Avansert søk

35 treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

disk 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt diskr, gjennom latin; frå gresk diskos ‘(kaste)skive’

Tyding og bruk

  1. lengre bord, skranke i butikk, kafé og liknande
    Døme
    • sal av kjøt skal gå føre seg ved eigen disk
  2. tallerken (som ein tek brødet av i altargang)
  3. rund, svakt konkav skive av plast til å kaste så ho sviv roterande i lufta;

Faste uttrykk

  • selje over disk
    selje i butikk
    • eignar seg til å selje over disk
  • stå bak disken
    ekspedere i butikk
    • 20 års fartstid i å stå bak disken

disk 2

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk; same opphav som disk (1

Tyding og bruk

  1. rund magnetisk plate for ekstern lagring av data (2, 3)
    Døme
    • ein disk med ekstramateriale
  2. rund magnetisk plate som lagrar data (2, 3) (i ein datamaskin);
    Døme
    • disk og magnetband er typiske elektromagnetiske lager

disk 3

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kortord for diskvalifisering
Døme
  • ende med disk

diske 1

diska

verb

Opphav

jamfør norrønt uppdiskaðr ‘lagd på fat’; av disk (1 i eldre tyding ‘matfat’

Tyding og bruk

setje fram (rikeleg med) mat og drikke;

Faste uttrykk

  • diske opp
    varte opp (med noko)

diske 2

diska

verb

Tyding og bruk

kortform av diskvalifisere (1)
Døme
  • bli diska for doping

buffé, buffe

substantiv hankjønn

Uttale

bufeˊ

Opphav

gjennom fransk; frå mellomalderlatin bufetum ‘praktbord’

Tyding og bruk

  1. møbel til å ha dekkjetøy i
  2. tillaga mat som er sett fram på bord eller disk, som ein forsyner seg sjølv av
    Døme
    • forsyne seg frå ein buffé;
    • ein buffé med kalde og varme rettar

Faste uttrykk

  • ståande buffé
    mat som er sett fram slik at gjestene forsyner seg sjølve
    • halde selskap med ståande buffé

sporadisk

adjektiv

Uttale

sporaˋdisk eller  sporaˊdisk

Opphav

frå gresk, av speirein ‘strø, så’

Tyding og bruk

spreidd, tilfeldig;
av og til
Døme
  • sporadiske malmførekomstar;
  • ha sporadisk kontakt;
  • det vart påvist sporadiske tilfelle av sjukdomen

skranke

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk ‘gjerde, stenge’

Tyding og bruk

  1. smal, nokså høg benk eller vegg med opning i bank, kontor eller rettssal;
    Døme
    • gå i skranken for å kjøpe billettar;
    • skranken i ein rettssal
  2. turnapparat med to vassrette, parallelle stenger som kviler på loddrette stolpar
  3. noko som hindrar;
    Døme
    • bryte alle skrankar;
    • setje ein skranke for noko

stå bak disken

Tyding og bruk

ekspedere i butikk;
Sjå: disk
Døme
  • 20 års fartstid i å stå bak disken

selje over disk

Tyding og bruk

selje i butikk;
Sjå: disk
Døme
  • eignar seg til å selje over disk