Avansert søk

Nynorskordboka 3 oppslagsord

substantiv ubøyeleg

av latin homo ‘menneske’ og sapiens ‘tenkjande, klok’, presens partisipp av sapere ‘ha forstand, vere klok’

mennesket som zoologisk art

substantiv inkjekjønn

gjennom dansk, frå gammalfrisisk manniska, menneska, jamfør norrønt manneskja og mennskr ‘menneskeleg’, samanheng med mann; jamfør menneskje

skapning, vesen med opprett gonge, høg intelligens og evne til å tale;
Homo sapiens;
til skilnad frå dyr og plante
Døme
- det moderne mennesket;
- menneske og dyr;
- Gud og menneske
individ, person
Døme
- eit godt menneske;
- eit vakse menneske;
- ein by med 380 000 menneske;
- det var ikkje eit menneske å sjå;
- ha noko godt i huset i tilfelle det skulle kome eit menneske
- - bymenneske
  - friluftsmenneske
  - gjennomsnittsmenneske
  - ordensmenneske
  - overmenneske
  - stemningsmenneske
individ med tanke på menneskelege eigenskapar;
til skilnad frå maskin (1)
Døme
- ho er da berre eit menneske
individ med tanke på menneskeverd
Døme
- han er da eit menneske, han òg
i tiltale og omtale (ofte nedsetjande)
Døme
- kom inn da, menneske!
- kva er det du gjer, menneske!
- stakkars menneske;
- eg kjenner ikkje desse menneska

aldri bli menneske att
etter ei ulukke: vere fysisk eller psykisk nedbroten
nytt og betre menneske
positivt forandra;
utkvilt
kjenne seg som eit nytt og betre menneske

substantiv hankjønn

menneska til forskjell frå andre pattedyr
Døme
- det finst éin menneskerase, homo sapiens
uvitskapleg og støytende nemning for gruppe av menneske som skil seg frå andre grupper ved ei rekkje fysiske kjenneteikn, til dømes hudfarge og hårtype;
jamfør rase (1, 2)
Døme
- den omdiskuterte artikkelen legg til grunn at menneskerasar finst