Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

dogg 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt dǫgg

Tyding og bruk

  1. vassdamp frå lufta som har fortetta seg til dropar ved avkjøling
    Døme
    • dogga på marka;
    • kverve som dogg for sola
  2. Døme
    • dei eig ikkje dogga
Artikkelside

dogg 2, dogge 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk dog; jamfør tysk Dogge

Tyding og bruk

hund av ei gruppe med firkanta hovud og brei snute
Artikkelside

dogge 2

dogga

verb

Opphav

norrønt dǫggva; av dogg (1

Tyding og bruk

dekkje eller bli dekt med dogg
Døme
  • det dogga på rutene;
  • brilleglasa doggar;
  • dampen doggar til spegelen
Artikkelside

dogge 3

dogga

verb

Opphav

av eldre dansk dogge ‘fiskebåt’

Tyding og bruk

  1. om seglbåt: halde seg på same staden i open sjø mot vind eller bølgjer
  2. om maskindrive fartøy: liggje og vente for å kome til hamn
Artikkelside

lage seg

Tyding og bruk

Sjå: lage
  1. ordne seg;
    gå godt
    Døme
    • det lagar seg nok
  2. forme seg;
    vere i ferd med å bli
    Døme
    • det laga seg dogg på ruta;
    • det laga seg til uvêr
  3. gjere seg ferdig;
    bu seg
    Døme
    • lage seg til å reise
Artikkelside

hele 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt héla

Tyding og bruk

frosen dogg;
Artikkelside

defroster

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk defrost ‘fjerne frost, is’

Tyding og bruk

varmeapparat til å fjerne is og dogg på til dømes bilruter
Artikkelside

slåttedogg

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

dogg som gjer det lettare å slå gras
Artikkelside

sol 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sól, samanheng med latin sol; gresk helios

Tyding og bruk

  1. sjølvlysande himmellekam som er midtpunktet i eit planetsystem;
    Døme
    • mylderet av soler i Vinterbrauta
  2. særleg: sol (1, 3) som jorda er ein av planetane til og krinsar kring
    Døme
    • sola står opp i aust og går ned i vest;
    • snu seg med sola – i same leia som sola går over himmelen;
    • vi såg ikkje sola i heile ferien – vi hadde skya vêr i ferien
    • sagt når ein nyss omtalt dukkar opp
      • når ein snakkar om sola, så skin ho;
      • blid som ei sol – strålande blid
    • lysande punkt
      • få seg ein smell så ein ser både sol og måne
  3. Døme
    • liggje rett ut i sola;
    • få sola i auga;
    • kverve som dogg for sol – bli sporlaust borte
  4. strålande vakker jente, kvinne;
    særs blid jente, kvinne

Faste uttrykk

  • ein plass i sola
    særs gode ytre vilkår;
    framståande plass
  • ikkje la sola gå ned over vreiden sin
    vere snar å gløyme og tilgje
  • ikkje noko nytt under sola
    ikkje noko nytt;
    inga endring
  • skifte sol og vind
    ta rettferdige omsyn til begge sider
Artikkelside

doggvåt

adjektiv

Tyding og bruk

våt av dogg (1, 1)
Døme
  • doggvått gras
Artikkelside
Side 1 av 2