Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
52 treff

Nynorskordboka 52 oppslagsord

bergart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av berg

Tyding og bruk

fast, uorganisk masse samansett av fleire slag mineral
Døme
  • gneis er ei bergart
Artikkelside

tuff 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå italiensk; av latin tofus

Tyding og bruk

  1. porøs bergart av avsett vulkansk oske
  2. porøs avleiring av kalk og kisel utfelt frå vatn
Artikkelside

tekstur

substantiv hankjønn

Opphav

latin textura ‘vev’

Tyding og bruk

  1. måte som stoff, fibrar, trådar eller liknande er bundne saman på
    Døme
    • teksturen på ei bergart;
    • muskelfibrane på seien har ein litt grovare tekstur enn på torsken;
    • ein hudkrem med kornete tekstur
  2. synleg, ofte følbart, mønster som strukturen i eit materiale gjev ei overflate;
    Døme
    • teksturen i ei slipt granittflate;
    • eg likte så godt teksturen på stoffet
Artikkelside

permeabilitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vere gjennomtrengjeleg;
evne til å trengje gjennom;
evne til å sleppe gjennom
Døme
  • ei bergart med låg permeabilitet
Artikkelside

granitt

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk granito ‘korna’, av latin granum ‘korn’; jamfør granat

Tyding og bruk

hard, eruptiv, kornete bergart av kvarts, feltspat og glimmer
Døme
  • stø som granitt

Faste uttrykk

  • kvit granitt
    prydstein av trondhjemitt
Artikkelside

eruptiv 2

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld eller er laga ved erupsjon (1)
    Døme
    • eruptiv vulkan
  2. som er kjenneteikna av plutselege og veldige utbrot av kjensler, sanseinntrykk eller liknande;
    Døme
    • ha ein eruptiv natur;
    • eruptive kjensler

Faste uttrykk

  • eruptiv bergart
    bergart som i flytande tilstand har brote fram frå det indre av jorda og storkna
Artikkelside

berg

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt berg, bjarg

Tyding og bruk

  1. heil eller samanhengande steinmasse;
    Døme
    • byggje på berg;
    • nakne berget stikk fram
  2. fjellslag, bergart
    Døme
    • hardt berg
  3. stor høgd av berg (1);
    (lite) fjell
    Døme
    • mellom bakkar og berg utmed havet;
    • stø som berg
  4. stor haug, dunge
    Døme
    • eit berg av mjølsekker

Faste uttrykk

  • her på berget
    (frå Holbergs ‘Erasmus Montanus’) her heime
  • stå som i berg
    stå heilt fast
    • maskinen stod som i berg
  • tru kan flytte berg
    tru kan utrette store ting
Artikkelside

vulkansk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld vulkanar
Døme
  • ein vulkansk bergart;
  • vulkansk aktivitet
Artikkelside

struktur

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, av struere ‘byggje, ordne’

Tyding og bruk

  1. måte som noko er sett saman eller bygd opp på (av ulike smådelar);
    Døme
    • strukturen i eit atom;
    • ei bergart med krystallinsk struktur;
    • grammatiske strukturar;
    • den politiske strukturen i kommunen
  2. eining med ei viss oppbygging som er knytt til funksjon eller eigenart
    Døme
    • ein struktur i Nordsjøen med både gass og olje
  3. utforming av ei overflate;
    Døme
    • papir med grov struktur;
    • gje overflata ein ru struktur
Artikkelside

steinslag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

slag (2 av stein;
Døme
  • harde og mjuke steinslag
Artikkelside
Side 1 av 6