Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
631 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

akkumulator

substantiv hankjønn

Uttale

akumulaˊtor, i fleirtal akumulaˊtorer eller  akumulatoˊrer

Opphav

fra latin; jamfør akkumulere

Betydning og bruk

apparat (1) til å samle opp energi som en senere kan ta ut
Artikkelside

Nynorskordboka 630 oppslagsord

fleirtal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. største delen av ei samling eller gruppe;
    mengd som utgjer meir enn halvparten;
    Døme
    • vere i fleirtal;
    • få fleirtal i Stortinget;
    • ha fleirtalet på si side;
    • fleirtalet meiner …
  2. i grammatikk: ordform som viser at det er tale om fleire enn éin;
    til skilnad frå eintal og total (2, 2)
    Døme
    • ordet står i fleirtal;
    • ‘gutar’ er ubunden form fleirtal av ‘gut’

Faste uttrykk

Artikkelside

ulik

adjektiv

Opphav

norrønt úlíkr

Tyding og bruk

  1. ikkje lik;
    som skil seg frå;
    annleis (enn), forskjellig (frå)
    Døme
    • ho er ulik mor si;
    • dette er ulikt deg – ikkje typisk for deg;
    • eit tal ulikt null
  2. Døme
    • gjere noko ulikt – fare stygt åt
  3. Døme
    • () likt og ulikt – (gjette på, snakke om) alt slag, laust og fast, viktig og uviktig
  4. Døme
    • kjenne seg ulik
  5. i fleirtal: nokre, fleire, ymse, forskjellige
    Døme
    • prøve ulike måtar;
    • i ulike land
Artikkelside

apostelhest

substantiv hankjønn

Opphav

av apostel

Tyding og bruk

i fleirtal: føtene (1 (av di Jesu apostlar gjekk til beins frå stad til stad)
Døme
  • ty til apostelhestane for å kome heim
Artikkelside

tvenn, tvinn 2

adjektiv

Opphav

norrønt tvennr, tvinnr; samanheng med tvi-

Tyding og bruk

særleg i fleirtal: to (3
Døme
  • gjere noko tvenne gonger el. gongene;
  • det tok seg opp att tvenne vender el. vendene – to gonger
Artikkelside

stoffnamn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

namn på stoff (1) eller masse
Døme
  • stoffnamn som ‘sukker’ og ‘snø’ er sjeldan brukte i fleirtal
Artikkelside

tumult

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin av tumere ‘svulme, fyke opp (i sinne)'

Tyding og bruk

særleg i fleirtal: oppstyr, bråk, opptøyar
Døme
  • det kom til tumultar under streiken
Artikkelside

tumor

substantiv hankjønn

Uttale

tum´or, i fleirtal tu´morar eller  tumoˊrar

Opphav

av latin tumere ‘svulme’

Tyding og bruk

  1. i medisin: svulst
  2. i medisin: oppsvulming, opphovning, heving
Artikkelside

tullfakte

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

i fleirtal: toskete framferd
Døme
  • slutt med desse tullfaktene!
Artikkelside

subsidie

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, av subsidium ‘hjelp, bistand’

Tyding og bruk

særleg i fleirtal: pengehjelp, stønad, tilskot (særleg om det å bruke statsmidlar til å halde kostnadene nede)
Døme
  • bøndene fekk subsidiar
Artikkelside

syn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt sýn; same opphav som sjon

Tyding og bruk

  1. evne til å sjå;
    Døme
    • ha godt syn;
    • dimmast på synet
  2. det å sjå, få auge på
    Døme
    • ved synet av noko;
    • få syn for segn – få sjå sjølv at noko verkeleg er slik ein har høyrt;
    • for syns skuld – på liksom
  3. noko som ein ser;
    Døme
    • det var eit trist syn;
    • det var eit syn eg seint vil gløyme
  4. Døme
    • få sola midt i synet;
    • sjå beint i synet på ein;
    • seie det beint i synet på ein
  5. Døme
    • ha eit anna syn på saka
  6. høve til å sjå, sikt (2, 1)
    Døme
    • det var godt syn i dag
    • høve i det heile
      • eg ser (meg) ikkje syn med el. på å gjere det
Artikkelside