Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

radioaktiv

adjektiv

Tyding og bruk

om grunnstoff: som sender ut partiklar og elektromagnetisk stråling som oppstår når eit atom blir spalta
Døme
  • radioaktive stoff;
  • radioaktiv bombe

Faste uttrykk

  • radioaktiv stråling
    stråling frå atomkjerne som kan vere helseskadeleg
  • radioaktivt avfall
    rest av radioaktivt materiale som er danna i til dømes ein kjernereaktor, og som kan vere ein fare for miljøet
  • radioaktivt nedfall
    radioaktive stoff som er slopne ut i lufta, til dømes ved atomsprenging, atomulykker eller liknande, og som så fell ned på jorda, og er skadelege for miljøet
Artikkelside

halveringstid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tid som går med før verknaden av eit stoff er redusert til det halve, til dømes radioaktiv stråling
Døme
  • det radioaktive stoffet har ei halveringstid på tretti år
Artikkelside

radio-

prefiks

Opphav

av latin radius ‘stråle’

Tyding og bruk

prefiks (1) i ord som gjeld stråling;
Artikkelside

strålingssjuke

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

fysiske symptom og skadar i ein tidleg fase hos individ som har fått større mengder radioaktiv stråling
Artikkelside

stråling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å stråle;
    særleg: ulike former for energioverføring
    Døme
    • radioaktiv stråling
  2. i fysikk

Faste uttrykk

  • elektromagnetisk stråling
    overføring av energi med elektromagnetiske bølgjer
    • synleg lys er døme på elektromagnetisk stråling
  • kosmisk stråling
    partiklar frå ein stad utanfor jorda som treffer atmosfæren med svært høg fart
Artikkelside

dekontaminering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. fjerning av smittestoff
  2. reinsing for kjemisk eller radioaktiv ureining (1)
Artikkelside

dekontaminere

dekontaminera

verb

Tyding og bruk

  1. fjerne smittestoff
  2. reinse for kjemisk eller radioaktiv ureining (1)
Artikkelside

detektor

substantiv hankjønn

Uttale

detekˊtor, i fleirtal detektoˊrar; detekˊtorar

Opphav

av engelsk detect; jamfør detektiv

Tyding og bruk

  1. instrument som påviser og måler ein fysisk storleik, til dømes radioaktiv stråling eller elementærpartiklar
  2. i radio og fjernsyn: likerettar som formar om eit signal til opphavleg lyd eller bilete
Artikkelside

helsefysikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

lære om følgjene av og vern mot helsefarlege fysiske verknader, særleg av radioaktiv stråling
Artikkelside

geigerteljar

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den tyske fysikaren Hans Geiger, 1882–1945

Tyding og bruk

apparat til å påvise og måle radioaktiv stråling med
Artikkelside
Side 1 av 2