Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
23 treff

Nynorskordboka 23 oppslagsord

oversikt

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Übersicht

Tyding og bruk

  1. kunnskap om alle sidene ved eit emne, ei sak eller eit spørsmål;
  2. kort framstilling av hovudinnhaldet av noko;
Artikkelside

summarisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk; frå latin, av summa ‘sum’

Tyding og bruk

i stutte drag;
Døme
  • eit summarisk referat;
  • gje ei summarisk oversikt

Faste uttrykk

  • felle summariske dommar
    ta stilling til noko utan grundig handsaming
Artikkelside

status

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, av stare ‘stå’

Tyding og bruk

  1. posisjon i høve til eit system, ei gruppe eller ei rangfølgje;
    rang, stilling
    Døme
    • ha høg diplomatisk status;
    • få status som sjølvstendig stat;
    • endringar i ekteskapleg status
  2. Døme
    • eit yrke som gjev status
  3. oversyn over aktiva og passiva i ein rekneskap ved slutten eller byrjinga av ein rekneskapsbolk
  4. oversyn over ei stode eller ein situasjon
    Døme
    • kva er status no?

Faste uttrykk

  • gjere opp status
    • utarbeide ein endeleg rekneskap (1)
      • gjere opp status ved årsskiftet
    • skaffe seg oversikt over ein situasjon for å finne ut kvar ein står
      • bli 40 år og gjere opp status i livet
Artikkelside

rekneskap

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk rekenschap; av rekne

Tyding og bruk

  1. oversikt over inntekter og utgifter, aktiva og passiva
    Døme
    • føre rekneskap;
    • revidere ein rekneskap
  2. utgreiing, forklaring;
    Døme
    • partiet la fram den politiske rekneskapen for perioden

Faste uttrykk

  • halde rekneskap med
    halde oversikt over
    • han held nøye rekneskap med kor mange timar han har jobba
  • stå til rekneskap for noko
    stå til ansvar for noko
    • dei ansvarlege må stå til rekneskap for feilen
Artikkelside

registrere

registrera

verb

Opphav

av mellomalderlatin registrare, av registrum; jamfør register

Tyding og bruk

  1. føre inn i register (1)
    Døme
    • bilen er registrert på Hamar
    • brukt som adjektiv:
      • ein registrert brukar av tenesta
  2. notere seg;
    merkje seg
    Døme
    • ho registrerte at dei tok til å bli trøytte
  3. måle automatisk
    Døme
    • ein seismograf registrerer jordskjelv
  4. setje register (2) på eit orgel i eller ut av funksjon

Faste uttrykk

  • registrere seg
    syrgje for at ein blir ført opp i ei oversikt
    • ho har registrert seg som deltakar på konferansen;
    • du må registrere deg i resepsjonen når du kjem
  • registrert varemerke
    varemerke som er ført inn i eit register, og som ei verksemd har eineretten til å nytte
Artikkelside

bilete, bilde

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt bilæti

Tyding og bruk

  1. (teikna, måla, fotografert) attgjeving av noko eller nokon
    Døme
    • måle eit bilete;
    • ha bilete på veggen;
    • sjå på bilete
  2. Døme
    • ha eit klart bilete av noko;
    • ha bilete i hovudet
  3. Døme
    • romanen gjev eit råkande bilete av tilhøva under krigen
  4. Døme
    • tale i bilete
  5. aktuell situasjon (slik han ter seg)
    Døme
    • etter kommunevalet er biletet eit anna

Faste uttrykk

  • få eit bilete av
    få inntrykk av eller oversikt over
    • vi må få eit bilete av situasjonen
  • gje eit bilete av
    gje eit inntrykk av;
    spegle av
    • målingane gjev eit bilete av meiningane i ulike landsdelar
  • kome inn i biletet
    bli aktuell, måtte reknast med
    • andre reglar kan kome inn i biletet
  • ta bilete
    fotografere
    • kan du ta eit bilete av meg?
  • vere inne i biletet
    gjere seg gjeldande
    • dei har vore sterkt inne i biletet
  • vere ute av biletet
    vere uaktuell
    • to av alternativa er ute av biletet
Artikkelside

uoversiktleg

adjektiv

Tyding og bruk

som ein ikkje har oversikt over;
Døme
  • ein uoversiktleg vegsving;
  • situasjonen er uoversiktleg
Artikkelside

ugrei

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er vanskeleg å få oversikt over;
    innfløkt, innvikla;
    rotete, uklar
    Døme
    • ugreitt lende;
    • ei ugrei sak;
    • eit ugreitt spørsmål
    • brukt som adverb:
      • tale ugreitt
  2. ikkje bra;
    problematisk, urovekkjande
    Døme
    • det er noko ugreitt med det;
    • hamne i ugreie situasjonar
    • brukt som adverb:
      • te seg ugreitt
  3. Døme
    • ugreie folk
    • brukt som adverb:
      • ho slo seg ugrei
Artikkelside

tabell

substantiv hankjønn

Opphav

diminutiv av latin tabula ‘tavle’

Tyding og bruk

systematisk oversikt over data (i form av tal, ord eller liknande), ordna i loddrette kolonnar og horisontale rader
Artikkelside

tavle

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt tafla ‘tavle, brikke’, gjennom lågtysk; frå latin tabula

Tyding og bruk

  1. plate til å skrive på eller digital skjerm festa på vegg eller stativ i klasserom eller møterom
  2. plate av papp, kork eller tre til å slå opp meldingar, kunngjeringar eller liknande på
  3. flat og tynn helle, plate eller skive til å hogge eller risse inn teikn eller skrive på
  4. liste eller oversikt over noko
  5. (ramme med) plate av voks som bier byggjer i kuben og forsyner med celler for honning eller yngel
  6. panel med brytarar, kontroll- og måleinstrument eller liknande
Artikkelside
Side 1 av 3