Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no
, Bokmålsordboka og Nynorskordboka
Bokmålsordboka og Nynorskordboka
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Meny
Hjelp
Om ordbøkene
Innstillingar
Kontakt oss
NN
Nettsidespråk,
, Display language
, Мова
Avansert søk
Vanleg søk
Ordbøker
Begge ordbøkene
Bokmålsordboka
Nynorskordboka
Søk
Oppslagsord
Med bøygde former
Fritekstsøk
Ordklasse
alle
verb
substantiv
adjektiv
pronomen
determinativ
adverb
preposisjonar
konjunksjonar
subjunksjonar
interjeksjonar
Nullstill
Listevisning
Søkjehjelp
Eitt treff
Nynorskordboka
2097
oppslagsord
gjeld
1
I
substantiv
hokjønn
Vis bøying
Opphav
norrønt
gjald
‘betaling’
,
samanheng
med
gjelde
(
1
I)
;
gild
og
gilde
(
1
I)
Tyding og bruk
pengesum som ein skuldar
;
skuld
(2)
få, ha, setje seg i, skaffe seg (stor) gjeld
;
betale gjelda si
Faste uttrykk
stå i gjeld til
òg overf: skylde å vere takksam el. gjere gjengjeld (mot nokon)
Artikkelside
gjeld
2
II
substantiv
inkjekjønn
Vis bøying
Opphav
same opphav som
gjeld
(
1
I)
eigenleg
‘område som betaler (til same prest)'
Tyding og bruk
prestegjeld
Artikkelside
gjeld
3
III
adjektiv
Vis bøying
Opphav
norrønt
geldr
;
samanheng
med
gjelde
(
2
II)
Tyding og bruk
om hodyr: som ikkje ber foster når det normalt skal gjere det
Døme
ei gjeld ku, geit
;
kua er
(el.
står, går) gjeld
om mjølkedyr: som ikkje gjev mjølk dei siste vekene før ny fødsel
om hanndyr: kastrert
;
ufruktbar
Døme
ein gjeld okse
Artikkelside
gjelde
1
I
gjelda
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
gjalda
‘betale’
;
samanheng
med
gjeld
(
1
I)
Tyding og bruk
sjeldan
: betale, gje vederlag, bøte, yte
Døme
gjelde igjen
–
gjengjelde
ha verdi (som det og det)
;
bli halden (for), gå (for)
Døme
100 kr gjeld lite i dag
;
kvitteringa gjeld som garanti
;
han gjeld for å vere sterk
i
presens partisipp
:
vere gyldig, lovleg, offisiell
;
telje (med), bli rekna med
;
stå ved lag
;
vere gjengs
Døme
billetten gjeld i to veker
;
utsegna gjeld ikkje absolutt
;
det same gjeld ...
–
det same er tilfellet med ...
;
dette gjeld(st) ikkje
–
er ikkje tillate etter reglane, el. blir ikkje rekna med
etter gjeldande lov, rettskriving
;
det gjeldande synet i dag er ...
dreie seg om, vedkome, spørjast om
Døme
det gjeld (om) livet
–
står om
;
alt som gjeld saka
;
saka gjeld nokre skattespørsmål
;
når det gjeld midlane, så er dei ordna
;
ho tek eit tak dersom (el. når) det gjeld
–
dersom, når det knip, er alvor
;
no gjeld det!
–
no må ein skjerpe seg e l
vere naudsynt, krevjast
her gjeld det (om) å vere lur
Faste uttrykk
gjere seg gjeldande
hevde seg, bli lagd merke til
Artikkelside
gjelde
2
II
gjelda
verb
Vis bøying
Opphav
norrønt
gelda
;
samanheng
med
gjeld
(
3
III)
Tyding og bruk
øydeleggje
eller
fjerne kjønnskjertlane hos (hanndyr)
;
kastrere
Døme
gjelde bukkar, kattar
;
ein gjelda ver
Artikkelside
psykososial
adjektiv
Vis bøying
Tyding og bruk
som gjeld samspelet mellom det
psykiske
og det
sosiale
(
2
II)
Døme
dei arbeider med å førebyggje psykososiale problem hjå barn og unge
Artikkelside
psykosomatisk
adjektiv
Vis bøying
Tyding og bruk
som gjeld samspelet mellom kropp og sinn
;
med fysiske symptom som delvis har ei psykisk årsak
Døme
psykosomatisk sjukdom
;
psykosomatiske symptom
Artikkelside
psyko-
prefiks
Uttale
syˊko-, saiˊko-
Opphav
av
gresk
psykhe
‘sjel’
Tyding og bruk
prefiks
(1)
i ord som gjeld sjela eller psyken
;
til dømes i
psykoanalyse
,
psykolog
og
psykopati
Artikkelside
psykisk
adjektiv
Vis bøying
Uttale
syˊkisk
;
psyˊkisk
Tyding og bruk
som gjeld sjelelivet
;
sjeleleg
,
mental
(1)
;
til skilnad frå
fysisk
(4)
Døme
han var heilt knekt, både fysisk og psykisk
;
ho har vore utsett for eit sterkt psykisk press
;
dei har psykiske lidingar
Artikkelside
psykologisk
adjektiv
Vis bøying
Tyding og bruk
som gjeld
psykologien
eller
psyken
(
1
I)
Faste uttrykk
den psykologiske augeblinken
den rette augeblinken
;
i rett tid for å få eit godt resultat
kommentaren kom i den psykologiske augeblinken
psykologisk krigføring
bruk av psykologiske middel for å øydeleggje kampmoralen til fienden eller psyke ut motstandaren
dei fekk opplæring i både våpenbruk og psykologisk krigføring
;
det var intens psykologisk krigføring før rennet starta
Artikkelside
Forrige side
Side 1 av 210
Neste side
Resultat per side:
10
20
50
100