Avansert søk

41 treff

Nynorskordboka 41 oppslagsord

halm

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt halmr

Tyding og bruk

tørka eller visna strå av kornplanter etter at agner og korn er treska ut

Faste uttrykk

  • hoppe i halmen med nokon
    ha sex med nokon
  • luta halm
    halm som er bløytt i natronlut og sidan vaska i reint vatn

halme

halma

verb

Tyding og bruk

  1. skjere kornstråa i ei viss høgd frå rota
    Døme
    • halme for høgt
  2. leggje halm på jorda til vern eller rotning
    Døme
    • halme ertene

sengehalm, senghalm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

halm brukt som underlag i ei seng

sengebol, sengbol

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

bol, kvile av halm

strå 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt strá

Tyding og bruk

  1. (avriven og tørka) stengel av gras
    Døme
    • tyggje på eit strå;
    • byggen var kort i strået
  2. Døme
    • eit tak av strå

Faste uttrykk

  • eit strå kvassare
    litt betre
    • bortelaget var eit strå kvassare enn heimelaget
  • høgt på strå
    med høg sosial stilling
  • trekkje det kortaste strået
  • trekkje det lengste strået
    vinne, sigre
  • trekkje strå om
    dra lodd om

likstrå

substantiv inkjekjønn

Opphav

opphavleg ‘strå eller halm som eit menneske har lege og døydd på’; av lik (1

Tyding og bruk

leie til ein avliden (før han blir lagd i kista)

Faste uttrykk

  • liggje på likstrå
    liggje på seng fram til gravferda

langhalm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

heil, uhakka halm

Faste uttrykk

  • treskje langhalm
    ta opp att og opp att det same keisame emnet;
    tvære ut

bøss

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som bos; ‘avfall av høy og halm’

Tyding og bruk

  1. avfall av høy og halm
  2. rusk og rask;
    Døme
    • børste vekk bøss frå jakka

Faste uttrykk

  • ikkje det bøss
    ikkje det minste;
    ingenting

viske

viska

verb

Opphav

av visk

Tyding og bruk

  1. fjerne ved å stryke eller gni;
    skrubbe, tørke
    Døme
    • viske ut ein blyantstrek;
    • viske vekk spora på golvet
  2. i overført tyding: få til å forsvinne
    Døme
    • tida viskar ut motsetnader;
    • viske vekk tankane
  3. balle høy eller halm saman i viskar;
    lage vondlar
    Døme
    • viske og gje krøtera

visk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt visk i samansetningar

Tyding og bruk

samanrulla bundel med høy eller halm;