Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

kriminell

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin criminalis, av crimen ‘brotsverk’

Tyding og bruk

  1. prega av ulovleg åtferd og kriminalitet;
    som kjem inn under straffelova;
    Døme
    • kriminelle handlingar;
    • kriminell verksemd;
    • ha eit kriminelt rulleblad
  2. som gjer brotsverk
    Døme
    • kriminelle ungdomar;
    • kriminelle gjengangarar;
    • eit kriminelt miljø
    • brukt som substantiv
      • ein tilhaldsstad for kriminelle
  3. brukt som forsterkande adverb: svært
    Døme
    • ein kriminelt dårleg film

Faste uttrykk

  • kriminell lågalder
    alder ein person må ha for å kunne bli straffa for brotsverk, i Noreg 15 år

kriminell lågalder

Tyding og bruk

alder ein person må ha for å kunne bli straffa for brotsverk, i Noreg 15 år;

mafia

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

  1. kriminell organisasjon med hierarkisk struktur og hard indre justis som driv ulovlege verksemder og ofte bruker vald for å halde kontrollen over eit visst område, først kjend frå Sicilia
    Døme
    • mafiaen i New York
  2. gruppe som har stor makt og bruker ufine metodar
    Døme
    • mafiaen i platebransjen

dødsgjeng

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

gjeng (2) eller gruppe som driv med farefulle oppdrag eller kriminell verksemd
Døme
  • bli drepen av ein dødsgjeng;
  • ein dødsgjeng av fengselsbetjentar slo raskt ned opprøret

løpebane, laupebane

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. i idrett: bane til å løpe på
  2. i overført tyding: livsløp, karriere (1)
    Døme
    • ei kriminell løpebane;
    • ho starta den politiske løpebana si tidleg

eskalering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme
  • det har skjedd ei eskalering av konflikten;
  • ei eskalering i kriminell aktivitet

bande 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk, eller italiensk; opphavleg frå germansk ‘flokk under felles banner’

Tyding og bruk

  1. kriminell gjeng (3)
    Døme
    • ein bande av forbrytarar
  2. Døme
    • be heile banden til middag

asosial

adjektiv

Tyding og bruk

  1. utan evne eller lyst til å innordne seg etter normene i samfunnet
    Døme
    • frustrasjonar som kan ende i asosial framferd;
    • kriminell og asosial åtferd
  2. som ikkje liker eller ynskjer selskap av andre
    Døme
    • ein asosial einstøing;
    • føle seg asosial

utskot, utskott

substantiv inkjekjønn

Opphav

av skyte; tyding 2–3 etter tysk

Tyding og bruk

  1. framstikkande del av noko;
    mellom anna: takskjegg;
    framspring på hus;
  2. noko som er vraka;
    ubrukande sortering
  3. kriminell eller asosial person;

kriminologi

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør kriminell og -logi

Tyding og bruk

vitskap om årsaker til brotsverk, utbreiing av dei og boterådene mot dei