Розширений пошук

Простий пошук

Словник нюношка 16 oppslagsord

hjelpelaus

прикметник

Значення та вживання

ikkje i stand til å greie seg sjølv;
rådlaus
Приклад
- vere hjelpelaus som eit lite barn
- brukt som adverb
  sjå hjelpelaust på ein
klossete
Приклад
- han er heilt hjelpelaus når det gjeld praktiske ting

Сторінка статті

stakkarsting

іменник чоловічий

Значення та вживання

hjelpelaus person eller skapnad som det er synd i;

stakkar (1)

Сторінка статті

stakkar

іменник чоловічий

Походження

norrønt stafkarl ‘tiggar’; opphavleg ‘kar som går med stav’

Значення та вживання

hjelpelaus person eller skapnad som det er synd i
Приклад
- ein fattig stakkar;
- stakkaren var livredd
redd, veik og feig person
Приклад
- ein klønete stakkar
brukt i omtale eller tiltale for å vise medkjensle eller ømheit
Приклад
- fekk du ikkje vere med, stakkar?
- dei var heilt forkomne av svolt, stakkarane

Сторінка статті

ut

прислівник

Походження

norrønt út

Значення та вживання

jamfør ytre, ytst

med retning eller rørsle frå inne i noko
Приклад
- gå ut av huset, rommet, senga;
- ut! – vekk frå rommet (huset, hagen e l)!
- gå ut på tunet, golvet;
- gå ut – òg: gå på byen, på restaurantar, i selskap e l;
- gå ut og inn hos nokon – vere stadig gjest;
- gå beint, direkte ut (av døra);
- dette er beint ut uforsvarleg – rett og slett, beintfram;
- kome seg ut;
- kome ut for uvêr, vanskar;
- bryte seg ut av fengslet;
- sjukdomen, krigen har brote ut;
- pirke ut ei flis;
- renne ut vatnet;
- sjå ut (av vindauget);
- husværet vender ut mot gata;
- snu vranga ut;
- døra slår ut
frå eins rådvelde
Приклад
- låne ut pengar;
- måtte ut med pengane, opplysningane;
- ut med språket! – sei det du veit el. meiner!
frå ei mengd, eit forråd, eit materiale, ei samling, ein krins
Приклад
- ta ut, velje ut, plukke ut varer, kandidatar;
- ta ut (varer) – òg: borge;
- ta ut reservar, krefter;
- skjere ut (figurar) i tre;
- ein ring ut av gull /;
- det kom ingenting ut av møtet;
- få mykje ut av lite;
- skilje, merkje seg ut (frå andre);
- bryte ut (av miljøet);
- trekkje, melde seg ut (av laget)
frå eit sentrum, ein opphavsstad
Приклад
- det veks ut greiner frå stamma;
- neset stikk ut i sjøen;
- rette ut handa;
- sende ut varsel;
- gje ut bøker;
- gå ut frå (eit startpunkt, ein føresetnad);
- fare, flytte ut (frå heimen, landet);
- kome seg ut (i verda);
- føre ut varer
frå det indre av landet, mot sjøen eller havet
Приклад
- ut mot fjorden;
- segle ut sundet;
- reise ut på øyane;
- fare lenger ut i dalen
til større vidd eller mengd
Приклад
- breie, tøye, strekkje, vide ut sokken, området sitt;
- sy ut buksa
fram, framover, vidare (særleg i tid)
Приклад
- setje ut, skyte ut fristen;
- forlengje avtala ut over 1. mai;
- gå ut over mandatet sitt;
- det dreg ut med avtala – tek tid;
- kom (lenger) ut i veka;
- det lid ut på dagen, hausten
over det heile, utover, ikring på;
til (3
Приклад
- skitne ut kleda;
- molde, snøe seg ut;
- rote ut (i) papira;
- skjemme ut noko(n);
- det går ut over meg
til fullføring, til endes, heilt, ferdig
Приклад
- lese ut boka;
- kvile, sove ut;
- gråte ut;
- drikke ut – tømme glaset e l;
- la meg få snakke ut – ferdig;
- snakke ut med kvarandre – seie frå om alt;
- fylle ut eit skjema;
- slite ut kleda;
- det er fullt ut forståeleg – heilt;
- møtet varte dagen ut;
- halde ut;
- kome uheldig ut;
- kome ut på eitt – vere hipp som happ;
- kjenne nokon ut og inn – svært godt
til inkjes, bort
Приклад
- slokne ut;
- døy ut;
- sløkkje, blåse, stryke, tørke ut noko;
- kutte ut (sambandet, røyken)
i stand, ferdig
Приклад
- bu ut, ruste ut eit skip, ein hær;
- niste ut ein ferdamann;
- ferde ut eit dokument
i det ytre
Приклад
- dette ser, høyrest, kjennest rart ut;
- det ser ut til å bli regn;
- han ser godt ut – har god og sunn utsjånad

Фіксовані вирази

dag ut og dag inn
svært lenge;
støtt
leggje seg ut
leggje på seg
liggje rett ut
vere utstrekt; utmødd; hjelpelaus (på grunn av sjukdom)
rase ut
gje uttrykk for sinnet sitt til det er over
vite korkje ut eller inn
ikkje sjå nokon utveg

Сторінка статті

liten

прикметник

Походження

norrønt lítill, lítinn; jamfør lite (

Значення та вживання

som ikkje er stor;
med avgrensa storleik;
under middels høg;
jamfør litle, mindre, minst, små og vesle
Приклад
- eit lite hus;
- ein liten porsjon;
- vere liten av vekst;
- ho er bitte lita
svært ung;
mindreårig
Приклад
- da ho var lita;
- han har eit lite barn;
- ho er for lita til å gå aleine;
- stakkars liten!
- brukt som substantiv:
  aktivitetar for liten og stor
brukt som substantiv: baby
Приклад
- ho skal ha ein liten
som dekkjer eit lite område
Приклад
- eit lite land;
- ein triveleg liten by;
- ha liten plass
om tid: kortvarig, snau
Приклад
- ei lita stund;
- ein liten pause;
- ein liten time;
- ha lita tid;
- ein liten augeblink;
- ta ein liten tur
som er utan vekt eller verdi
Приклад
- ein liten feil;
- ein liten detalj;
- det spelar lita rolle kva du gjer;
- vise lita interesse;
- i liten grad
som femner om få einingar, personar eller liknande;
fåtalig
Приклад
- ei lita gruppe

Фіксовані вирази

gjere seg liten
vise seg småleg;
nedverdige seg
kjenne seg liten
oppfatte seg sjølv som uviktig eller hjelpelaus

Сторінка статті

avhengig

прикметник

Походження

gjennom bokmål; frå tysk

Значення та вживання

som ikkje kan greie seg sjølv;

bunden, ufri

Приклад

vere hjelpelaus og avhengig

Фіксовані вирази

vere avhengig av
trenge, ikkje kunne vere forutan
vere avhengig av hjelp;
vere avhengig av alkohol;
vi er avhengige av at alle gjer sitt;
dei unge er økonomisk avhengige av dei vaksne