Avansert søk

Nynorskordboka 39 oppslagsord

skryte

skryta

verb

Opphav

av lågtysk schruten ‘snorke, puste’

Tyding og bruk

framheve eller rose, særleg på ein overdriven måte;
prale, braute
Døme
- skryte av rikdomen sin;
- ho skryter av kollegaene sine;
- han skrytte for å erte henne
- brukt som adjektiv:
  skrytande avisoppslag
om esel: lage ein høg, skrikande lyd

Faste uttrykk

skryte opp
rose (nokon) sterkt (og ufortent)
han skrytte opp seg sjølv
skryte opp i skyene
framstille svært fordelaktig
fiskekakene vart skrytte opp i skyene
skryte på seg
påstå noko fordelaktig om seg sjølv
dei skryter på seg ein kunnskap dei umogleg kan ha

skryten

adjektiv

Tyding og bruk

skrytete, skrøyten

sky 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ský

Tyding og bruk

tett samling av vassdropar eller iskrystallar i atmosfæren
Døme
- det samla seg mørke skyer i vest;
- sjå eit lysskjær gjennom skyene
- - godvêrssky
  - toresky
  - uvêrssky
tett samling av røyk, støv eller liknande
Døme
- skyer med giftig gass;
- ei sky av mygg
- - røyksky
  - støvsky
brus av hår eller liknande
Døme
- håret stod i ei sky rundt hovudet hennar
i IT: samling av datatenester der store mengder data kan lagrast og nåast via internett
Døme
- lagre i skya

Faste uttrykk

i skyene
svært lykkeleg
ho er oppe i skyene;
han var heilt i skyene
ikkje ei sky på himmelen
- klarvêr
  det er ikkje ei sky å sjå på himmelen
- problemfri tilstand
  det var ikkje ei sky på himmelen i tilhøvet mellom dei to landa
rose nokon opp i skyene
skryte av nokon
sveve oppe i skyene
ikkje ha kontakt med røyndomen

ikkje

adverb

Opphav

norrønt ekki

Tyding og bruk

brukt til å nekte innhaldet i ei setning
Døme
- eg røykjer ikkje;
- han vil ikkje gå;
- er han ikkje gått enno?
- ikkje veit eg korleis det skal gå;
- meg skremmer han ikkje;
- kvifor ikkje det?
- brukt i undersetning
  ho sa at ho ikkje ville reise;
  da han ikkje var komen til rett tid, gjekk dei;
  det er ikkje det at han ikkje greier det
brukt i spørjesetning der ein ventar eit stadfestande svar
Døme
- er ho ikkje stor og sterk?
- luktar det ikkje fælt?
brukt for å uttrykkje ei spørjande eller tvilande tyding
Døme
- han går da vel ikkje og mistrivst og stundar heim?
- du har vel ikkje ein tiar å låne meg?
brukt i utbrot der den nektande utsegna har positiv tyding
Døme
- sanneleg er det ikkje Mari som sit der!
brukt for å gje eit einskilt ord eller ledd nektande tyding
Døme
- ikkje ein lyd høyrde dei;
- ikkje nokon skulle vite det;
- han kunne kanskje ikkje lese?
brukt saman med adjektiv som nemner dårleg kvalitet, låg grad eller liknande, for å uttrykkje motsett tyding
Døme
- det var ikkje dårleg!
- det var ikkje lite han fekk gjort

Faste uttrykk

ikkje det eg veit
brukt for å svare nektande, men med atterhald
har han flytta? Ikkje det eg veit
ikkje for det
brukt for å hindre at nokon legg for stor vekt på ei føregåande ytring
fekk du verkeleg alt det der? Ja, ikkje for det, du har jo fortent det
ikkje for å …
brukt for å seie imot ei mogleg innvending
ikkje for å skryte, men eg har hatt mange viktige verv
ikkje sant
- brukt som ei oppmoding til å stadfeste eller godkjenne innhaldet i ei ytring
  du ser det for deg, ikkje sant?
- brukt for å stadfeste innhaldet i noko ein annan seier
  det var utruleg vakkert. Ja, ikkje sant?

hurra 2

interjeksjon

Opphav

av engelsk hurrah og tysk hurra

Tyding og bruk

utrop brukt for å uttrykkje hylling eller glede

Døme

hurra for jubilanten!
hipp, hipp hurra!
hurra, no er vi endeleg ferdige!

Faste uttrykk

ikkje noko å rope hurra for
ikkje noko å skryte av

heim 2

adverb

Opphav

norrønt heim

Tyding og bruk

til heimen eller heimstaden
Døme
- reise heim;
- kome heim;
- bli med nokon heim
til heimlandet
Døme
- ta heim varer frå utlandet;
- reise heim til Noreg
til himmelen
Døme
- kome heim til Gud

Faste uttrykk

gå heim
slå godt an
denne boka vil gå heim hos unge gutar
ikkje mykje å skrive heim om
ikkje noko å skryte av
ta heim sigeren
vinne

uhemma, uhemja

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje hemja;

hemningslaus, grenselaus

Døme

uhemma vekst;
uhemma brøling

brukt som adverb:
- le uhemma;
- skryte uhemma av nokon

skryte på seg

Tyding og bruk

påstå noko fordelaktig om seg sjølv;

Sjå: skryte

Døme

dei skryter på seg ein kunnskap dei umogleg kan ha

skryte opp i skyene

Tyding og bruk

framstille svært fordelaktig;

Sjå: skryte

Døme

fiskekakene vart skrytte opp i skyene

skryte opp

Tyding og bruk

rose (nokon) sterkt (og ufortent);

Sjå: skryte

Døme

han skrytte opp seg sjølv

Side 1 av 4

Resultat per side: