregoriansk

adjektiv

Opphav

etter pavenamnet Gregor

Faste uttrykk

  • gregoriansk kalender
    noverande kalender, skipa under Gregor 13. i 1582 (i Noreg 1700)
  • gregoriansk song
    einstemmig, liturgisk song

urnordisk 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sams nordisk språkform (som dei noverande nordiske språka har utvikla seg frå), kjend frå runeinnskrifter med den eldre runerekkja og rekna til tida 100–500 eKr.
Døme
  • ordet finst i urnordisk

urgermansk 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

eldste sams germanske språkform (som dei noverande germanske språka har utvikla seg frå)

aztekar

substantiv hankjønn

Uttale

asteˊkar

Opphav

etter namnet på den mytiske staden Aztlan

Tyding og bruk

innbyggjar i det aztekiske riket som kontrollerte store delar av noverande Mexico (før spanjolane tok landet kring år 1500)

anglar

substantiv hankjønn

Opphav

av mellomalderlatin angli fleirtal, samanheng med angelsaksar

Tyding og bruk

(person av) gammalgermansk stamme, opphavleg frå Angeln i noverande Tyskland