Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 8 oppslagsord

gall 1

substantiv inkjekjønn

galle 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt gall; samanheng med gul (2

Tyding og bruk

  1. gulgrøn, bitter meltingsvæske som blir utskild frå levra
  2. i overført tyding: bitre kjensler
    Døme
    • han auste ut bitterheit og gall

Faste uttrykk

  • eiter og galle
    vondlyndt tale eller åtferd;
    sinne (1, beiskleik
    • spy ut eiter og galle som har bygd seg opp over lang tid;
    • ein kommentar full av eiter og galle
  • spy gall
    tømme or seg allslags vondord

gall 2

substantiv inkjekjønn

galle 2

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin

Tyding og bruk

knuteforma misvekst på plantedel valda av snyltarar

eiter og galle

Tyding og bruk

vondlyndt tale eller åtferd;
Sjå: eiter, gall
Døme
  • spy ut eiter og galle som har bygd seg opp over lang tid;
  • ein kommentar full av eiter og galle

eiter

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt eitr

Tyding og bruk

  1. giftig væske frå dyr som orm, maur og edderkopp

Faste uttrykk

  • eiter og galle
    vondlyndt tale eller åtferd;
    sinne (1, beiskleik
    • spy ut eiter og galle som har bygd seg opp over lang tid;
    • ein kommentar full av eiter og galle

galder 2

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av lågtysk galle; av latin galla ‘galleblære’

Tyding og bruk

forelda: sjukdom på hest (1) med væskesamling i ledd og seneslirer

melankoli

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av melas ‘svart’ og kholos, khole ‘galle’, ettersom ein trudde svart galle var årsak til melankoli

Tyding og bruk

nedstemd, mismodig stode;
tungsinn
Døme
  • kjenne seg att i melankolien og nostalgien i boka

kolera

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk khole ‘galle, sinne’

Tyding og bruk

akutt, farleg og smittsam tarminfeksjon
Døme
  • døy av kolera

Faste uttrykk

  • velje mellom pest og kolera
    velje mellom to vonde

kolesterol

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk khole ‘galle’ og sterol

Tyding og bruk

feittstoff (med mange viktige funksjonar) som finst i alt vev i kroppen