Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
21 результатів

Словник нюношка 21 oppslagsord

sylinder

іменник чоловічий

Походження

gjennom latin; frå gresk kylindros ‘rulle, valse’

Значення та вживання

  1. valseforma lekam
    Приклад
    • rekne ut volumet av ein sylinder
  2. sylindrisk holrom til dømes i ein dampmaskin eller ein forbrenningsmotor der stempelet går fram og attende
    Приклад
    • motoren har fire sylindrar
Сторінка статті

basis

іменник чоловічий

Походження

frå gresk ‘grunnvoll’, opphavleg ‘steg’

Значення та вживання

  1. fundament, underlag (for eit byggverk);
    fot (1, 5) på ei søyle
  2. grunnlag, føresetnad for noko
    Приклад
    • drøfte spørsmålet på brei basis;
    • arbeide på frivillig basis
  3. i matematikk: grunnflate i sylinder, kjegle og liknande;
    grunntal i eit tal- eller logaritmesystem
  4. i landmåling: avstandsmålt linje som dannar grunnlag for målestokken i triangulering
  5. grunndel av noko
    Приклад
    • måling med olje som basis
Сторінка статті

romfigur

іменник чоловічий

Значення та вживання

figur av linjer og punkt som femner om dei tre dimensjonane lengd, breidd og høgd, til dømes sylinder (1) eller kube (1;
til skilnad frå planfigur
Приклад
  • rekne ut overflata av romfigurar
Сторінка статті

sleid, sleide

іменник чоловічий

Походження

av engelsk slide ‘noko som glir eller kan skuvast’

Значення та вживання

  1. maskindel som opnar og stengjer for inn- og utstrøyming i ein sylinder i til dømes ein dampmaskin, ein regulator eller eit trykkluftverktøy
  2. maskindel som styrer ei glidande rørsle langs ei skinne;
Сторінка статті

topplok, topplokk

іменник середній

Значення та вживання

  1. lok over toppen av ein sylinder (2) i ein motor
  2. i bunden form eintal: hovudet, tankane
    Приклад
    • det skjer mykje i topploket hennar;
    • bruk topploket!

Фіксовані вирази

  • koke under/i topploket
    vere hissig eller sint (ofte på grunn av stress)
    • i sluttminutta kokte det under topploket på spelarane;
    • kø kan få det til å koke i topploket
Сторінка статті

tromme 1

іменник жіночий

Походження

gjennom lågtysk, frå latin trumba ‘trompet’; same opphav som norrønt trumba ‘lur, trompet’

Значення та вживання

slaginstrument av ein hol sylinder med utspent skinn til å slå på
Приклад
  • slå på tromme;
  • han spelar tromme i korpset

Фіксовані вирази

Сторінка статті

rund

прикметник

Походження

frå lågtysk; av latin rotundus, av rota ‘hjul’

Значення та вживання

  1. med form som ein sirkel, ellipse eller liknande
    Приклад
    • ei rund bordplate;
    • eit rundt hol;
    • barnet har store, runde auge
  2. med form som ei kule, ein sylinder eller liknande
    Приклад
    • rund som eit egg;
    • jorda er rund;
    • runde stokkar
  3. Приклад
    • han har runde armar
  4. Приклад
    • vere rund i ryggen
  5. om fisk: heil, med hovud, gjeller og innmat;
    ikkje sløgd
    Приклад
    • frysing av rund fisk
  6. blid og omgjengeleg;
    Приклад
    • ein rund type
  7. som ikkje støyter nokon;
    som unngår problem
    Приклад
    • runde og ufarlege samtalar
  8. Приклад
    • runde formuleringar;
    • runde talemåtar
  9. om tal eller sum: som kan delast med 10;
    avrunda
    Приклад
    • sende ein rund sum;
    • feire runde år
  10. Приклад
    • eit flygel med ein syngjande, rund klang
  11. om smak: fyldig (4)
    Приклад
    • vinen er rund i smaken

Фіксовані вирази

  • liggje rund
    liggje fullt påkledd
  • med rund hand
    rikeleg, raust
    • dele ut gåver med rund hand
  • rund i kantane
    tolerant og medgjerleg;
    romsleg (2)
  • rundt rekna
    om lag
Сторінка статті

rulle 2

rulla

дієслово

Походження

jamfør rull og rulle (1

Значення та вживання

  1. flytte seg (bortetter eit underlag) ved å dreie seg rundt sin eigen akse;
    Приклад
    • rulle over ende;
    • bilen rullar nedover;
    • stuparen rulla rundt i lufta
  2. få til å rulle (2, 1);
    Приклад
    • dei rulla ei tønne over golvet
  3. jamne med rull eller rulle;
    Приклад
    • rulle tøy;
    • dei rullar åkeren
  4. lage (noko som liknar) ein rull eller ei kule
    Приклад
    • rulle ein sigarett;
    • han har rulla saman teppet
  5. gå i bølgjegang
    Приклад
    • havet rullar mot stranda
  6. om fartøy: vere i rørsle frå side til side i bølgjene
    Приклад
    • båten rulla kraftig
  7. om lyd: drønne;
    rumle lenge
    Приклад
    • tora rulla
  8. uttale norsk ‘r’ med tungespissen;
    til skilnad frå skarre (1, 2)
    Приклад
    • rulle på r-ane

Фіксовані вирази

  • rulle med auga
    sperre opp auga og røre augeepla, til dømes som uttrykk for forakt, overrasking eller oppøsing;
    jamfør himle (2, 2)
  • rulle ned
    • få noko samanrulla til å falde seg ut nedover
      • rulle ned gardina
    • få bilvindauge til å gli ned og opne seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
      • eg rulla ned vindauget
  • rulle opp
    • falde saman (oppover) til ein rull
      • han har rulla opp skjorteermane;
      • gardinene er rulla opp
    • få bilvindauge til å gli opp og lukke seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
      • eg rulla opp bilvindauget
    • avsløre litt etter litt
      • politiet rulla opp eit kriminelt miljø
    • oppklare
      • det var media som rulla opp saka
    • teikne, skildre
      • boka rullar opp ei trist historie om rus og vald
  • rulle ut
    • falde ut ein rull
      • rulle ut den raude løparen;
      • eg har rulla ut soveposen
    • forme noko til ei kule eller ein sylinder med roterande rørsler med hendene
      • rulle ut bollar
    • setje i verk noko på løpande band;
      innføre i eit (større) område
      • dei har rulla ut breiband i heile dalen
Сторінка статті

rakett

іменник чоловічий

Походження

av italiensk rocchetta, av rocca ‘tein’, opphavleg same opphav som rokk (1

Значення та вживання

  1. prosjektil med sylinderform, som får stor fart og kan fly høgt eller langt ved hjelp av ein reaksjonsdriven motor eller liknande
    Приклад
    • skyte opp rakettar;
    • rakettane fór opp mot himmelen
  2. våpen med eit sylinderforma ytre og med ein rakettmotor og sprengladning;
    Приклад
    • landet har skote opp fleire rakettar;
    • fleire hus vart øydelagde av rakettane
  3. sylinder av papp som med ein drivladning og krut eksploderer i lufta og gjev fine fargar;
    Приклад
    • skyte opp rakettane på nyårsaftan
  4. fartøy med rakettmotor og plass til menneske og utstyr for reiser i verdsrommet
    Приклад
    • dei har sendt ein rakett til Mars;
    • dei tre astronautane drog i raketten til månen

Фіксовані вирази

  • ein rakett i baken/rumpa/ræva
    noko som aukar aktiviteten, innsatsen, farten eller liknande
    • tidsfristen sette verkeleg ein rakett i rumpa på han;
    • skal ho få gjort noko, må ho få ein rakett i ræva;
    • dei er så treige, dei treng ein rakett i baken
Сторінка статті

form

іменник жіночий

Походження

norrønt form; frå latin

Значення та вживання

  1. ytre avgrensing av ein ting;
    Приклад
    • rund form;
    • forma på bordet;
    • ha form som ein sylinder
  2. måte eit ord kan opptre på, særleg med omsyn til bøying, uttale og skrivemåte;
    utsjånad til eller variant av eit ord
    Приклад
    • ubunden form eintal;
    • skrive bokmål med radikale former
  3. måte som noko finst, ovrar seg eller er sett saman på;
    type, art, variant
    Приклад
    • stoffet finst i både fast og flytande form;
    • varme er ei form for energi;
    • ymse former for misbruk;
    • skilnaden på form og innhald
  4. rett måte å te seg eller opptre på;
    Приклад
    • halde på formene;
    • leggje vekt på ytre former;
    • i verdige former
  5. (god) fysisk tilstand
    Приклад
    • kome i form;
    • i dårleg form;
    • finne forma til VM
  6. behaldar til å forme eller støype noko i
    Приклад
    • støype i form;
    • eldfast form

Фіксовані вирази

  • i form av
    som består av eller kjem til uttrykk som
    • betale i form av narkotika;
    • finansieringa er komen i stand i form av eit lån
  • ta form
    bli ferdig;
    utvikle seg
    • planane byrjar å ta form;
    • det nye kyrkjebygget er i ferd med å ta form
  • ta form av
    sjå ut eller ha eigenskapar som;
    kome til uttrykk gjennom
    • møblane tek form av silhuettar og andlet når ein skrur av lyset;
    • samarbeidet vil først og fremst ta form av utveksling av informasjon
Сторінка статті