Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
23 treff

Nynorskordboka 23 oppslagsord

merkedag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. viktig, minneverdig dag
    Døme
    • ein merkedag i historia
  2. om eldre forhold: dag da folk tok varsel for vêret og årsveksten
    Døme
    • merkedagane på primstaven
Artikkelside

bodskapsdag

substantiv hankjønn

Faste uttrykk

  • Maria bodskapsdag
    kyrkjeleg merkedag som blir feira ein søndag i slutten av mars
Artikkelside

vesen

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk, av wesen ‘vere’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha eit vinnande vesen
  2. Døme
    • politikkens vesen;
    • religionens inste vesen
  3. Døme
    • eit levande vesen;
    • overnaturlege vesen;
    • ynkelege, små vesen
  4. brukt som etterledd i samansetningar: grein av offentleg forvaltning;

Faste uttrykk

  • gjere vesen av
    lage (for) stort oppstyr av;
    bry seg (for) mykje med;
    leggje (for) stor vekt på
    • ein merkedag som eg ikkje har tenkt å gjere noko vesen av
Artikkelside

drikke 3

drikka

verb

Opphav

norrønt drekka

Tyding og bruk

  1. gje væske til kroppen gjennom munnen
    Døme
    • drikke eit glas vatn;
    • drikke kaffi;
    • han drakk mjølk til frukost
  2. nyte alkohol;
    misbruke alkohol
    Døme
    • dei drakk kvar helg;
    • drikke seg full;
    • drikke seg til mot;
    • ho lova seg sjølv aldri å begynne å drikke igjen
  3. om eldre forhold: feire høgtid eller merkedag med drikkelag
    Døme
    • drikke jul;
    • drikke bryllaup
  4. suge til seg
    Døme
    • han drakk sol og frisk luft

Faste uttrykk

  • drikke ei skål
    skåle (2
    • drikke ei skål for hell og lykke
  • drikke nokon under bordet
    skjenkje nokon så fulle at dei ikkje greier å stå på beina
  • drikke opp
    • drikke til det er tomt;
      tømme (1)
      • du må drikke opp vatnet ditt før du får brus!
    • bruke alle pengane sine på alkoholhaldig drikke
      • han drakk opp heile løna si
Artikkelside

gjere vesen av

Tyding og bruk

lage (for) stort oppstyr av;
bry seg (for) mykje med;
leggje (for) stor vekt på;
Sjå: vesen
Døme
  • ein merkedag som eg ikkje har tenkt å gjere noko vesen av
Artikkelside

sommardag, sommarsdag, sumardag, sumarsdag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. dag om sommaren
    Døme
    • ein lys sommardag
  2. i meteorologi: dag med temperatur på over 20 °C (i Norden)
    Døme
    • juli har til vanleg flest sommardagar
  3. i bunden form eintal: 14. april (førkristen merkedag som vart rekna som første dagen i det nordlege sommarhalvåret)
Artikkelside

Maria bodskapsdag

Tyding og bruk

kyrkjeleg merkedag som blir feira ein søndag i slutten av mars;
Artikkelside

merkeår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

viktig, minneverdig år;
jamfør merkedag (1)
Døme
  • merkeåret 1814 i norsk historie
Artikkelside

barbromess, barbromesse

substantiv hokjønn

Opphav

etter namnet til den heilage Barbara; jamfør -mess

Tyding og bruk

merkedag på primstaven for 4. desember
Artikkelside

hallvardsmess, hallvardsmesse

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør -mess

Tyding og bruk

merkedag, 15. mai, for såtid og til minne om St. Hallvard;
Artikkelside
Side 1 av 3