Nynorskordboka
gud
substantiv hankjønn
| eintal | fleirtal | ||
|---|---|---|---|
| ubunden form | bunden form | ubunden form | bunden form |
| ein gud | guden | gudar | gudane |
Opphav
norrønt goð, guðTyding og bruk
- overnaturleg skapning som har makt over naturen og menneska (og som blir æra og dyrka)
Døme
- greske gudar;
- dyrke framande gudar;
- bli æra som ein gud
- som etterledd i ord som
- kjærleiksgud
- krigsgud
- (brukt som særnamn) i monoteistiske religionar, særleg kristendomen: allmektig skapar som rår over verda og menneska;personleggjord åndeleg kraft som menneske ber til
Døme
- tru på Gud;
- be til Gud;
- takke Gud;
- Gud vere lova;
- Herren vår Gud;
- forkynne Guds rike;
- trua på Jesus som Guds son;
- misbruke Guds namn;
- lære at alle menneske er Guds barn
- brukt i utrop og andre meir eller mindre faste seiemåtar
Døme
- gud hjelpe meg;
- gode gud for eit vêr;
- gud, så redd eg vart;
- det er eit guds under at det gjekk godt;
- det var ei guds lykke at ikkje fleire liv gjekk tapt
Faste uttrykk
- av Guds nådesom er svært evnerik
- ein kunstnar av Guds nåde
- det må gudane vitedet aner eg ikkje
- det skal gudane vitedet er sikkert
- eit syn for gudarnoko som er svært vakkert eller umåteleg morosamt å sjå
- for guds skuldframfor alt;
for all del- sei for guds skuld ikkje noko
- gud betre
- brukt i utrop
- gud betre oss for eit vêr;
- gud betre for ei herleg tid
- sant å seie;
ærleg talt- det er nok slik fatt, gud betre
- Gud nådebrukt som trugsel: måtte Gud vise nåde (til den som vågar det nemnde)
- Gud nåde deg om du kjem for seint!
- gud og kvarmannabsolutt alle
- han skrytte av det til gud og kvarmann
- gud veitdet er ikkje godt å seie;
ingen kan vite- gud veit kvar han er no
- gudane veitdet er ikkje godt å seie;
ingen kan vite- gudane veit korleis det gjekk til