Nynorskordboka
ikkje
adverb
Opphav
norrønt ekkiTyding og bruk
- brukt til å nekte innhaldet i ei setning
Døme
- eg røykjer ikkje;
- han vil ikkje gå;
- er han ikkje gått enno?
- ikkje veit eg korleis det skal gå;
- meg skremmer han ikkje;
- kvifor ikkje det?
- brukt i undersetning
- ho sa at ho ikkje ville reise;
- da han ikkje var komen til rett tid, gjekk dei;
- det er ikkje det at han ikkje greier det
- brukt i spørjesetning der ein ventar eit stadfestande svar
Døme
- er ho ikkje stor og sterk?
- luktar det ikkje fælt?
- brukt for å uttrykkje ei spørjande eller tvilande tyding
Døme
- han går da vel ikkje og mistrivst og stundar heim?
- du har vel ikkje ein tiar å låne meg?
- brukt i utbrot der den nektande utsegna har positiv tyding
Døme
- sanneleg er det ikkje Mari som sit der!
- brukt for å gje eit einskilt ord eller ledd nektande tyding
Døme
- ikkje ein lyd høyrde dei;
- ikkje nokon skulle vite det;
- han kunne kanskje ikkje lese?
- brukt saman med adjektiv som nemner dårleg kvalitet, låg grad eller liknande, for å uttrykkje motsett tyding
Døme
- det var ikkje dårleg!
- det var ikkje lite han fekk gjort
Faste uttrykk
- ikkje det eg veitbrukt for å svare nektande, men med atterhald
- har han flytta? Ikkje det eg veit
- ikkje for detbrukt for å hindre at nokon legg for stor vekt på ei føregåande ytring
- fekk du verkeleg alt det der? Ja, ikkje for det, du har jo fortent det
- ikkje for å …brukt for å seie imot ei mogleg innvending
- ikkje for å skryte, men eg har hatt mange viktige verv
- ikkje sant
- brukt som ei oppmoding til å stadfeste eller godkjenne innhaldet i ei ytring
- du ser det for deg, ikkje sant?
- brukt for å stadfeste innhaldet i noko ein annan seier
- det var utruleg vakkert. Ja, ikkje sant?